» Εµπνευσµένη από το Μυθιστόρηµα ‘‘Η αρχόντισσα του Ακρωτηρίου’’ της Ζοέλ Λοπινό
Η φιλαναγνωσία έχει πλέον λάβει διακριτές διαστάσεις στο πεδίο της πνευµατικής µας ζωής. Λέσχες ανάγνωσης σε όλη την Ελλάδα κρατούν ζωντανό το ενδιαφέρον για το βιβλίο και µάλιστα τον ∆εκέµβριο του τρέχοντος έτους θα πραγµατοποιηθεί η 4η ∆ιαλεσχική Συνάντηση στα Ιωάννινα. Ήδη οι Λέσχες Ανάγνωσης συµµετέχουν στη ∆ιεθνή Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης. Η σύσταση των λεσχών ανάγνωσης στηρίζεται στον εθελοντισµό και στην αγάπη για το βιβλίο. Είναι µια απάντηση αγωνιστική και συγχρόνως ειρηνική στην οποιαδήποτε ασχήµια ή κατήφεια των καιρών µας. Ίσως γι αυτό µετά την περίοδο της πανδηµίας απέκτησε µεγαλύτερη ισχύ. Αναγνωστικοί πυρήνες πνευµατικής αντίστασης φύτρωσαν και άνθισαν σε όλη την Ελλάδα , οι λέσχες ανά-γνωσης ∙γιατί µέσα από τα βιβλία ξαναµαθαίνεις την ίδια τη ζωή και την οραµατίζεσαι ποιοτικότερη.
Το Ελληνικό Τµήµα της ΙΒΒΥ (Κύκλος Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου) προκηρύσσει κάθε χρόνο βραβεία που απονέµονται σε πρόσωπα και φορείς που συµβάλλουν στην προώθηση της φιλαναγνωσίας. Έτσι επιβραβεύεται η προσφορά συγγραφέων, εκπαιδευτικών και άλλων που συµβάλλουν στη διάδοση της αγάπης προς το βιβλίο. Είχα κι εγώ φέτος την τιµή να µου απονεµηθεί το Βραβείο ‘’Βασίλης Αναγνωστόπουλος‘’ από το Ελληνικό Τµήµα της ΙΒΒΥ. Κι από εδώ θα ήθελα να εκφράσω τη βαθιά µου συγκίνηση και τη δέσµευσή µου στον αγώνα της προώθησης της φιλαναγνωσίας!
Οι εκπαιδευτικοί και περισσότερο οι φιλόλογοι, οι δάσκαλοι και οι νηπιαγωγοί καλλιεργούµε τον θεσµό της φιλαναγνωσίας εδώ και πολλά χρόνια. Γιατί είναι ένα απολύτως απαραίτητο εργαλείο για την πρόσληψη ιδιαίτερα της λογοτεχνίας από τους µαθητές µας. Η διδασκαλία ανθολόγησης κειµένων της λογοτεχνίας συµπληρώνεται καλύτερα όταν οι µαθητές µας διαβάζουν ολόκληρο κάποιο έργο. Εκτός του ότι έτσι έχουν την εµπειρία µιας ολοκληρωµένης αναγνωστικής συγκίνησης , µπορούν και να κατανοήσουν ευρύτερα τη συγγραφική πρόθεση και το ύφος του δηµιουργού. Στο σηµείο αυτό θα ήταν µεγάλη παράλειψη αν δεν πρόσθετα και τη λειτουργία των σχολικών βιβλιοθηκών που τις περισσότερες φορές έχουν συσταθεί από πρωτοβουλία εκπαιδευτικών που εκτός από τις διδακτικές τους υποχρεώσεις επωµίζονται και αυτή την τόσο σπουδαία ευθύνη. Μια ενεργή βιβλιοθήκη µέσα σε µια σχολική µονάδα είναι µια αληθινή πνευµατική όαση! Εκεί γιορτάζει η ελευθερία του πνεύµατος , όταν ένα παιδί πηγαίνει από µόνο του να επιλέξει ένα βιβλίο για να αντλήσει γνώση, να χαράξει την προσωπική του πορεία στη ζωή.
Στο Τµήµα Κισσάµου του Σχολείου ∆εύτερης Ευκαιρίας Χανίων φέτος για δέκατη χρονιά υλοποιήσαµε την καθιερωµένη δράση φιλαναγνωσίας και για το φετινό αναγνωστικό ταξίδι µας επιλέξαµε να ταξιδέψουµε µε το µυθιστόρηµα της Ζοέλ Λοπινό ‘’ Η αρχόντισσα του Ακρωτηρίου’’, Εκδόσεις Μίνωας.
Η µυθοπλασία βασίζεται σε πραγµατικά πρόσωπα και γεγονότα. Από το Χορδάκι του 1874, στο Ακρωτήρι Χανίων ξεκινά η αφήγηση για την πολυκύµαντη ζωή µιας γυναίκας, της Κατερίνης. Με όλες τις αρετές µιας δυναµικής γυναίκας καταφέρνει να επιβιώσει, αλλά και να ανθίσει παρά τις αντιξοότητες και τις µαταιώσεις. Στη διαδροµή της φροντίζει έως τέλους να κρατήσει ακµαίο τον σεβασµό της προς τον εαυτό της και ζωντανό το πάθος της για δηµιουργία. Μαθήµατα χειραφέτησης παραδίδει η ηρωίδα που ανταποκρίνονται στην θεµατολογία της συγγραφέως Ζοέλ Λοπινό που είναι πάντα ευαισθητοποιηµένη στα θέµατα του ρατσισµού και της ισότητας.
Η ιστορία µας δεν περιορίζεται γεωγραφικά µόνο στην Κρήτη. Από το γαλλικό προξενείο στα Χανιά ταξιδεύει στην κοσµοπολίτικη Αλεξάνδρεια , αλλά και στην Αµερική και στην Μικρά Ασία. Παράλληλα οι ιστορικές αναφορές φωτίζουν την εποχή και µας µεταφέρουν τις ιστορικές και κοινωνικές συνθήκες της εποχής. Εκφραστικά σχήµατα που ξυπνούν τις αισθήσεις, πλούσιο λεξιλόγιο και η ντοπιολαλιά µας -όπου χρειαζόταν- ζωντανή και µε γλαφυρότητα. Ένα µυθιστόρηµα που διευκόλυνε την καθηµερινή παιδευτική διαδικασία δίνοντας πολλαπλές δυνατότητες να αγγίζουµε και να αναψηλαφούµε την ιστορία µας, τη λαογραφία µας και τον γλωσσικό µας κώδικα. Πολύ χρήσιµα τα σύντοµα γνωµικά της συγγραφέως πριν την αρχή κάθε κεφαλαίου, εξήγγειλαν επιγραµµατικά τη διδακτική ουσία αυτού που ακολουθούσε. Αντιγράφονταν από τους µαθητές σε ένα ξεχωριστό σηµειωµατάριο που το έχουν ως αναµνηστικό αυτής της δράσης. Σηµαντικό για την πληρέστερη βίωση της όλης δράσης ήταν και η επίσκεψη σε τοποθεσίες που αναφέρονται στο µυθιστόρηµα, όπου βέβαια ήταν εφικτό.
Η δράση ολοκληρώθηκε πρόσφατα και µε την επίσκεψη της συγγραφέως στο σχολείο µας. Τότε συζητήσαµε για το βιβλίο, για την ίδια τη ζωή και τις προκλήσεις της και για τη δύναµη της γραφής. Η συγγραφέας που τη γραφή της διατρέχει η τοπική ιστορία αλλά και το διαγενεακό τραύµα, µε αµεσότητα ενέπνευσε , εµψύχωσε και γοήτευσε τους εκπαιδευόµενους και τους καθηγητές τους, απαντώντας στις ερωτήσεις τους και δίνοντας συγχρόνως προτάσεις για µια αποφασιστική διεκδίκηση ζωής.
Κλείνοντας θα ήθελα να σηµειώσω ότι ευτυχώς ζούµε σε µια πόλη όπου ζει όπου ζει και αναπνέει το βιβλίο. Κι αυτό ξεκινά από την εκπαιδευτική µας κοινότητα της οποίας οι λειτουργοί προωθούν τη φιλαναγνωσία και φτάνει στον θεσµό του Φεστιβάλ Βιβλίου Χανίων που φέτος θα πραγµατοποιηθεί στην πόλη µας για τέταρτο χρόνο από 25 Ιουνίου έως 29 Ιουνίου. Οι Λέσχες Ανά-γνωσης θα πρέπει πάντα να έχουν χώρο και βήµα στις εκδηλώσεις για το βιβλίο γιατί είναι ένας θεσµός που ξεκινά από τη βάση ,µε τη άµεση προαίρεση του πολίτη, δρα καταλυτικά δηµιουργώντας αναγνώστες που θέλουν µέσα σε µια οµάδα να µοιράζονται τη συγκίνηση της ανά-γνωσης. Και στις µέρες µας χρειαζόµαστε τη µοιρασιά , τη συνένωση, εµπνεόµενοι από υψηλές ιδέες, έτσι αλλάζουν οι κοινωνίες… !
