Πρώτες στο κάπνισµα οι Ελληνίδες, πρώτοι στη διαφθορά στην Ευρώπη και µε συνεχή αύξηση της κατανάλωσης καπνικών προϊόντων.
Ελληνικές πρωτιές. Στις 8 Ιουλίου η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε την ετήσια έκθεσή της για το Κράτος ∆ικαίου. Μαζί, δηµοσίευσε και τα αποτελέσµατα της ετήσιας έρευνας κοινής γνώµης (Ευρωβαρόµετρο) για την Στάση των Ευρωπαίων έναντι της διαφθοράς στην Ευρωπαϊκή Ένωση για το 2025. Για δεύτερη συνεχή χρονιά η Ελλάδα βρίσκεται στην πρώτη θέση! Στο ερώτηµα «Πόσο διαδεδοµένο πιστεύετε ότι είναι το πρόβληµα της διαφθοράς στη χώρα σας;» το 97% απάντησε θετικά (το 1924 είχε απαντήσει θετικά το 98%). Παράλληλα, το 30% των Ελλήνων απαντά ότι γνωρίζει κάποιον που χρηµατίζεται ή έχει χρηµατιστεί ενώ στις τρεις πρώτες θέσεις των τοµέων που χρηµατίζονται βρίσκονται µε τη σειρά η υγεία (89%), οι πολιτικοί σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο (70%) και τα πολιτικά κόµµατα (69%).
Αξιοσηµείωτο είναι επίσης το γεγονός ότι οι Έλληνες σε ποσοστό 99% ∆ΕΝ καταγγέλλουν τις περιπτώσεις διαφθοράς που αντιµετώπισαν, παρόλο που το 60% των ερωτηθέντων απάντησαν ότι γνωρίζουν πού να απευθυνθούν για να τις καταγγείλουν. Και γιατί δεν κάνουν καταγγελία; Το 44% απαντά επειδή είναι δύσκολο να το αποδείξουν, το 43% επειδή δεν έχει νόηµα αφού δεν θα τιµωρηθεί ο υπεύθυνος και το 37% επειδή όλοι γνωρίζουν γι’ αυτές τις περιπτώσεις αλλά δεν τις καταγγέλλουν.
Στο πεδίο του καπνίσµατος, στις 6 Αυγούστου η Ευρωπαϊκή Στατιστική Υπηρεσία (Eurostat) ανακοίνωσε τους δείκτες για το κάπνισµα στον πληθυσµό ηλικίας 15 ετών και άνω. Το υψηλότερο συνολικό ποσοστό καπνιστών το έχει η Βουλγαρία (37%), ακολουθούµενη από την Ελλάδα (36%) και την Κροατία (35%). Όµως στις γυναίκες έχουµε την πρωτιά µε ποσοστό καπνίσµατος (32%), και ακολουθούν η Κροατία (30%) και η Ρουµανία (29%). Οι καπνοβιοµηχανίες µε τη σειρά τους ανακοινώνουν αύξηση των πωλήσεων των νόµιµα πωλούµενων τσιγάρων και µείωση των λαθραία διακινούµενων. Παράλληλα, το κράτος ανακοινώνει αύξηση των εσόδων από την φορολογία καπνικών προϊόντων – το 2024 2,936 δις € έναντι 2,922 δις € για το 2023.
Μια επικίνδυνη σέχτα. ∆ιάβασα ένα πολύ ενδιαφέρον άρθρο του Θοδωρή Γεωργακόπουλου (Καθηµερινή) µε τίτλο «Ο δικτάτορας κλόουν» µε αναφορά στον πρόεδρο των ΗΠΑ. Αναφέρει κατ’ αρχάς µερικά από αυτά που έχει πει ή έχει κάνει, τα οποία αν τα έλεγε ή τα έκανε ο οποιοσδήποτε άλλος πολιτικός θα είχε χάσει τις εκλογές και θα είχε µπει στο χρονοντούλαπο της ιστορίας. Η απάντηση που δίνει στην ερώτηση γιατί τόσος κόσµος ακολουθεί τυφλά τον πρόεδρο είναι ότι «έχουµε µια αποκόλληση µέρους του εκλογικού σώµατος από την αντικειµενική πραγµατικότητα, ένα φαινόµενο που προσοµοιάζει περισσότερο µε τις αιτίες και τις µεθόδους µε τις οποίες άνθρωποι γίνονται φανατικά µέλη θρησκευτικών αιρέσεων».
Έχουµε αναφερθεί αρκετές φορές από αυτήν εδώ τη στήλη στις σέχτες και τα χαρακτηριστικά τους, ιδίως σε σχέση µε την πολιτική. Στις 25 Φεβρουαρίου 2020 στο άρθρο «Πολιτική και δογµατικές εξαρτήσεις – Από τις “ψευδείς ειδήσεις” στην τηλεόραση και τα κοινωνικά δίκτυα στις νέες πολιτικές σέχτες µε οπαδούς χωρίς κριτικό πνεύµα» γράφαµε: «Οι θρησκείες και οι ιδεολογίες είχαν και έχουν τα ιερά τους βιβλία και ένα δίκτυο από κήρυκες που διαδίδουν τον δρόµο για τον επίγειο ή τον επουράνιο “παράδεισο”. Συχνά σε εβδοµαδιαίες συγκεντρώσεις σε χώρους λατρείας ή σε µικρές παρέες – σε καφενεία ή σπίτια. Στις µέρες µας ένα µεγάλο µέρος αυτής της διαδικασίας προσηλυτισµού έχει υποκατασταθεί από τη χρήση σύγχρονων µέσων επικοινωνίας όπως ραδιόφωνα, τηλεοράσεις, διαδίκτυο και µέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Τα αποτελέσµατα αυτής της διαδικασίας στον χώρο της πολιτικής γίνονται εµφανή, τουλάχιστον σε όσους θέλουν να τα δουν. Η έξοδος της Βρετανίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση ίσως αποδειχτεί η πιο ανώδυνη και αναίµακτη συνέπεια µιας τέτοιας ιδεολογικής εκστρατείας. Από τη δεκαετία του 1970 και µέχρι σήµερα (σηµ. 2020) ο ιερός πόλεµος που έχουν κηρύξει ορισµένες µουσουλµανικές σέχτες έχει ήδη προκαλέσει πάνω από 10.800 θανάτους και περισσότερους από 28.200 τραυµατισµούς παγκοσµίως.
Ίσως το µέλλον να µας επιφυλάσσει ακόµη χειρότερες καταστάσεις αν γενικευτεί η τάση για προσωποπαγή και κατ’ επίφαση δηµοκρατικά, αλλά στην πραγµατικότητα δικτατορικά, καθεστώτα. Φαίνεται πως µετά την Κίνα και τη Ρωσία έρχεται και η σειρά των ΗΠΑ να δοκιµάσουν ένα τέτοιο καθεστώς όπου η “ενός ανδρός αρχή” κινδυνεύει να επεκταθεί σε όλες τις επιµέρους εξουσίες – µετά την εκτελεστική και εν µέρει τη νοµοθετική, να ακολουθεί και η δικαστική».
Συµπεραίναµε τότε πως: «Πρόκειται για ένα φαινόµενο που µπορεί να αντιµετωπιστεί µόνο από πολίτες οι οποίοι έχουν αναπτύξει την κριτική τους σκέψη και δεν παρασύρονται από δηµαγωγούς και τους ηλεκτρονικούς τους προφήτες. ∆ιαµορφώνουµε άραγε τέτοιους πολίτες στα σχολεία µας;». Πιο πρόσφατα, στις 2 Απριλίου 2025 στο άρθρο «Επερχόµενες απειλές, Παραπληροφόρηση και κριτική σκέψη» εξηγούσαµε Τι είναι η Κριτική Σκέψη: «Η ικανότητα λογικής και αντικειµενικής ανάλυσης, αξιολόγησης και σύνθεσης πληροφοριών. Περιλαµβάνει αµφισβήτηση παραδοχών, αναγνώριση προκαταλήψεων και αξιολόγηση τεκµηρίων για την επίτευξη καλά αιτιολογηµένων συµπερασµάτων. Προϋποθέτει να έχει κανείς συνείδηση των δικών του προκαταλήψεων και παραδοχών όταν εξετάζει νέες πληροφορίες και την εφαρµογή συνεπών προτύπων κατά την αξιολόγηση πηγών.
Πρόκειται για ουσιαστική δεξιότητα στην προσωπική και την επαγγελµατική ζωή επειδή επιτρέπει στα άτοµα να λαµβάνουν ενηµερωµένες αποφάσεις, να λύνουν πολύπλοκα προβλήµατα και να αντιµετωπίζουν την αβεβαιότητα». Στο ίδιο άρθρο δίναµε τέλος και σειρά ερωτήσεων για εξάσκηση στην Κριτική Σκέψη.
Στην ηλεκτρονική ανάρτηση του άρθρου στο ιστολόγιό µου ενσωµατώνονται συστηµατικά υπερσύνδεσµοι προς τις πηγές που χρησιµοποιούνται.
*Ο Παναγιώτης Αλεβαντής είναι φυσικός, τέως στέλεχος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Οι απόψεις είναι προσωπικές και δεν εκφράζουν κατ’ ανάγκη την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. http://alevantis.blogspot.com
