Πολύτιμη και πολύπλευρη ήταν η προσφορά των προσφύγων του ελληνισμού της Μικρασίας στη συγκρότηση του νεώτερου ελληνικού κράτους, της οικονομίας του αλλά και του σύγχρονου ελληνικού πολιτισμού. Αυτό επισημάνθηκε, μεταξύ άλλων, στην εκδήλωση μνήμης που πραγματοποιήθηκε το πρωί του Σαββάτου στο πλαίσιο των επετειακών εκδηλώσεων για τη Μικρασιατική Καταστροφή.
Η εκδήλωση που διοργάνωσαν οι: Μητρόπολη Κυδωνίας και Αποκορώνου, Περιφέρεια Κρήτης – Π.Ε. Χανίων, Δήμος Χανίων, Ομοσπονδία Προσφυγικών Σωματείων Ελλάδας, Αδελφότητα Μικρασιατών Ν. Χανίων «Ο Άγιος Πολύκαρπος» και Παμμικρασιατικός Σύνδεσμος Χανίων, ξεκίνησε με θεία λειτουργία και μνημόσυνο στον Μητροπολιτικό Ναό των Εισοδίων της Θεοτόκου.
Στη συνέχεια η έφορος της Αδελφότητας Μικρασιατών Ν. Χανίων «Ο Άγιος Πολύκαρπος» Ηλέκτρα Τσίκα – Μαράκη έκανε αναφορά στις αλησμόνητες πατρίδες: «103 από τη Μικρασιατική Καταστροφή είναι η επέτειος μιας ήττας που μετατράπηκε από τον υπεράνθρωπο αγώνα του προσφυγικού ελληνισμού σε βάση για τη συγκρότηση του σημερινού ελληνικού κράτους και της οικονομίας του. Μετέφεραν την υψηλή ποιότητα του πολιτισμού τους στο σύνολο της ελληνικής επικράτειας. Η σύγχρονη ελληνική κοινωνία σε μεγάλο βαθμό έχει καθοριστεί από τη Μικρασιατική Καταστροφή και την έλευση των προσφύγων. Η δε αποκατάστασή τους είναι το μεγαλύτερο ελληνικό θαύμα της νεότερης ιστορίας μας…», σημείωσε, μεταξύ άλλων, και πρόσθεσε πρόσθεσε ότι ο ελληνισμός της Μικρασίας όταν ξεριζώθηκε άφησε πίσω του 2400 ελληνικά χωριά και πόλεις, έχασε 3,2 εκατ. χρυσές λύρες, θρήνησε 1,5 εκατ. νεκρούς και άλλο 1,5 εκατομμύριο ψυχές μετατράπηκε σε πρόσφυγες.
«Χρέος μας να μην παραδώσουμε στη λησμοσύνη τους ήρωες που αφανίστηκαν δια πυρός και σιδήρου από τα χώματα των πατέρων τους και τα δικά τους. Τους θυμόμαστε και τους τιμούμε. Θα τους θυμόμαστε και θα τους τιμούμε. Οι πατρίδες της ψυχής μας έχουν ρίζες πανάρχαιες βαθιά ριζωμένες στην παράδοση και τη μικρασιατική ιδέα την οποία αγωνιζόμαστε να τη διατηρήσουμε, να την κρατήσουμε ζωντανή και να τη μεταδώσουμε στις επόμενες γενιές», υπογράμμισε καταλήγοντας.
Η πρόεδρος της Αδελφότητας Μικρασιατών Ν. Χανίων «Ο Άγιος Πολύκαρπος» Στέλλα Γκοζάνη – Χαριτάκη μιλώντας στους δημοσιογράφους τόνισε ότι κάθε χρόνο τέτοιες ημέρες τελείται μνημόσυνο «για όλους τους αδικοχαμένους Μικρασιάτες, γι’ αυτές τις αδικοχαμένες ψυχές που έμειναν πίσω και σφαγιάστηκαν από το μαχαίρι του Τούρκου δυστυχώς χωρίς να φταίνε σε τίποτα». «Η Μικρασιατική τραγωδία 103 χρόνια μετά μας αγγίζει πάρα πολύ έντονα και θα μας αγγίζει όσο ζούμε γιατί οι μικρασιατικές μνήμες κυλούν στο αίμα μας. Έχουμε χρέος να μεταδώσουμε αυτή τη μνήμη στα παιδιά μας και να μην ξεχνάμε αυτούς τους ανθρώπους που έχασαν τη ζωή τους αλλά κι εκείνους που ήρθαν εδώ και βοήθησαν στην ευημερία της Ελλάδας», συμπλήρωσε η κα Γκοζάνη – Χαριτάκη.
Η υφυπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου Σέβη Βολουδάκη μιλώντας στους δημοσιογράφους τόνισε ότι για τα Χανιά η ιστορία των προσφύγων και η έλευσή τους αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της τοπικής ιστορίας: «Ο ξεριζωμός που έζησαν αυτοί οι άνθρωποι δεν ήταν μόνο εδαφικός αλλά και ψυχικός. Η ιστορία τους συγκλόνισε και συγκίνησε ολόκληρο τον κόσμο. Είναι χρέος μας να τιμούμε τη μνήμη τους και να τους έχουμε ως παράδειγμα ανθρώπων που παρά τις δυσκολίες που πέρασαν, τους κινδύνους και τον ξεριζωμό κατάφεραν να χτίσουν κάτι καινούριο από την αρχή. Ειδικά σήμερα που ο πλανήτης μας αντιμετωπίζει παρόμοιες κρίσεις, πολέμους και ξεριζωμούς ανθρώπων».