Μειωμένα πρόστιμα για τα αυθαίρετα

Αθήνα
Σαφώς μειωμένα, σε σχέση με εκείνα που είχαν επιβληθεί από το 2003 και μετά, είναι τα πρόστιμα τα οποία προβλέπονται για τη ρύθμιση των αυθαιρέτων, στο σχέδιο νόμου ´Περιβαλλοντική αδειοδότηση έργων και δραστηριοτήτων, ρύθμιση αυθαιρέτων σε συνάρτηση με δημιουργία περιβαλλοντικού ισοζυγίου και άλλες διατάξεις αρμοδιότητας Υπουργείο Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής´.
Οπως διευκρινίζεται από το Υπουργείο, τα πρόστιμα ήταν ενιαία για όλη την Ελλάδα και υπολογίζονταν με τον πολλαπλασιασμό της τιμής ζώνης (ΤΖ) επί την επιφάνεια (Ε) του αυθαιρέτου για την ανέγερση (είτε ήταν παντελώς αυθαίρετο είτε ήταν καθ´ υπέρβαση της οικοδομικής άδειας).
Επιπλέον, υπήρχε πρόστιμο 50% αυτού του ποσού για τη διατήρηση του αυθαίρετου για κάθε έτος και μάλιστα προσαυξανόμενο κατά 2% και διπλασιασμός προστίμου για ευαίσθητες περιοχές (δάση, παραλίες, ρέματα κ.λπ.).
Ωστόσο, τα νέα πρόστιμα είναι πολύ μικρότερα σε σχέση με τα προηγούμενα και αρκετά αυστηρά, παίρνουν όμως υπόψη και τη σημερινή οικονομική συγκυρία.
Σε ό,τι αφορά τη σχέση τους με τα πρόστιμα των ημιυπαίθριων είναι γενικά 20% – 30% υψηλότερα στις περισσότερες περιπτώσεις, με εξαίρεση τα αυθαίρετα, που είναι μοναδική κατοικία και τα αυθαίρετα, που στεγάζουν παραγωγικές δραστηριότητες, εκεί όπου υπάρχουν μειώσεις.
Επιπλέον, για πρώτη φορά υπολογίζονται σειρά από παράγοντες, όπως το είδος της επιβάρυνσης, που προκαλεί το αυθαίρετο στο αστικό και φυσικό περιβάλλον και στα γειτονικά του κτίσματα, σε μία προσπάθεια αξιολόγησης της επίπτωσης και του ύψους του προστίμου.
Όπως έγινε γνωστό, ο τρόπος υπολογισμού των προστίμων θα οριστικοποιηθεί τις επόμενες ημέρες με τη συνδρομή Ομάδας Εργασίας ειδικών, που θα εξειδικεύσει τις προτάσεις.
Σε ό,τι αφορά τη δυνατότητα να ενταχθούν στη νέα ρύθμιση όσοι είχαν ενταχθεί σε παλαιότερη, από το ΥΠΕΚΑ διευκρινίζεται ότι:
-Όλα τα προ του 1955 κτήρια θεωρούνται νομίμως υφιστάμενα.
-Όσοι εντάχθηκαν στη «ρύθμιση Τρίτση» του ν. 1337/83 και υπέβαλαν και για τις δύο φάσεις Α´ και Β´, σύμφωνα με το ΓΟΚ (Άρθρο 23 παρ. 1), δεν υπάρχει λόγος να υπαχθούν στην παρούσα ρύθμιση και είναι κατά κανόνα καταγραμμένοι από τα αρμόδια πολεοδομικά γραφεία.
-Τα αυθαίρετα μετά το 1955 και προ του 1983, τα οποία δεν εντάχθηκαν στην παραπάνω ρύθμιση (και στις 2 φάσεις), πρέπει να ενταχθούν στην παρούσα. Εφόσον προκύπτει από την περιουσιακή κατάσταση του ιδιοκτήτη (Ε9) ότι ανήκουν σε αυτό το χρονικό διάστημα τότε το πρόστιμο μειώνεται σημαντικά.
Σε περίπτωση που κάποιος πληρώνει ήδη πρόστιμα, επειδή έχει κριθεί «αυθαίρετος» παλαιότερα, εντάσσεται στη ρύθμιση και σταματά να πληρώνει το παλαιό πρόστιμο. Συνήθως, τα καταβληθέντα πρόστιμα δεν αναζητούνται, λόγω όμως του υπερβολικού ύψους αυτών των προστίμων, θα διευκρινιστεί τις επόμενες μέρες, αν στην παρούσα ρύθμιση θα συμψηφίζονται με τα νέα πρόστιμα.  Στο ερώτημα αν υπάρχει μέριμνα για εκείνους τους ιδιοκτήτες αυθαιρέτων, που επιθυμούν να γκρεμίσουν το αυθαίρετό τους, αλλά αφού προηγουμένως το έχουν «νομιμοποιήσει», από το Υπουργείο διευκρινίζεται ότι αν κάποιος δήλωνε το αυθαίρετο μόνος του, έβγαζε άδεια κατεδάφισης, χωρίς να έχει ελεγχθεί η νομιμότητα και το κατεδάφιζε. Αν είχε προηγηθεί καταγγελία, έπρεπε να είχε ολοκληρωθεί η έκθεση αυτοψίας και να γίνει οριστική η κατεδάφιση. Με τη νέα ρύθμιση προβλέπεται ότι με απλή άδεια κατεδάφισης, θα μπορούν τα αυθαίρετα να κατεδαφίζονται και στη συνέχεια, αν πραγματοποιήθηκε η κατεδάφιση, θα ελέγχεται με τη διαδικασία ταυτότητας του κτηρίου, που ήδη προβλέπει ο νόμος.
Για τις περιπτώσεις ημιυπαίθριων διαμερισμάτων, που δεν εντάχθηκαν στην αντίστοιχη ρύθμιση και τη δυνατότητά τους να ενταχθούν στη ρύθμιση περί αυθαιρέτων, από το Υπουργείο διευκρινίζεται ότι όταν «τρέχουν» δύο ρυθμίσεις παράλληλα, δεν μπορεί να συγχέονται δύο νόμοι, οπότε οι ημιυπαίθριοι πρέπει να ενταχθούν στον νόμο 3843/2010.
Επιπλέον, γίνεται σαφές ότι τα αυθαίρετα σε δασικές και αναδασωτέες περιοχές, αιγιαλούς, ρέματα κ.λπ., δεν εντάσσονται στη ρύθμιση. Ακόμη και στην περίπτωση, που μέσα στα απαιτούμενα δικαιολογητικά δεν υπάρχει απαίτηση απόδειξης ότι δεν βρίσκεται το ακίνητο σε δασική περιοχή, η ηλεκτρονική ταυτότητα κτηρίου καθώς και η απαίτηση για υποβολή εξαρτημένου τοπογραφικού, θα οδηγούν στον ηλεκτρονικό εντοπισμό του κτηρίου και αυτόματα θα εντοπίζεται ως αυθαίρετο με την κύρωση των δασικών χαρτών ή τον ορισμό των αιγιαλών, ρεμάτων κ.λπ.
Τέλος, για τις αμοιβές των μηχανικών, που ορίζονται ως διαχειριστές της διαδικασίας ρύθμισης αυθαιρέτου, διευκρινίζεται ότι στην Ελλάδα, από τις αρχές Ιουλίου, ο προσδιορισμός του ύψους των αμοιβών, καθώς και των ελάχιστων αμοιβών, έχει καταργηθεί.