Toυ: ΜΑΝΩΛΗ ΜΑΝΟΥΣΑΚΑ
Ολοκληρώνουμε σήμερα το μικρό οδοιπορικό μας στις Καλύβες του χθες και του σήμερα, ευελπιστώντας τούτη η μικρή μαγιά να δώσει σε κάποιους την αφορμή να καταπιαστούν με κάτι πιο ολοκληρωμένο. Το χωριό το αξίζει. Πολύ περισσότερο βέβαια ολόκληρος ο Αποκόρωνας…
Οι φωτογραφίες τραβήχτηκαν από μένα πριν λίγες μέρες.
Οι πρώτες τέσσερις είναι τραβηγμένες στον παλιό μεσαιωνικό πυρήνα του οικισμού, που βρίσκεται δυτικά απ´ την κεντρική πλατεία και νότια απ´ τον κεντρικό δρόμο. Οι λόφοι δεν επέτρεψαν ανάπτυξη κατά πλάτος κι έτσι το σχήμα αυτής της γειτονιάς είναι ένα παραλληλόγραμμο που ορίζεται από 2 οριζόντιους και 4 κάθετους δρομίσκους. Εκεί βρίσκεται και η Παναγιά η Μυρτιδιώτισσα. Οι αρχιτεκτονικές μορφές διακρίνονται σχετικά καλά, ημιαστική παραδοσιακή μορφολογία, όπως αυτή καθορίστηκε απ´ τις επιρροές της βενετσιάνικης αρχιτεκτονικής παράδοσης, της απλούστερης λαϊκής αρχιτεκτονικής της τουρκοκρατίας και του νεοκλασικισμού. Όπως είναι πυκνοδομημένη η περιοχή (και σε μικρά οικόπεδα), θυμίζει έντονα αιγαιοπελαγίτικο οικισμό. Άλλωστε η παραδοσιακή αρχιτεκτονική στο νότιο Αιγαίο, έχει κοινές πηγές με την αντίστοιχη της Κρήτης. Έχουν γίνει κάποια έργα αναβάθμισης (πλακοστρώσεις στα σοκάκια κ.λπ.) χρειάζεται όμως μεγαλύτερη προσπάθεια για την προστασία και την ανάδειξη της ιστορικής αυτής γειτονιάς.
Η πέμπτη δείχνει το μικρό ποτάμι που διασχίζει το χωριό ανατολικά, μια γραφική γωνιά που έχει εξελιχθεί σε μικρή τουριστική ατραξιόν του χωριού. Το υγρό στοιχείο αγκαλιάζει σπίτια και ξενοδοχεία δίνοντας μια μικρή ´εικόνα Βενετίας´, ενώ νοτιότερα αφθονεί το παρόχθιο πράσινο.
Η έκτη δείχνει κτήριο της όψιμης τουρκοκρατίας που αναστηλώθηκε και στεγάζει το τοπικό γραφείο του ΟΑΔΥΚ. Το θύρωμα θυμίζει βενετσιάνικη κατασκευή.
Η έβδομη δείχνει τμήμα του κεντρικού δρόμου με νεοκλασικές κατοικίες δίπλα στην εκκλησία της Αγ. Παρασκευής. Η περιοχή αυτή αποτελεί επέκταση του παλιότερου οικισμού στα τέλη του 19ου αιώνα (προηγουμένως υπήρχαν σκόρπια κτίσματα).
Η όγδοη δείχνει την ανατολική όψη της κεντρικής πλατείας, με τον μεγαλοπρεπή ναό της Αγ. Παρασκευής. Απέναντι βρίσκεται ο βενετσιάνικος νερόμυλος και η πέτρινη δεξαμενή που θυμίζει οχυρό.
Η ένατη δείχνει τον ναό της Παναγιάς της Κεράς, στην ομώνυμη τοποθεσία ανατολικά του χωριού. Ο ναός, που χρονολογείται απ´ τη βενετοκρατία υπήρξε καθολικό μικρής μονής και πατά σε λείψανα παλαιοχριστιανικής βασιλικής. Παρατηρήστε τα ´δαντελωτά´ ανάγλυφα που καλύπτουν τους στρογγυλούς φεγγίτες, δείγματα υψηλού επιπέδου λαϊκής λιθογλυπτικής που άνθησε στον Αποκόρωνα κυρίως το 19ο αιώνα. Πρόκειται γιά έργα ντόπιου καλλιτέχνη.
Τέλος η δέκατη δείχνει την ανατολική πλευρά του Καστελιού, με την είσοδο του Κόλπου της Σούδας. Η στρατηγική θέση του σημείου αυτού είναι προφανής και μπορεί να συγκριθεί μόνο με την καταπληκτική θέα. Τα ερείπια είναι ελάχιστα, κάτω στη θάλασσα όμως βρίσκονται τα λείψανα ψαράδικου οικισμού των κλασικών χρόνων. Απέναντι, στο νησί Κάργα, υπάρχουν ερείπια βυζαντινών οχυρώσεων.
