13. Η μετενσάρκωση
Α’. Αντί Προλόγου
Συνεχίζοντας την πορεία μας στις δαιδαλώδεις όσο και ζοφερούς ατραπούς πέριξ του επέκεινα με οδηγό ένα αμυδρό φανάρι γνώσεων της βιβλιογραφίας μα και της έσωθεν παρόρμησής μας, προσεγγίζουμε ενορατικά σήμερα το ομιχλώδες τοπίο στο οποίο -κατά την κρατούσα παλαιόθεν αντίληψη- εισέρχεται ζώσα η ψυχή ενός νεκρού φυσικού σώματος και εξέρχεται ζωοδότρια σε ένα άλλο ζωντανό φυσικό σώμα: Ο λόγος για τη μετενσάρκωση. Ας ακολουθήσουμε -ενορατικά- την πορεία αυτή της ψυχής…
Β’. Η μετενσάρκωση
Οι Aρχαίοι Ελληνες πίστευαν στη μετενσάρκωση από τον Θαλή και το Δημόκριτο μέχρι τον Σωκράτη, τον Πυθαγόρα, τον Πλάτωνα, τον Αριστοτέλη και τον Κλήμη της Αλεξανδρείας. Οι ορφικοί πίστευαν πως ο άνθρωπος πρέπει να απαλλαγεί από το τιτανικό στοιχείο και να επιστρέψει καθαρός στους ουράνιους θεούς. Και η ψυχή, έχοντας εγκαταλείψει το σώμα της, φτερουγίζει ελεύθερη στον άνεμο, αλλά μια πνοή τη στέλνει ξανά σε ένα καινούργιο σώμα. Με τις διαρκείς ενσαρκώσεις διατρέχει τον “μεγάλο κύκλο της αναγκαιότητας”. Ο “τροχός της γεννήσεως”, φαίνεται πως κυλά διαρκώς σε έναν ανανεούμενο κύκλο1. Αλλά και Ευρωπαίοι όπως ο Shelley, o Tennyson, o Browning, o Rosseti, ο Γκαίτε, ο Σοπενχάουερ κ.ά. ενστερνίστηκαν την ιδέα της μετενσάρκωσης. Η Ανατολή πάντως, είναι η κοιτίδα της πνευματικότητας και της πνευματικής κατανόησης. Γι’ αυτό η Δύση υπερέχει στην κατανόηση της ύλης και η Ανατολή στην κατανόηση του ανθρώπου και της σχέσης του με το σύμπαν2. Οπως ήδη αναφέραμε στο 4ο σημείωμα του παρόντος κύκλου, οι Ανατολικές θρησκείες (Ινδουισμός – Βουδισμός) πιστεύουν στη μετενσάρκωση και για τούτο δεν θεωρούν τον θάνατο ως μεγάλο κακό.
Η έννοια του κάρμα (η ινδουιστική αντίληψη της ανταποδοτικότητας). Είναι η βάση της θεωρίας των μετενσαρκώσεων στις Ανατολικές γενικά θρησκείες και απαντάται σε όλες τις σχολές της ινδικής φιλοσοφίας. Στο Βουδισμό, το κάρμα αποτελεί κεντρική έννοια, αφού με τη δίκαιη συμπεριφορά συλλέγεται θετικό κάρμα το οποίο κάνει τον άνθρωπο ικανό να έρθει πιο κοντά στη λύτρωση στην επόμενη μετενσάρκωση, η δε αρχαία ινδουιστική αντίληψη είναι ότι οι πράξεις που κάνει κανείς σε αυτή τη ζωή, καθορίζουν το στάδιο της επόμενης μετενσάρκωσης3. Οι δε μετενσαρκώσεις συνεχίζονται -με την ανταποδοτική επίδραση του κάρμα- και οι ψυχές ανακυκλώνονται συνεχώς (samsara) μέχρι να φτάσουν στην “απρόσωπη” και “άρρητη” κατάσταση του Νιρβάνα που δεν υπάρχει πλέον ροή, γέννηση και θάνατος, αλλά η απόλυτη ηρεμία και μακαριότητα. Με την επίτευξη του νιρβάνα, επιτυγχάνεται η έξοδος από τον επώδυνο κύκλο των αναγεννήσεων4.
Το δε κάρμα ορίζεται ως: “Ο νόμος του σύμπαντος που ορίζει πως, κάθε σκέψη, λόγος ή πράξη ενός ανθρώπου, πρέπει να επιστρέψει πάλι σ’ αυτόν”.
Με την άποψη αυτή, οι συνθήκες γέννησης ενός νέου ανθρώπου, υπαγορεύονται από πράξεις, λόγια και έργα του σε προηγούμενες ζωές. Αυτό -ίσως- υπονοεί και η ερώτηση προς τον Ιησού των μαθητών του, εάν δηλαδή ο εκ γενετής τυφλός πλήρωνε δικές του αμαρτίες (προηγούμενης ζωής) ή των γονιών του2.
Γεννώνται όμως και διάφορα ερωτήματα, όπως: α)Παιδιά που γεννιούνται έτοιμα ταλέντα όπως π.χ. ο Μότσαρτ και ο Σοπέν στη μουσική και τόσοι άλλοι σε άλλες επιστήμες. β) Παιδιά (αδέλφια) που γεννιούνται με τις ίδιες βασικές συνθήκες κληρονομικότητας, αλλά προκύπτουν εντελώς διαφορετικές προσωπικότητες, κάτι που παρατηρείται ακόμη και μεταξύ διδύμων! Αυτό παραπέμπει στην άποψη ότι το κάθε παιδί αποτελεί μια ξέχωρη ατομικότητα, κομίζον τις εμπειρίες προηγούμενης ζωής2.
Πολλά τα ερωτήματα, αλλά δεν επιθυμούμε να πλατειάσουμε. Ο Rudolf Steiner έχει την απάντηση σε αυτά: Είδαμε στο αμέσως προηγούμενο σημείωμά μας, πώς ο άνθρωπος κατά τον θάνατο αφήνει πίσω πρώτα το φυσικό, μετά το αιθερικό, και τελικά το κατώτερο αστρικό σώμα (σαν πτώματα). Είδαμε ότι τη στιγμή του θανάτου, όταν το αιθερικό σώμα αποχωρίζεται από το αστρικό, εξαφανίζεται και ο πίνακας μνήμης που παρουσιάστηκε στον θνήσκοντα. Η εικόνα της διανυθείσας ζωής (σαν πίνακας) εξαφανίζεται, αλλά οι “καρποί” της ή πληρέστερα η “καρποφορία” της, παραμένει στο ανώτερο αστρικό σώμα και “αναπαύεται” σε αυτό. Σε κάθε θάνατο μετά τις διάφορες ενσαρκώσεις του ανθρώπου, του παρουσιάστηκε αυτός ο πίνακας μνήμης και άφησε πίσω του την καρποφορία του. Ετσι η μία ζωή μετά την άλλη πρόσθεσε και μια νέα εικόνα. Ενας άνθρωπος που ενσωματώθηκε για πρώτη φορά είχε μετά τον θάνατό του τον πρώτο πίνακα μνήμης, μετά τη δεύτερη ενσάρκωση τον δεύτερο πλουσιότερο του πρώτου κ.ο.κ. Αυτοί οι αλληλοπροστιθέμενοι πίνακες αποτελούν ένα καινούργιο στοιχείο του ανθρώπου. Κατά συνέπεια, μετά την ενσωμάτωσή του, ο άνθρωπος αποκτά ένα πρόσθετο σώμα στο φυσικό, το αιθερικό και το αστρικό του σώμα. Το νέο αυτό σώμα που φέρει την καρποφορία της προηγούμενης ζωής, είναι το αιτιώδες σώμα, το οποίο αποτελεί κατά κάποιον τρόπο το “βιβλίο της ζωής”. Εκείνοι που έχουν περάσει πολλές ενσαρκώσεις, έχουν προσθέσει πολλά φύλλα (εμπειρίες) στο βιβλίο της ζωής, έχοντας ένα πλούσιο αιτιώδες σώμα. Οι άνθρωποι με λίγες ενσαρκώσεις, έχουν λιγότερο εξελιγμένο αιτιώδες σώμα. Ετσι εξηγούνται κατά τον μεγάλο διανοητή Rudolf Steiner, οι διαφορές μεταξύ ενός ανθρώπου από ένα άλλο! Τα μεγάλα ταλέντα και οι ξεχωριστές διάνοιες! Το αιτιώδες σώμα και το εξαγνισθέν αστρικό σώμα παραμένουν στον άνθρωπο στο διηνεκές. Κατά την είσοδο στο Ντεβαχάν, παίρνει μαζί του το αιτιώδες σώμα και το εξαγνισθέν τμήμα του αστρικού του σώματος. Στο Ντεβαχάν, προπαρασκευάζει ο ίδιος επακριβώς την εν γένει εικόνα του ανθρώπου για την επόμενη ενσάρκωση, αφού περάσει κάποιες διαδικασίες στον ανώτερο αυτό Πνευματικό Κόσμο 5.
Στη Βίβλο αναφέρονται περικοπές σε διαλόγους του Ιησού που παραπέμπουν ευθέως στη μετενσάρκωση, αλλά η Εκκλησία την έχει απορρίψει και δεν επιθυμούμε τον σχολιασμό του θέματος στο παρόν σημείωμα.
Η ιδέα της μετενσάρκωσης των Ανατολικών θρησκειών και των αρχαίων Ελλήνων, κερδίζει ολοένα και περισσότερο έδαφος και στη Δύση. Κάτι το οποίο πολλοί επιστήμονες αποδίδουν στη βαθιά ανάγκη της ανθρώπινης ύπαρξης να πιστέψει ότι η ψυχή δεν πεθαίνει με τον θάνατο, αλλά συνεχίζει να επιστρέφει, μέχρι να εξαγνιστεί πλήρως. Πολλοί άλλωστε είναι εκείνοι που την αίσθηση ότι γνωρίζουν από παλιά ένα άτομο που μόλις συνάντησαν, την αποδίδουν στις αναμνήσεις από προηγούμενες ζωές. Πρόκειται για ένα συναίσθημα που όλοι έχουμε βιώσει και είναι γνωστό ως “déjà vu” από τη γαλλική έκφραση, η οποία σε ελεύθερη μετάφραση σημαίνει “γνωστός από παλιά”. Από τα μέσα μάλιστα του 20ου αιώνα, κάποιοι επιστήμονες με μεταφυσικές ανησυχίες, άρχισαν να προωθούν τη θεωρία ότι κάποια προβλήματα υγείας ή παθολογικές φοβίες, οφείλονται σε τραυματικές εμπειρίες προηγούμενων ζωών. Πολλοί ασθενείς ξεπέρασαν το πρόβλημά τους, όταν με τη βοήθεια ειδικών επιστημόνων (ψυχολόγων, ψυχαναλυτών, ψυχιάτρων), διαπίστωναν ότι το πρόβλημά τους οφειλόταν στον τρόπο με τον οποίο είχαν αφήσει την τελευταία τους πνοή σε μια προηγούμενη ενσάρκωσή τους6. (Στη διεθνή βιβλιογραφία αναφέρονται πολλές δεκάδες τέτοιων επώνυμων περιστατικών, που θα χρειαζόμαστε πολλές σελίδες προκειμένου να τις παραθέσουμε).
Γ’. Επίλογος
Από το “κολοσσιαίο” θέμα της μετενσάρκωσης παραδίδουμε στον αναγνώστη μας ολίγα μόνο “ψιχία γνώσης” και τον παραπέμπουμε στις παρακάτω πηγές μας, για μία πληρέστερη ενημέρωση.
(Στο επόμενο:
επιθανάτιες εμπειρίες)
* μέλος της “Λογοτεχνικής Παρέας Χανίων”
ΠΗΓΕΣ
1. Φωτεινή Κακόγιαννου: Τα Ελευσίνια Μυστήρια αποτελούν τον σύνδεσμο με την πηγή μας, με τον λαό μας. Συνέντευξη εις in gr. (16-2-2015) http://www.in.gr/entertainment/book/news/article/?aid=1300176871
2. Ρόμπερτ Νάτζεμυ. Ο Μυστικός Κύκλος της Ζωής. Εκδ. “Αρμονική Ζωή”, Αθήνα. Μετάφραση: Σάσσα Παναγωπούλου
3. Εγκυκλοπαίδεια των θρησκειών. Τόμος 2. Εκδ. “Αλκυών”, Αθήνα, 1994.
4. Γρηγόριος Δ. Ζιάκας. 1986. Ιστορία των Θρησκευμάτων. Α΄. Τα Ινδικά Θρησκεύματα. Εκδ. “Π. Πουρνάρα”, Θεσσαλονίκη.
5. Rudolf Steiner.1906. Προ των πυλών της Ανθρωποσοφίας. Εκδ. “Ανθρωποσοφία” Αθήνα, 1994. Μετάφραση: Θάνος Αλεξίου.
6. Μαρία Μακρίδου, Μετενσάρκωση: Επιστρέφοντας από το θάνατο; Περιοδικό “Φαινόμενα” της εφημερίδας “Ελεύθερος Τύπος”, 18-2-2012.
