Σε λίγες ώρες ξεκινά η ∆ιεθνής Έκθεση Θεσσαλονίκης και η ειδησεογραφία βοµβαρδίζεται καθηµερινά από εκτιµήσεις για το πακέτο παροχών που θα κάνει ο πρωθυπουργός. Ένα από τα µέτρα που κυριαρχούν στις εκτιµήσεις είναι η αύξηση του κατώτατου µισθού στα 920€, από τα 880€ που είναι σήµερα.
Η αρχική ευφορία που προκαλεί η είδηση καταλαγιάζει αν λάβουµε υπόψη τα όσα περιγράφει η ευρωπαϊκή Οδηγία 2022/2041,για επαρκείς κατώτατους µισθούς στις χώρες µέλη της ένωσης. Τα κράτη µέλη θα έπρεπε µέχρι τις 15/11/2024 να έχουν ενσωµατώσει στη νοµοθεσία τους, δικλείδες ασφάλειας που θα αναπροσαρµόζουν αυτόµατα τους κατώτατους µισθούς ανάλογα µε τον πληθωρισµό, την αγοραστική δύναµη του κατώτατου µισθού λαµβάνοντας υπόψη το κόστος ζωής, τα µακροπρόθεσµα επίπεδα και τις εξελίξεις της παραγωγικότητας σε εθνικό επίπεδο και το γενικό επίπεδο των µισθών και την κατανοµή τους (δηλαδή πού βρίσκεται ο κατώτατος σε σχέση µε τον µέσο ή διάµεσο µισθό)
Στην Ελλάδα η οδηγία ενσωµατώθηκε στην Εθνική νοµοθεσία µε τη λήξη της προθεσµίας το Νοέµβριο του 2024.µε τον Νόµο 5163/2024 ο οποίος ορίζει ότι ο νοµοθετηµένος κατώτατος µισθός (και ηµεροµίσθιο) αναπροσαρµόζονται ετησίως, στη βάση συντελεστή που συγκροτείται από:
1. Την ετήσια µεταβολή του ∆είκτη Τιµών Καταναλωτή (∆ΤΚ), για το 20% των νοικοκυριών µε τα χαµηλότερα εισοδήµατα, και
2. Το ήµισυ της ετήσιας µεταβολής της αγοραστικής δύναµης του γενικού δείκτη µισθών, κατά την ίδια περίοδο (1 Ιουλίου προηγούµενου έτους έως 30 Ιουνίου τρέχοντος).
Αυτό εξασφαλίζει – σύµφωνα µε το σκεπτικό του νοµοθέτη – ότι η αυξοµείωση του κατώτατου µισθού δεν είναι τυχαία ή αποσπασµατική, αλλά συνδέεται άµεσα µε τον πληθωρισµό (ειδικά για τα πιο αδύναµα οικονοµικά στρώµατα) και µε την αγοραστική δύναµη των εργαζοµένων συνολικά.
Αξιοσηµείωτη λεπτοµέρεια είναι πως ο τύπος υπολογισµού της αναπροσαρµογής θα αρχίσει να ισχύει από το 2028 και µετά. Η Ελλάδα ενσωµάτωσε την οδηγία πριν το τέλος της διορίας αλλά έστειλε την εφαρµογή της τέσσερα χρόνια µετά! (Αξίζει να σηµειωθεί πως αν ένα κράτος δεν εναρµονιστεί µε κάποια οδηγία, παραπέµπεται στο ∆ικαστήριο της Ε.Ε. και υπόκειται σε πρόστιµα)
Αν προσπαθήσουµε να υπολογίσουµε ποιος θα ήταν ο κατώτατος µισθός την 1/12026 αν ο τύπος υπολογισµού ίσχυε από την ηµέρα δηµοσίευσης του νόµου φτάνουµε στα παρακάτω :
Κατώτατος µισθός την 1η Ιανουαρίου 2025 : από 830 στα 860 µικτά / µήνα Αύξηση +3,5% (βάσει: +5,2% πληθωρισµός για το φτωχότερο 20% & +3,6% αύξηση αγοραστικής δύναµης µισθών)
Κατώτατος µισθός την 1η Ιανουαρίου 2026 από 860 στα 893 µικτά / µήνα Αύξηση +3,88% (βάσει: +6,2% πληθωρισµός για φτωχότερους & +3,1% αγοραστική δύναµη)
Τον Απρίλιο του 2025, ο κατώτατος µισθός αυξήθηκε στα 880 € µε πολιτική απόφαση – έξω από οποιονδήποτε θεσµικό τύπο. Τώρα όλοι περιµένουν, απ’ το βήµα της ∆ΕΘ, µια νέα, ανάλογη αύξηση στα 920 € για το 2026.
Όµως, όλοι γνωρίζουµε πως αυτά τα ποσά παραµένουν ισχνά και ανεπαρκή για να καλύψουν τις πραγµατικές ανάγκες της µεγάλης µερίδας των εργαζοµένων.
Τα παραπάνω αποδεικνύουν ότι ο υπολογιστικός τύπος αναπροσαρµογής που θεσµοθετήθηκε απέχει πολύ από την πραγµατικότητα. ∆εν εξασφαλίζει έναν κατώτατο µισθό που να µπορεί να χαρακτηριστεί επαρκής — ούτε βάσει κόστους ζωής, ούτε βάσει σύγκρισης µε τον διάµεσο µισθό.
Και φυσικά, όλη αυτή η διαδικασία δείχνει ξεκάθαρα ότι η κυβέρνηση επιχειρεί φθηνή πολιτική, παρουσιάζοντας ως “παροχές” τις θεσµικές υποχρεώσεις της προς την ΕΕ. Κι όλα αυτά την ώρα που προσπαθεί να µας κάνει να ξεχάσουµε πρόστιµα και κακοδιαχείριση κονδυλίων της ΕΕ που συζητούσαµε µόλις τον περασµένο µήνα
Ως άλλος Κολόµβος χαρίζει απλόχερα καθρεφτάκια σε ιθαγενείς….
*Ο Βασίλης Παπαστάµος είναι εκπαιδευτικός
