«Ο καλλιτέχνης ζει µέσα από αυτό που κάνει. Η µουσική για εµένα είναι ο λόγος που ξυπνάω κάθε πρωί, είναι το κίνητρό µου. Είναι ένας τρόπος ζωής. Ξεκίνησα να παίζω βιολί 4 χρονών και δεν µπορώ να φανταστώ τη ζωή µου χωρίς τη µουσική και το βιολί».
Η βιολονίστρια Κατερίνα Χατζηνικολάου ξεκίνησε ως παιδάκι την ενασχόλησή της µε τη µουσική και το βιολί. Μια σχέση που εξελίχθηκε σε τρόπο ζωής και της επιφύλαξε στην πορεία πολλές θετικές εκπλήξεις: από τη συνεργασία της µε κορυφαίους µουσικούς και ορχήστρες της Ελλάδας και του εξωτερικού έως την ξεχωριστή τιµή να αποτελεί την πρώτη γυναίκα στην ιστορία της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών στην οποία δόθηκε η θέση της εξάρχουσας.
Οι «διαδροµές» επικοινώνησαν µε την κα Χατζηνικολάου λίγο πριν το ρεσιτάλ που θα δώσει αύριο Κυριακή στο Βενιζέλειο Ωδείο Χανίων µαζί µε τον πιανίστα Απόστολο Παληό και µίλησαν µαζί της για τη µουσική του Μίκη Θεοδωράκη, τη ζωτική σχέση της µε τη µουσική, αλλά και τη συνεργασία της µε την Vamos Orchestra.
Τι θα παρουσιάσετε στο ρεσιτάλ της Κυριακής και µε ποιο κριτήριο έγινε η επιλογή των κοµµατιών;
Να πούµε αρχικά ότι η συναυλία ήταν προγραµµατισµένη να γίνει στον Βάµο Αποκορώνου, ωστόσο, µεσολάβησε η απώλεια του Νικόλαου Παπαδάκη, µιας πολύ σηµαντικής προσωπικότητας. Αµφιταλαντευτήκαµε αν έπρεπε να γίνει ή να µην γίνει το ρεσιτάλ αλλά τελικά σκεφτήκαµε ότι -και λόγω του προγράµµατος που θα παρουσιάσουµε- θα µπορούσε να πραγµατοποιηθεί η συναυλία στα Χανιά και να αφιερωθεί στη µνήµη του Νικόλαου Παπαδάκη. Ειδικότερα για το πρόγραµµα, µε αφορµή και τη συµπλήρωση 100 χρόνων από τη γέννηση του Μίκη Θεοδωράκη, ο οποίος κατάγονταν από τα Χανιά, θα παρουσιάσουµε δύο σονατίνες του που είχε γράψει για βιολί και πιάνο, όταν ακόµα ήταν ένας νέος, ταλαντούχος µουσικός και πριν ακόµα γίνει ο διάσηµος Θεοδωράκης που γνωρίζουµε όλοι σήµερα. Η πρώτη σονατίνα έχει πολλά κρητικά στοιχεία γι’ αυτό ονοµάζεται και «κρητική σονατίνα», ενώ η δεύτερη επιρροές από την ελληνική παραδοσιακή µουσική. ∆υστυχώς, αυτά τα έργα δεν παίζονται πάρα πολύ συχνά και είναι µια ευκαιρία να ακουστούν ξανά.
Έχει ενδιαφέρον ότι από τη συµπλήρωση των 100 χρόνων από τη γέννησή του, ανακαλύπτουµε ξανά τον Θεοδωράκη και µάλιστα κάποιες λιγότερο γνωστές πτυχές του έργου του, όπως είναι το κλασικό του έργο. Ένα έργο που µας δείχνει ότι αν είχε ακολουθήσει το µονοπάτι της κλασικής µουσικής, κι όχι του τραγουδιού που τον κέρδισε περισσότερο, θα είχε αφήσει ένα εξίσου σηµαντικό αποτύπωµα µουσικό σε ένα διαφορετικό πεδίο.
Έχει ήδη αφήσει µε τα έργα που έχει γράψει ένα σπουδαίο έργο και σε αυτό το πεδίο. Από εκεί και πέρα, ο λόγος που δεν παίζονται τόσο συχνά αυτά τα έργα του είναι, µεταξύ άλλων, κι ότι ο Θεοδωράκης συνάντησε το ευρύτερο κοινό µέσα από το τραγούδι αλλά και τις µουσικές για κινηµατογράφο που έγραψε. Σε κάθε περίπτωση, ένας συνθέτης, όπως ο Θεοδωράκης, δεν νοµίζω ότι σκέφτονταν αν πρέπει να γράψει ένα κλασικό έργο ή ένα λαϊκό τραγούδι. Όλα τον περιέχουν και το αποτύπωµά του είναι ισχυρό σε ό,τι έχει κάνει. Ακόµα και οι σονατίνες που θεωρούνται σοβαρή, κλασική µουσική έχουν πολλά στοιχεία που µπορεί κανείς να αναγνωρίσει από τις κινηµατογραφικές του συνθέσεις.
– Έχετε διαγράψει ήδη µια λαµπρή καριέρα ως µουσικός µε εξαιρετικές συνεργασίες. Αναρωτιέµαι όταν ένας µουσικός ικανοποιήσει τις αρχικές φιλοδοξίες του για συνεργασίες µε µεγάλες ορχήστρες και διακεκριµένους συναδέλφους του, ποιο είναι το κίνητρο που τον κρατάει σε εγρήγορση και τον κάνει να συνεχίζει να δουλεύει µε πάθος;
Ο καλλιτέχνης ζει µέσα από αυτό που κάνει. Η µουσική για εµένα είναι ο λόγος που ξυπνάω κάθε πρωί, είναι το κίνητρό µου. Είναι ένας τρόπος ζωής. Εγώ ξεκίνησα να παίζω βιολί 4 χρονών και δεν µπορώ να φανταστώ τη ζωή µου χωρίς τη µουσική και το βιολί. Από εκεί και πέρα, ο χώρος είναι πολύ ανταγωνιστικός και πάντα θέλεις να πας ακόµα πιο ψηλά. Ωστόσο, αυτό πρέπει να το κάνεις πρώτα από όλα για τον εαυτό σου κι όχι για να λάβεις επιβεβαίωση απ’ έξω. Σίγουρα σού δίνει δύναµη να κερδίσεις έναν διαγωνισµό ή να ακούσεις καλά λόγια και συγχαρητήρια µετά από µια συναυλία. Όµως το πιο σηµαντικό είναι να είσαι µέσα σου χαρούµενος και ικανοποιηµένος.
∆ιαβάζοντας το βιογραφικό σας µου έκανε εντύπωση το ό,τι είστε η πρώτη γυναίκα µουσικός που πήρατε τη θέση της εξάρχουσας στην Κρατική Ορχήστρα Αθηνών. Εν έτει 2025 παραµένει ζητούµενο να βρουν οι γυναίκες τη θέση που τους αξίζει στο περιβάλλον της κλασικής µουσικής;
Είναι παγκόσµιο αυτό το φαινόµενο, δεν υπάρχει µόνο στην Ελλάδα. Ο χώρος της κλασικής µουσικής είναι συντηρητικός ακόµα και στις µεγαλύτερες ορχήστρες του κόσµου, όπως η Φιλαρµονική της Βιέννης ή του Βερολίνου που είναι ορχήστρες µε ιστορία σχεδόν 200 χρόνων. Για παράδειγµα η Φιλαρµονική του Βερολίνου µόλις πριν από 2 χρόνια πήρε µια γυναίκα κονσερτίνο. Πάντως, ανεξάρτητα από το φύλο, στη µουσική θα πρέπει να κερδίζεις µια θέση µε την αξία σου και παρότι πιστεύουµε ότι η Ελλάδα είναι µια συντηρητική χώρα τελικά, στην πράξη, δείχνει ότι είναι και µια χώρα «ανοιχτή». Προσωπικά χάρηκα πάρα πολύ όταν έµαθα ότι θέλουν να δώσουν αυτή τη θέση σε εµένα.
Έρχεστε στα Χανιά στο πλαίσιο ενός φεστιβάλ που διοργανώνει µια ορχήστρα από την επαρχία, η Vamos Orchestra. Μια ορχήστρα που προσφέρει σηµαντικά πράγµατα στον πολιτισµό αλλά φυσικά δεν έχει την αίγλη των µεγάλων ορχηστρών µε τις οποίες συνεργάζεστε. Τι σηµαίνει για εσάς αυτή τη συνεργασία και η συµµετοχή σας σε αυτό το φεστιβάλ;
Ως µια µουσικός που έχει καταφέρει ό,τι έχει καταφέρει θέλω να υποστηρίξω µικρότερες ορχήστρες γιατί βλέπω ότι υπάρχει ταλέντο και προοπτικές στην Ελλάδα. Νιώθω ότι είναι υποχρέωσή µου, ως µια µουσικός που έχει διαγράψει µια πορεία, να µεταφέρω την εµπειρία και τη γνώση µου σε περιφερειακές ορχήστρες και φεστιβάλ.
Το ρεσιτάλ
Η εξάρχουσα της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών Κατερίνα Χατζηνικολάου και ο πιανίστας Απόστολος Παληός θα παρουσιάσουν ένα ρεσιτάλ βιολιού και πιάνου µε έργα των Corelli, Κωνσταντινίδη και Θεοδωράκη, στο Βενιζέλειο Ωδείο Χανίων αύριο, Κυριακή 14 Σεπτεµβρίου, στις 19:30 µ.µ.
Η συναυλία πραγµατοποιείται στο πλαίσιο του 5ου Φεστιβάλ «Ensembles εν Βάµω» που διοργανώνει η Ορχήστρα Vamos σε συνεργασία µε το Ίδρυµα Εµµανουήλ Μαριακάκη.
Πρόκειται για την τρίτη εκδήλωση του Φεστιβάλ που λόγω της απώλειας, πριν λίγες ηµέρες, του Βαµιανού, γενικού διευθυντή του Ιδρύµατος «Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος» Νίκου Παπαδάκη -στου οποίου τη µνήµη είναι αφιερωµένη η συναυλία- θα πραγµατοποιηθεί στα Χανιά.
