Γράφει ο Παναγιώτης Αλεβαντής*
Εγκαινιάζοντας μια πανελλήνια εκστρατεία για την καρδιοπνευμονική αναζωογόνηση (ΚΑΡ.Π.Α.) η Βιβλιοθήκη Επιστημών Υγείας του Πανεπιστημίου Αθηνών ξεκίνησε την εκπαίδευση των αυριανών γιατρών για την αντιμετώπιση
της πρώτης αιτίας θανάτων στη χώρα μας και στην Ευρώπη.
Την Πέμπτη 2 Ιουνίου, με πρωτοβουλία του διευθυντή της, καθηγητή Θεόφιλου Ρόζενμπεργκ, η Βιβλιοθήκη Επιστημών Υγείας σε συνεργασία με το Τμήμα Νοσηλευτικής του Πανεπιστημίου Αθηνών οργάνωσε μιαν ημέρα ανοικτής εκπαίδευσης στην καρδιοπνευμονική αναζωογόνηση (ΚΑΡ.Π.Α.). Η ημερίδα περιελάμβανε θεωρητική εκπαίδευση στην προβληματική της ΚΑΡ.Π.Α. από διακεκριμένους καθηγητές και καρδιολόγους αλλά και πρακτική εξάσκηση των συμμετεχόντων. Περιελάμβανε επίσης επίδειξη απεγκλωβισμού και μεταφοράς πολυτραυματία από ομάδα διασωστών του ΕΚΑΒ και παρουσίαση από την Ελληνική Ναυαγοσωστική Ακαδημία.
Το έχουμε γράψει και παλαιότερα και θα συνεχίσουμε να το επαναλαμβάνουμε ? τα καρδιαγγειακά νοσήματα κατέχουν την πρώτη θέση στις αιτίες θανάτου και υποβαθμισμένης ποιότητας ζωής στην Ελλάδα και στην Ευρώπη. Οι στατιστικές μάλιστα λένε ότι κατά μέσον όρο κατά την διάρκεια της ζωής μας θα παραστούμε μάρτυρες έξη τουλάχιστον οξέων καρδιακών επεισοδίων που στο 80% των περιπτώσεων θα αφορούν συγγενείς ή συναδέλφους στο χώρο εργασίας.
Για την αντιμετώπιση της καρδιακής ανακοπής, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Αναζωογόνησης έχει καταρτίσει λεπτομερείς οδηγίες αντιμετώπισης με βάση πολύχρονες ιατρικές έρευνες. Κάθε λίγα χρόνια οι οδηγίες αυτές τροποποιούνται και η τελευταία ενημέρωση έγινε σχετικά πρόσφατα, το Δεκέμβριο του 2010. Οι οδηγίες στηρίζονται σε μια σειρά ενεργειών, την Αλυσίδα της Επιβίωσης, που αν γίνουν σωστά και γρήγορα αυξάνουν σημαντικά τις πιθανότητες επιβίωσης του θύματος.
Οι πρώτες ενέργειες είναι απλές και μπορούν να εκτελεστούν ακόμη και από μη εκπαιδευμένα άτομα που τυχαίνει να βρίσκονται κοντά στο θύμα. Πρώτα-πρώτα, φροντίστε για την δική σας ασφάλεια και για την ασφάλεια του θύματος. Μην θέτετε σε κίνδυνο τη δική σας ζωή π.χ. πλησιάζοντας κάποιον που έχει πάθει ηλεκτροπληξία αν δεν κόψετε το ρεύμα ή κάποιον που πνίγεται αν δεν είστε εκπαιδευμένος ναυαγοσώστης. Στη συνέχεια ελέγξτε αν το θύμα έχει τις αισθήσεις του ή όχι. Φωνάξτε του, κουνήστε τον από τους ώμους, χτυπήστε τις παλάμες μπροστά στα μάτια του. Αν δεν ανταποκρίνεται φωνάξτε για βοήθεια. Μην προσπαθήσετε να κάνετε τον ήρωα. Με έναν βοηθό οι πιθανότητες να βοηθήσετε το θύμα αυξάνονται σημαντικά.
Η επόμενη ενέργεια είναι ο έλεγχος της αναπνοής του θύματος. Εκτείνετε το κεφάλι του θύματος προς τα πίσω και ανασηκώστε το πηγούνι προς τα πάνω, έτσι ώστε απομακρύνοντας τη γλώσσα από το πίσω μέρος του λαιμού να διευκολύνετε τη δίοδο του αέρα. Η απουσία αναπνοής ή μια αναπνοή ακανόνιστη που μοιάζει ακόμη και με επιθανάτιο ρόγχο δεν είναι καλά σημεία. Πρέπει αμέσως να τηλεφωνήσετε στο 112 ή στο 166. Μείνετε ψύχραιμοι και περιμένετε να σας απαντήσει ο χειριστής. Δώστε τα στοιχεία σας και εξηγείστε ΤΙ συμβαίνει, ΠΟΥ συμβαίνει και ΠΟΣΟΙ εμπλέκονται. Δώστε τη διεύθυνση και εξηγείστε τον τρόπο πρόσβασης αν η πρόσβαση είναι πολύπλοκη. Απαντήστε στις ερωτήσεις που θα σας κάνει ο χειριστής για να διευκολύνετε την αποστολή βοήθειας και ακολουθείστε τις οδηγίες που θα σας δώσει. Μην κλείσετε το τηλέφωνο προκαταβολικά αν δεν σας πουν. Και στη συνέχεια σκεφθείτε ότι μπορεί να σας ξαναπάρουν και μην αρχίσετε να κάνετε άλλα τηλεφωνήματα.
Αν κάνατε όλα τα παραπάνω έχετε ήδη κάνει πάρα πολλά. Οι οδηγίες από το σημείο αυτό και πέρα προβλέπουν την έναρξη ΚΑΡ.Π.Α. 30 θωρακικές συμπιέσεις στο μέσο του στέρνου, εκεί που βρίσκεται η καρδιά, δύο εμφυσήσεις αέρα στο στόμα με κλειστή μύτη (φιλί της ζωής) και ξανά 30 συμπιέσεις κ.ο.κ. Η ΚΑΡ.Π.Α. μπορεί να αυξήσει τις πιθανότητες επιβίωσης τέσσερεις φορές. Αλλά οι 30 συμπιέσεις συν δύο εμφυσήσεις, που πρέπει να επαναλαμβάνονται μέχρι να έλθει το ασθενοφόρο, μπορούν να εκτελεστούν μόνο από εκπαιδευμένους διασώστες. Αν δεν έχετε ακολουθήσει σχετική εκπαίδευση ορισμένοι ερευνητές θεωρούν ότι και μόνο οι συμπιέσεις μπορούν να βοηθήσουν τα μέγιστα. Αν υπάρχει εκεί κοντά απινιδωτής και ξέρετε να τον χρησιμοποιήσετε μη διστάσετε. Οι σύγχρονοι απινιδωτές σας μιλούν και δίνουν οδηγίες για τις θωρακικές συμπιέσεις και τις εμφυσήσεις ενώ ελέγχουν και την λειτουργία της καρδιάς πριν προχωρήσουν στην διαβίβαση ηλεκτρικού ρεύματος υψηλής τάσης για να την βάλουν ξανά σε λειτουργία.
Αν θέλετε πράγματι να βοηθήσετε έναν συνάνθρωπο, έναν συγγενή, έναν συνάδελφο, επιδιώξτε να παρακολουθήστε μαθήματα ΚΑΡ.Π.Α. π.χ. στον Ερυθρό Σταυρό. Ελπίζουμε η εκστρατεία «Με το χέρι στην καρδιά» να επεκταθεί σε όλες τις ιατρικές σχολές αλλά και στη Μέση εκπαίδευση όπου ήδη γίνονται πολλές δράσεις στο πλαίσιο των μαθημάτων αγωγής υγείας. Χωρίς φυσικά να ξεχνούμε την πρόληψη ? κόψιμο του τσιγάρου, υγιεινή διατροφή, καθημερινή άσκηση ? για την οποία δεν χρειάζεται ειδική εκπαίδευση αλλά καλή θέληση και επιθυμία για μια καλύτερη ζωή.
*φυσικός, υπάλληλος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Οι απόψεις είναι προσωπικές και δεν εκφράζουν κατ? ανάγκη την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. http://alevantis.blogspot.com
