» Αίτια και λύσεις παρουσιάζουν ερευνητές του Ινστιτούτου Ελιάς
Η ξηρή χρονιά του χειµώνα του 2023-2024 έχει αφήσει τα αποτυπώµατά της στα υδάτινα αποθέµατα στον κάµπο των Χανίων! Αυτό δείχνουν τα στοιχεία του “Εργαστηρίου αρδεύσεων και περιβαλλοντικής γεωπληροφορικής” του Ινστιτούτου Ελιάς – ΕΛΓΟ ∆ήµητρα, όπως εξηγεί στα “Χ.ν.” ο κ. Nεκτάριος Κουργιαλάς, κύριος ερευνητής υπεύθυνος του εργαστηρίου.
Ρωτήσαµε τον κ. Κουργιαλά για τους λόγους που διαπιστώνεται ότι ο υδροφόρος ορίζοντας ειδικά το τελευταίο διάστηµα στον κάµπο των Χανίων είναι τόσο πεσµένος.
«Ο κάµπος των Χανίων είναι µια περιοχή που όντως έχει πολύ νερά αλλά βλέπουµε ότι φέτος δεν ισχύει. Το νερό που λαµβάνουµε τώρα από τις γεωτρήσεις και τις πηγές προέρχεται από τις βροχές και τα χιόνια που είχαν πέσει πριν από ενάµιση χρόνο! Τα νερά αυτά έρχονται τώρα στον υδροφόρο ορίζοντα! Η χρονιά εκείνη ήταν από πιο ξηρικές στη Κρήτη µε λίγα χιόνια, λίγες βροχές, και έτσι εκ των πραγµάτων οι πηγές δίνουν λιγότερο νερό» αναφέρει ο ερευνητής.
Σε αντίθεση ο χειµώνας που πέρασε (2024-2025) ήταν καλύτερος είχε περισσότερο χιόνι και νερό εποµένως του χρόνου το καλοκαίρι διαµορφώνονται καλύτερες συνθήκες για τα αποθέµατα νερού.
Η ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΦΕΤΟΣ
Όµως δεν είναι µόνο αυτός ο λόγος που φέτος παρουσιάζονται προβλήµατα. Ο κ. Κουργιαλάς επισηµαίνει:
• Ο κάµπος της Αγιάς είναι µια περιοχή όπου εµπλέκονται πολλοί φορείς και αντλούν νερό. Ο ΟΑΚ, ο ΤΟΕΒ Βαρυπέτρου, η ∆ΕΥΑΧ προσπαθούν να καλύψουν τις ανάγκες των χρηστών τους. Οπότε παίρνουν νερό και από τις γεωτρήσεις τους και από τις πηγές. Ο ΤΟΕΒ πχ. παίρνει νερό από τις πηγές της “Κολύµπας” που σε κανονικές συνθήκες δίνουν 3000 κυβικά την ώρα από τα οποία τα 2000 τα έπαιρνε ο ΤΟΕΒ και τα άλλα 1000 πήγαιναν στη λίµνη της Αγιάς για να υπάρχει νερό. Αυτό δεν συµβαίνει φέτος, γιατί οι πηγές δίνουν γύρω στα 500 κυβικά την ώρα, αναγκαστικά ο ΤΟΕΒ παίρνει όλη την ποσότητα και δεν πηγαίνει τίποτα στη λίµνη.
• Μια άλλη πηγή τροφοδοσίας της λίµνης είναι οι πηγές του “Πλατάνου” από όπου λάµβανε νερό η ∆ΕΥΑΧ και που τώρα δεν δίνουν σχεδόν καθόλου νερό.
• Υπάρχουν οι πηγές οι εσωτερικές µέσα στη λίµνη που εµφορτίζουν νερό υπόγεια και τροφοδοτούν τη λίµνη της Αγιάς. Αυτές οι πηγές είναι αµφίβολο αν δίνουν νερό το τελευταίο διάστηµα έχει πέσει ο υδροφόρος ορίζοντας και έτσι η λίµνη δεν λαµβάνει νερό.
• Οι αντλήσεις που γίνονται έχουν µειώσει τον υδροφόρο ορίζοντα. Γιατί και οι πηγές είναι λιγότερες και η λίµνη δεν τροφοδοτείται.
ΛΥΣΕΙΣ
Ο ερευνητής του Ινστιτούτου προτείνει και µια σειρά από λύσεις που µπορούν να εφαρµοστούν τόσο άµεσα όσο και µακροπρόθεσµα.
• Άµεση λύση είναι η µείωση των αντλήσεων για να ανέβει ο υδροφόρος ορίζοντας. Ακόµα και αυτήν την περίοδο, θα µπορούσαν όλοι οι φορείς να κάνουν µια οικονοµία και ο ΟΑΚ που έχει µεγάλες ανάγκες καθώς τροφοδοτεί τα ξενοδοχεία και ο ΤΟΕΒ να προσπαθήσει να κάνει οικονοµία στο νερό που δίνει για αρδεύσει. Με καλή θέληση όλα µπορούν να γίνουν! Και οι παραγωγοί να µην κάνουν υπερβολές ώστε να βγει αυτή η περίοδος που είναι δύσκολη και οι ξενοδοχειακές µονάδες να ξεκινήσουν τις διαδικασίες ώστε το νερό των βιολογικών τους να επαναχρησιµοποιείται για άρδευση.
•Εναλλακτικά να ξεκινήσει η διαδικασία για να γίνουν γεωτρήσεις σε άλλα σηµεία, εκτός του υδροφόρου ορίζοντας τη λίµνη, στις παρακείµενες ανάντι περιοχές.
ΤΟ ΦΡΑΓΜΑ ΒΑΛΣΑΜΙΩΤΗ
Παράλληλα ο κ. Κουργιαλάς υπογραµµίζει πως αν λειτουργούσε το φράγµα Βαλσαµιώτη ο κάµπος των Χανίων δεν θα είχε κανένα πρόβληµα ακόµα και τις πιο ξηρικές περιόδου. « Πρέπει να γίνει κάτι άµεσα µε το φράγµα του Βαλσαµιώτη, να δοθεί προτεραιότητα από την πολιτεία. Αν γεµίσει νερό θα δώσει λύση στον κάµπο, δεν θα έχουµε πρόβληµα ποτέ ακόµα και σε ξηρικές χρονιές» είναι τα λόγια του.
Τώρα για το επόµενο διάστηµα, καθώς δεν αναµένονται βροχές άµεσα είναι θετικό ότι µειώνεται η διάρκεια της ηµέρας, πέφτει η θερµοκρασία, αυξάνεται η υγρασία, κάνοντας την άρδευση πιο εύκολη για τους παραγωγούς.
Η λίµνη της Αγιάς έχασε το 70% της επιφάνειάς της!
Την ίδια ώρα µε βάση τις δορυφορικές µετρήσεις, αναλύσεις και συγκρίσεις σε σχέση µε πέρυσι διαπιστώνεται πως η λίµνη της Αγιάς έχει χάσει ένα 70% της επιφάνειας της.
Σύµφωνα µε τα στοιχεία του εργαστηρίου του κ. Κουργιαλά που αποτυπώνονται και από δορυφορικές φωτογραφίες ένα µεγάλο µέρος της τεχνητής λίµνης στο δυτικό και βόρειο τµήµα της έχει µειωθεί πάρα πολύ. Αυτό έγινε κυρίως το χρονικό διάστηµα µετά τις 15 Ιουλίου λόγω της άντλησης από τις πηγές που τροδοφοτείται η λίµνη αλλά και την πτώση του υδροφόρου ορίζοντα.
