Για βιομηχανία καισαρικών στην Ελλάδα κάνουν λογο μαίες και μαιευτές, την ώρα που τα στατιστικά στοιχεία δείχνουν ότι στην Κρήτη είναι ιδαίεταιρα χαμηλά τα ποσοστά φυσιολογικού τοκετού.
Το ζήτημα επανέρχεται στην επικαιρότητα με αφορμή ανακοίνωση του Συλλόγου Επιστημόνων Μαιών – Μαιευτών Πάτρας (ΣΕΜΠ), ο οποίος επικαλούμενος στοιχεία του ΕΟΠΥΥ τονίζει πως το 2016 πραγματοποιήθηκαν στην Ελλάδα 38.159 καισαρικές τομές έναντι 28.319 φυσιολογικών τοκετών, κάνοντας ιδιαίτερη αναφορά στα υψηλά ποσοστά καισαρικών που καταγράφονται σε περιοχές της χώρας όπως το Αγρίνιο, τα Χανιά, η Σύρος και η Πάτρα.
Όπως παρατηρεί ο Σύλλογος, «δυστυχώς, στην Ελλάδα η καισαρική μετατράπηκε από μία ιατρική επιλογή σε “βολική” μέθοδο, τόσο για τους γιατρούς όσο και για τους ίδιους του γονείς. Επιπλέον, σε πρόσφατο πόρισμα του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, το δημόσιο σύστημα αντιμετωπίζεται ως πηγή του προβλήματος, καθώς δεν υπάρχει μαιοκεντρική παρακολούθηση για χαμηλού κινδύνου εγκυμοσύνες και το σύστημα εφημεριών στο ΕΣΥ δεν επιτρέπει στις εγκυμονούσες να επιλέγουν τον γιατρό τους, με αποτέλεσμα να οδηγούνται σε αναίτια πρόκληση ή καισαρική στη βάρδια του γιατρού που έχει επιλεγεί».
Προσθέτει δε, πως «η πρόκληση τοκετού καταλήγει εφτά στις δέκα φορές σε καισαρική τομή. Στη λίστα με τους λόγους προστίθεται μεταξύ άλλων και η “αμυντική ιατρική”, η απουσία αυστηρού πρωτοκόλλου αλλά και το γεγονός ότι οι Ελληνίδες γίνονται σε μεγαλύτερη ηλικία μητέρες συγκριτικά με το παρελθόν».
“ΠΡΩΤΙΑ” ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ
Σύμφωνα με στοιχεία του Παρατηρητηρίου Μαιευτικής Βίας, σε δημόσιες δομές υγείας η Κρήτη σε 705 γεννήσεις έχει 425 καισαρικές και 280 φυσιολογικούς τοκετούς. Ακολουθεί η Πελοπόννησος όπου σε σύνολο 2.173 γεννήσεων έχουμε 1.420 καισαρικές και 753 φυσιολογικούς, η Θεσσαλία σε 1.580 γεννήσεις έχει 836 καισαρικές και 744 φυσιολογικούς, τα Ιωάννινα σε 1.828 γεννήσεις έχουν 1.125 καισαρικές και 703 φυσιολογικούς, ενώ η Μακεδονία σε 2.079 γεννήσεις έχει 1.011 καισαρικές και 1.068 φυσιολογικούς.
Υπενθυμίζεται ότι σύμφωνα με τα στοιχεία του ΕΟΠΥΥ που κατατέθηκαν στη Βουλή τον περασμένο Ιανουάριου, το 2016 στην Κρήτη πραγματοποιήθηκαν 3.795 τοκετοί, η πλειονότητα με καισαρικές τομές: 2.205 (58%) έναντι 1.590 φυσιολογικών (42%).
Η ΕΙΚΟΝΑ ΣΤΑ ΧΑΝΙΑ
Μιλώντας στα “Χ.ν.” , η πρόεδρος του Παρατηρητηρίου Μαιευτικής Βίας Κωνσταντίνα Νούσια σημειώνει πως «σε πρόσφατό μου άρθρο στο eimaimaia.gr δημοσίευσα στοιχεία που αναδεικνύουν ότι για το έτος 2017, σε πολλές περιοχές της Ελλάδας, τα ποσοστά καισαρικών υπερβαίνουν κάθε προηγούμενο. Ειδικότερα, στο 74,8% έφτασαν οι καισαρικές τομές στα Χανιά, γεγονός για το οποίο, άμεσα, πρέπει να καλέσουμε τους αρμόδιους φορείς να το διερευνήσουν».
Τονίζοντας ότι το ζήτημα φαίνεται να έχει πάρει διαστάσεις βιομηχανίας, η κα Νούσια εκτιμά ότι «η έλλειψη εφαρμογής των μαιευτικών πρωτοκόλλων, η αμυντική ιατρική, όπως και ότι οι περισσότερες καισαρικές τομές γίνονται στο ωράριο 8.00-16.00 λόγω της πλήρους ιατρικοποίησης του τοκετού είναι ίσως μια μερική απάντηση στη αρνητική πρωτιά της χώρας μας σε καισαρικές τομές».
Σύμφωνα με την ίδια, «η ανάγκη για μείωση των αναίτιων καισαρικών τομών είναι επιτακτική, δεδομένου του εύρους των βραχυπρόθεσμων και μακριπρόθεσμων προβλημάτων που μπορεί να επιφέρουν στην υγεία τόσο των μητέρων όσο και των παιδιών( όπως 11% μεγαλύτερη πιθανότητα λεμφοβλαστικής λευχαιμίας στην παιδική ηλικία σύμφωνα με έρευνα της κα Πετρίδου.)».
Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΡΙΟΥ
Αναφορικά με τον ρόλο του Παρατηρητητίου στην χώρα μας, η κα. Νούσια δηλώνει στα “Χ.ν.” ότι «βασικός προσωπικός μου στόχος, αλλά και στόχος του Παρατηρητηρίου Μαιευτικής Βίας Ελλάδας είναι η θεσμοθέτηση και η νομική κατοχύρωση όσων υπόκεινται σε μαιευτική βία. Παράλληλα, είναι πια καιρός να σχεδιαστεί ένα εθνικό πρόγραμμα δράσεων για τη μείωση των αναίτιων καισαρικών. Πρόγραμμα, το οποίο θα πρέπει σίγουρα να περιλαμβάνει τη δημιουργία πλατφόρμας στην οποία θα αναρτώνται οι τοκετοί και ο τρόπος διεξαγωγής τους ανά κλινική και ανά περιοχή, αλλά και επιδημιολογικά στοιχεία, όπως η αιτία της καισαρικής κ.α».
Μείζονος σημασίας είναι επίσης σύμφωνα με την ίδια «η αναβάθμιση του ρόλου των μαιών, καθώς και η δημιουργία χώρων φυσικού τοκετού (Birth centers), στους οποίους θα μπορούν οι γυναίκες σε χαμηλού κινδύνου εγκυμοσύνες να γεννούν με ασφάλεια, με μαιοκεντρική παρακολούθηση, όπως συμβαίνει στις περισσότερες χώρες του κόσμου».
Υποβαθμισμένος ο ρόλος της μαίας στην Ελλάδα
Για υποβαθμισμένο ρόλο της μαίας στην Ελλάδα κάνει λόγο από την πλευρά της η πρόεδρος του Συλλόγου Μαιών – Μαιευτών Χανίων Βάγια Πήγα. Μιλώντας στα “Χ.ν.” η κυρία Πήχα εστιάζει στην ανάγκη ενημέρωσης και στήριξης των εγκύων, ζητώντας παράλληλα να υπάρξει παρέμβαση του υπουργείου Υγείας ώστε να καθοριστεί το πρωτόκολο που πρέπει να ακολουθείται στους τοκετούς.
Όπως εξηγεί, «σε χώρες του εξωτερικού υπάρχει μαιοκεντρικό σύστημα, όπου η γυναίκα εμπιστεύεται τη μαία της για το φυσικό τοκετό και ο γιατρός είναι το δεύτερο “σκαλί” για τις επιπλοκές». Σύμφωνα με την κα. Πήχα στις χώρες αυτές είναι υψηλά και τα ποσοστά φυσιολογικού τοκετού αλλά και οι δείκτες υγείας γυναικών και βρεφών. Όσον αφορά την κατάσταση στην Ελλάδα, η πρόεδρος του Συλλόγου Μαιών σημειώνει ότι «πρόσφατα ψηφίστηκε ο νόμος για την πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας, προβλέποντας τη δημιουργία δικτύου μαιών, κάτι που αναβαθμίζει τον ρόλο της μαίας. Όμως δεν έχουν ξεκαθαριστεί ακόμα βασικά πράγματα από μεριάς Υπουργείου και δεν βλέπουμε προθυμία για να γίνει κάτι τέτοιο».ΑΛΛΑΓΗ ΚΟΥΛΤΟΥΡΑΣ
Η κα. Πήχα ξεκαθαρίζει πάντως ότι «σε τοπικό επίπεδο έχουμε μια άψογη συνεργασία με την 7η ΥΠΕ, κάνουμε εκπαιδεύσεις των μελών μας, και προσπαθούν να δημιουργήσουμε μια κουλτούρα υπέρ του φυσιολογικού τοκετού». Η ίδια, εξηγεί στα “Χ.ν.” πως «στα ιατρεία της πρωτοβάθμιας έχουν δημιουργηθεί χώροι προετοιμασίας για φυσιολογικό τοκετό , για την υποστήριξη της γυναίκας» και ξεκαθαρίζει πως σημαντική παράμετρος στα πανελλαδικά αυξημένα ποσοστά καισαρικών είναι η «αλλαγή του ρόλο της γυναίκας στην κοινωνία, η “ανδροποίησή” της και η απομάκρυνση από τη φύση». Όπως επισημαίνει χαρακτηριστικά, «ο φυσιολογικός τοκετός απαιτεί υπομονή. Τόσο από τη μεριά της μαίες και του μαιευτήρα όσο και από τη μεριά της μητέρας» .ΑΝΑΓΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ
Η κα. Πήχα, τονίζει πως «θα ήταν επιζήμιο και λάθος για τη δυάδα επίτοκο – εμβρυο να γίνει προσπάθεια μονομερώς μείωση του ποσοστού καισαρικών τομών χωρίς να κατανοηθεί η διαδικασία του φυσιολογικού τοκετού. Θα οδηγούσε σε πολύωρους τοκετούς γεγονός κουραστικό για την επίτοκο και το νεογνό της».
Στο πλαίσιο αυτό, τονίζει πως «οι μαίες, μαιευτές και μαιευτήρες θα πρέπει να επανεκπαιδευτούμε στον φυσιολογικό τοκετό, να εγκαταλείψουμε πρακτικές που είνια αντίθετες ή μπλοκάρουν την εξέλιξή τους και να υιοθετήσουμε πρακτικές που προάγουν και βοηθούν την εξέλιξη του τοκετού».
Σύμφωνα με την ίδια, «μεγάλη ευκαιρία δίνεται με τη δημιουργία αυτόνομου τμήματος μαιών – μαιευτών στο πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής γεγονός που πιστεύω ότι θα βοηθήσει στην εκπαίδευση προς αυτή την κατεύθυνση μιας και η πλειονότητα των καθηγητών είναι μαίες – μαιευτές».
