Η ακαταλάγιαστη οδύνη που σκόρπισε στον οικουµενικό Ελληνισµό η είδηση του θανάτου του Νικολάου Παπαδάκη-Παπαδή, ιδρυτικού Γενικού ∆ιευθυντή του Εθνικού Ιδρύµατος Ερευνών «Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος» είχε τραγικό πρόσηµο διότι στέρησε τον ελληνικό κόσµο από έναν δηµιουργικό οραµατιστή, έναν καινοτόµο νου, έναν λόγιο άνδρα που επαναπροσδιόρισε τη µνήµη, το έργο και τη συµβολή του Ελευθερίου Βενιζέλου και ανέδειξε, στη διαχρονία, την τεράστια προσφορά του πολιτικού αυτού άνδρα που αποτέλεσε τον κύριο τροχό της απολύτρωσης της ελληνικής ιστορικής ∆ιασποράς, µε ό,τι αυτό συνεπάγεται.
Ο Νικόλαος Παπαδάκης θα καταγραφεί στα ιστορικά δρώµενα ως ένας από τους πλέον λειτουργικούς µπροστάρηδες στον εντοπισµό, αναδίφηση, τεκµηρίωση, ταξινόµηση, ανάλυση και προώθηση της ιστορικής γνώσης που σχετίζεται µε τον Εθνάρχη Ελευθέριο Βενιζέλο και τη δράση του. Ως λόγιος και ως ιστορικός αφουγκράστηκε µε σεβασµό, νηφαλιότητα, αντικειµενική κρίση την αλήθεια των πρωτογενών πηγών της ιστορίας, των αρχείων και µέσα από τις µελέτες που είτε ο ίδιος συνέγραψε, είτε στήριξε προκειµένου να δηµοσιευθούν, προώθησε τη γένεση της γνώσης, καθιέρωσε την τεκµηρίωση του ιστορικού γίγνεσθαι και ανέδειξε την µία και µοναδική επαΐουσα αλήθεια, χωρίς στρατευµένες ιδεολογίες και εντάσεις που προκαλούσε ένα δύσκολο παρελθόν.
Η τεράστια προσφορά του αείµνηστου φίλου και Εταίρου µας, Νικολάου Παπαδάκη εντοπίζεται κυρίως στο πρωτοποριακό δηµιουργικό του έργο, στην πρωτοβουλία του να χαράξει καινοτόµους δρόµους, να εντοπίσει µε οξυδέρκεια την παγκοσµιότητα του Ελ. Βενιζέλου, να διαισθανθεί µε σύστηµα, µέθοδο και τάξη, ότι ο Βενιζέλος δεν ήταν απλά ένας Μέγας πολιτικός, ο σηµαντικότερος πολιτικός από συστάσεως του ελλαδικού κράτους µαζί µε τον Καποδίστρια, αλλά αποτελούσε µία καθολική, πανευρωπαϊκή και παγκόσµια αίσθηση, µια ιδεολογία που είχε διάρκεια, αποδοχή και σεβασµό. Οι δρόµοι που χάραξε ο Νικόλαος Παπαδάκης είχαν ακριβώς αυτόν τον ιδεολογικό χάρτη. Κήρυξε για δύο δεκαετίες µία επιθετική πολιτισµική εκστρατεία (cultural offensive), µέσα κι έξω από τα γεωγραφικά σύνορα της Ελλάδος, ίδρυσε Παραρτήµατα του Ιδρύµατος στην Ευρώπη, ΗΠΑ και Ωκεανία, δηµιούργησε υποδοµές αρχείων και βιβλιοθήκες, καλλιέργησε και προώθησε τη δηµιουργία γνώσης µέσα από διαλέξεις, σεµινάρια και δηµοσιεύσεις, ανέδειξε την ιστορική µνήµη και το έργο του Ελ. Βενιζέλου καλλιεργώντας, όπως κι ο Βενιζέλος, συµµαχίες σύµπλευσης και συστράτευσης µε την Βουλή των Ελλήνων, µε τα Πανεπιστήµια, την Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών, τα ιδρύµατα της διανόησης και της λογοτεχνίας, το Γραφείο της Προεδρίας της Ελληνικής ∆ηµοκρατίας για να αναφέρουµε µερικά.
Είναι θεµιτό να αποδοθεί το ιστορικό δίκαιο στον αείµνηστο Γενικό µας, Νικόλαο Παπαδάκη για τα χαρισµατικά του ηγετικά και επικοινωνιακά προσόντα, την αρχοντιά του, το ευρωπαϊκό ύφος, το υψηλό φρόνηµα φιλοξενίας, την ευαισθησία του προς το τέλειο, το βέλτιον, τη διακριτική ευγένεια (nobility) στους τρόπους και στις µεθόδους που µετερχόταν, την απαράµιλλη και σεµνή δικαιοκρισία του, αλλά και την αυστηρότητά του στην αναζήτηση της αριστείας. Η Κρήτη, τα Χανιά, η Ελλάδα και ο Ελληνισµός της ∆ιασποράς θρηνούν τον χαµό του.
Στις 5/8 απολαύσαµε τις πατρικές τους νουθεσίας στον προαύλιο χώρο του Εθνικού Ιδρύµατος, στα Χανιά και ακολούθησε µία σύντοµη, άνιση αλλά λεβέντικη πάλη, πάνω στις επάλξεις µε τον µόνον αθάνατο, κι ένα µήνα ακριβώς αργότερα (5/9) επήλθε το µοιραίο. Ωστόσο, µέσα από τον θρήνο, µέσα από την οδύνη αποδίδουµε φόρο τιµής και γιορτάζουµε τη ζώσα ιστορία του, µια ζωή µε αγώνες, µε καρτερικότητα, µε επιµονή, µε απαράµιλλο θάρρος, µια ζωή λειτουργική µε δηµιουργία, καινοτοµία, µια ζωή εφαλτήριο µίµησης από τους νεότερους. Η ιστορία είναι η επιστήµη που νίκησε τον θάνατο. Είναι η επιστήµη που καταγράφει και διατηρεί αιωνία τη µνήµη. Πεθαίνουν µόνον αυτοί τους οποίους ξεχνάµε, Ο Νικόλαος Παπαδάκης, το έργο και η προσφορά του, η αρετή του να επαναπροσδιορίσει και να επαναδοµήσει τον Βενιζελισµό ως ιδεολογία σε παγκόσµια κλίµακα του χαρίζουν µνήµην ες αεί.
*Ο καθηγητής δρ Αναστάσιος Τάµης Εταίρος και Μέλος του ∆.Σ. του Εθνικού Ιδρύµατος «Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος», Παράρτηµα Ωκεανίας.
