Ο κόσμος των παιδιών μοιάζει πολλές φορές με τον κόσμο το δικό μας, των ενηλίκων. Σήμερα, πολλά προστατευτικά αναχώματα έχουν διαρραγεί.
Ο κόσμος των παιδιών θυμίζει ανοχύρωτη πόλη. Οι λόγοι πολλοί. Είναι η γενική χαλάρωση, ο αχαλίνωτος εθισμός μας με τις οθόνες, τα αγεφύρωτα χάσματα των γενεών, ο άκριτος μιμητισμός…
Αυτό που ενδιαφέρει σήμερα είναι να ενδυναμώσουμε τις αντοχές του κάθε παιδιού και γιατί όχι και τις δικές μας…
Για να επιβιώσουμε σε κάθε περιβάλλον. Την ερχόμενη εβδομάδα δεκάδες χιλιάδες μικρά παιδιά θα βρεθούν σε άγνωστα περιβάλλοντα, χωρίς επαρκή προετοιμασία.
Στο σημερινό σημείωμα παρουσιάζω μια στρατηγική, για εκπαιδευτές – συντονιστές δραστηριοτήτων, που εφάρμοσα πρόσφατα. Επίσης, μια σειρά ιδεών που θα μπορούσαν να εφαρμόσουν γονείς, παππούδες και γιαγιάδες σε βάθος χρόνου.
Μια εκδήλωση, πολύχρωμη βεντάλια
Η πρόκληση κάθε φορά που σε καλούν να παίξεις διδακτικά παιχνίδια με άγνωστα παιδιά είναι ότι δεν γνωρίζεις τις αντοχές τους, τις αλλεργίες και τα ενδιαφέροντα τους.
Ετσι όταν επισκέφθηκα την Παιδική Βιβλιοθήκη του Σταλού την περασμένη εβδομάδα η στρατηγική μου περιελάμβανε 6 μικρό-παιχνίδια με διαφορετική στόχευση το καθένα.
Ηταν μια εκδήλωση που θύμιζε πολύχρωμη βεντάλια. Ο λόγος ολοφάνερος. Δεν ήθελα να εξαντλήσω τα αποθέματα της ανοχής τους.
Ο ρόλος του συντονιστή μιας δραστηριότητας έχει απαιτήσεις γιατί γνωρίζει ότι οι αντοχές γνωστικές και συναισθηματικές των μικρών παιδιών έχουν όρια.
Ταυτόχρονα, οφείλει στον περιορισμένο χρόνο μιας εκδήλωσης:
• Να τα πληροφορήσει τι θα κάνουν,
• Να διεγείρει την περιέργεια τους,
• Να κάνουν πράγματα για πρώτη φορά,
• Να μάθουν μέχρι 5 πληροφορίες,
• Να εκφραστούν ατομικά,
• Να συνεργαστούν,
• Να προκαλέσει έξυπνες ατάκες,
• Να έχουν ευκαιρία για επιβράβευση.
• Να είναι ικανοποιημένα, ώστε να θυμούνται να διηγηθούν την περιπέτεια τους.
Τέλος, τα μικρό-παιχνίδια να δώσουν την ευκαιρία στο συντονιστή να βγάλει συμπεράσματα που μπορεί να βοηθήσουν κάθε ενδιαφερόμενο!
Αντέχω, αντέχεις, αντέχει
Η εκπαίδευση στην αντοχή παίρνει χρόνο και απαιτεί ανοικτό μυαλό και φαντασία. Ο υπομονετικός γονιός – παππούς – γιαγιά έχει υπόψη του ότι η ανάπτυξη της αντοχής τού καθενός μας μοιάζει με το κτίσιμο ενός σπιτιού. Είναι πολλά τα μέρη του και δεν είναι υπόθεση ενός κτίστη. Ας δούμε τα επί μέρους…
Επάρκεια
Τα παιδιά μαθαίνουν να εκμεταλλεύονται τα δυνατά τους ταλέντα, για να παίρνουν αποφάσεις. Επίσης, να αναγνωρίζουν τις ικανότητες που έχουν τα αδέλφια τους και να αποφεύγουν τις συγκρίσεις.
Αυτοεκτίμηση
Τα παιδιά μαθαίνουν τα όρια των αντοχών τους και οι γονείς τα σέβονται. Οι γονείς επαινούν με ειλικρίνεια κάθε προσπάθεια κι όταν το παιδί τους επιδεικνύει επιμονή, ευγένεια, ακεραιότητα και δικαιοσύνη.
Συνοχή
Η οικογένεια -ο μικρότερος κρίκος της κοινωνίας- οφείλει να παρέχει ασφάλεια, συναισθηματική ισορροπία και καλές κοινωνικές σχέσεις.
Αξίες
Τα παιδιά μαθαίνουν στην πράξη τις αξίες του εθελοντισμού, της προσφοράς και της πνευματικότητας.
Συμμετοχή στο γίγνεσθαι
Τα παιδιά κατανοούν την αξία της συμμετοχής με την προσωπική συνεισφορά τους, έτσι υιοθετούν μόνιμα κίνητρα και στόχους. Το σύνθημά μας ας είναι «Ο κόσμος γίνεται καλύτερος, επειδή συμμετέχουμε στο γίγνεσθαι».
Αντοχή στο στρες
Η αντοχή των παιδιών στο στρες οικοδομείται με τις αποτελεσματικές προσωπικές μας συμπεριφορές. Για παράδειγμα: Πώς αντιμετώπισε μια αγχωτική κατάσταση ο πατέρας;
Τι έκανε η μητέρα όταν πνιγόταν στις δουλειές;
Κι ο μεγαλύτερος αδελφός πώς τα έβγαλε πέρα με τις εξετάσεις του;
Θετική γλώσσα, τεχνικές χαλάρωσης, προγραμματισμός κι ένα υποστηρικτικό δίκτυο είναι οι 4 πυλώνες που στηρίζουν τις αντοχές μας.
Αυτό-ρύθμιση
Οταν τα μεγαλύτερα παιδιά συνειδητοποιήσουν ότι μπορούν να ελέγχουν τα αποτελέσματα των ενεργειών τους, τότε αναλαμβάνουν τα ίδια το κτίσιμο. Το αποτέλεσμα είναι η βελτίωση της επάρκειας και της αυτο-εκτίμησής τους.
Είναι καθήκον μας να επισημαίνουμε ότι “Τα αγαθά κόποις κτώνται”, δηλαδή τίποτα δεν είναι τυχαίο, αλλά αποτέλεσμα επιλογών και πράξεων.
Συμπερασματικά
Στον μαραθώνιο της ζωής τερματίζουν ανέγγιχτοι οι απαλλαγμένοι από το δηλητηριώδες άγχος, οι αθλητές με περίσσια αντοχή.
Ζούμε σ’ ένα κόσμο απρόβλεπτο, σε μια κοινωνία ανοργάνωτη, με μια παιδεία που δυσκολεύεται να βρει τον βηματισμό της, έτσι εφόδια μας ας είναι:
• Η γνώση των δυνατών μας σημείων και των αντοχών μας
• Η συμμετοχή στο κοινωνικό γίγνεσθαι με ακεραιότητα και δικαιοσύνη.
• Η δυνατή Οικογένεια κι ένα ανθεκτικό υποστηρικτικό δίκτυο.
• Η ανάπτυξη της εθελοντικής προσφοράς και της πνευματικότητας.
• Ο Προγραμματισμός κι η ανάληψη πρωτοβουλιών.
*Συγγραφέας, μέλος της Γ.Σ. της Ελληνικής Επιτροπής της Γιούνισεφ
Πτυχιούχος Ψυχολογίας-Ανάπτυξης Παιδιού, Master Εκπαίδευσης στην Δια Βίου Μάθηση
Επικοινωνία: polygnosi@gmail.com, 2821040400, facebook: polygnosi
