Κυριακή, 5 Μαΐου, 2024

Μυρίπνοα άνθη λαϊκής ποίησης της Κρήτης μας αφιερωμένα στην ιερή μνήμη του μακαριστού Γέροντα Ειρηναίου

Mε την ευκαιρία του μεθαυριανού Αρχιερατικού μνημοσύνου του αοίδιμου Γέροντα Ειρηναίου Γ. Γαλανάκη στον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό Καστελίου – Κισάμου, η στήλη μας αφιερώνει -όπως και σε κάθε προηγούμενο μνημόσυνό του- με πολλή ευλάβεια και βαθύτατο σεβασμό στην ιερή μνήμη, του για μισό αιώνα μητροπολίτη μας, στην Κίσαμο και το Σέλινο, +ΕΙΡΗΝΑΙΟΥ, ΑΡΧΙΕΡΕΩΣ
λίγα από τα όντως μυρίπνοα άνθη της λαϊκής μας ποίησης, τα αφιερωμένα από τους άξιους και εμπνευσμένους δημιουργούς των, στην ιερή μνήμη της παρά Θεού ευλογημένης βιωτής του!
Αρχίζουμε με την εμπνευσμένη ρίμα του συνεπαρχιώτη του μακαριστού Ειρηναίου, Αποκορωνιώτη, από τα Κυριακοσέλλια, συν/χου οικογενειάρχη και χαρισματικού λαϊκού ποιητή Μιχ. Β. Κουράκη, την εκλεκτική ρίμα π’ ακολουθεί. Εχει τίτλο:

ΓΙΑ ΤΟ ΣΕΒΑΣΜΙΩΤΑΤΟ ΔΕΣΠΟΤΗ ΕΙΡΗΝΑΙΟ ΓΑΛΑΝΑΚΗ
«- 1. Ψηλή κορφή περήφανη, απ’ τα Λευκά τα Ορη,
εγώ θα πω το Δέσποτα από το Νεροχώρι.
2. Γέννημα τ’ Αποκόρωνα ο Γερο – Ειρηναίος,
έργο λαμπρό επρόσφερε απ’ όνταν ήταν νέος.
3. Οικοτροφεία έκαμε, μα και Ακαδημία,
στην κοινωνία προσφορά μοναδική και μία.
4. Του τόπου τα φτωχά παιδιά ήτονε και δικά του,
στοργή κι αγάπη βρήκανε μέσα στην αγκαλιά ντου.
5. Εκαμε και Ιδρύματα και εταιρείες δύο,
είχε μια θεία φώτιση κι ενάρετο το βίο.
6. Εις τα βιβλία που ’γραψε πολλή σοφία είδα
και είναι Ευαγγέλιο η κάθα ντους σελίδα.
7. Σεβάσμιε, ετίμησες επάξια τα ράσα
κι άλλους μ’ εκατομμύρια πιάνουνε εις τα πράσα.
8. Τα έργα σου λαμπρύνανε τον εδικό μας τόπο,
Φάρος θα μείνεις Αγιε στη μνήμη των αθρώπω.
9. Εσβησε τ’ Αποκόρωνα ο φάρος Ειρηναίος
και ούλοι γονατίζομε στη μνήμη ντου με δέος.
10. Εμεινε πλια φτωχή η γης, μα χαίρουντ’ οι γι’ αγγέλοι,
απού ’χουνε στσι τάξεις τους τέθοια κανούργια μέλη.
11. Ο Βενιζέλος ειν’ ο γεις κι άλλος ο Ειρηναίος,
που κάνουν κάθε Κρητικό γι’ αυτούς να νιώθει δέος!».
Το ανθολογήσαμε από την τοπική εφημ. “Σελινιώτικα Νέα”, αφ. φ. 679/7-11-2013, σελ. 13. Βρίσκεται και στον τόμο: “Καρδιά μ’, αγάπης ποταμέ…”, σ. 90 – 91 (2014).
***
– Συνεχίζουμε με την επίσης θαυμάσια ρίμα της Μαρίας Πρικάκη, από τ’ Αμάρι – Ρεθύμνης, που διαμένει στα Φιλιατρά – Μεσσηνίας, όπου ίδρυσαν οι εκεί Κρητικοί μ’ εκείνην, Σύλλογο πολιτιστικό με το ευλογημένο όνομα: “Ειρηναίος”, στη μνήμη του μακαριστού ποιμενάρχη μας.
Ψάλλει η περιεκτική ρίμα της, με τίτλο:

Αφιέρωμα στη μνήμη του αείμνηστου Ειρηναίου Γαλανάκη
1. O Eιρηναίος έφυγε κι ορφάνεψεν’ η Κρήτη
και μοιρολόι τα πουλιά έχουν στον Ψηλορείτη.

2. Ηταν πατέρας στοργικός για όλα τα παιδιά του,
προπάντων για τ’ αδύνατα που έτρεχαν κοντά του.

3. Τα ευαγή του Ιδρύματα φωνάζουν Ειρηναίος,
εύχομαι τα αχνάρια του ν’ ακολουθεί κι ο νέος.

4. Διάβασα το βιβλίο του διά “το τάξιμό” του
κι εγνώρισα καλύτερα το εσωτερικό του.

5. Μα απ’ όλα τα γραφόμενα μου έμεινε μια φράση,
που το μυαλό μου όσο ζω ποτέ δεν θα ξεχάσει.

6. Θέλω να κόψω την καρδιά σε χίλια δύο κομμάτια,
να τη μοιράσω στα παιδιά που ’χουν κλαμένα μάτια.

7. Φτωχό κοπέλι απ’ τα Χανιά ήρθενε στην Αθήνα,
εσπούδασ’ εργαζόμενος δύσκολα και με πείνα.

8. Τον χόρταιν’ όμως ο Θεός για να τον ετοιμάσει,
για άξιο εκπρόσωπο και να τονε δοξάσει.

9. Στην Κρήτη η πορεία του ήταν ακολουθία
του Εσταυρωμένου διά τη δική μας σωτηρία.

10. Προστάτεψε τα ορφανά, κάθε δυστυχισμένο
και τ’ όνομά του στ’ ουρανού τη βίβλο ’ναι γραμμένο.

11. Να ’ναι το χώμα ελαφρό απού τονε σκεπάζει
και η ψυχή του τον Θεό αιώνια να δοξάζει.

12. Να μεσιτεύει και για μας την επί γης παρέα
και να γενεί παράδειγμα για κάθε ιερέα.

13. Μεσίτης μας στον ουρανό σε κάθε δυσκολία
κι η εκκλησία του Χριστού να μείνει αιωνία.

14. Στα Φιλιατρά ιδρύσαμε Σύλλογο στ’ όνομά του
οι Κρητικοί και μερικά πνευματικά παιδιά του.

15. Τιμή μου που σε γνώρισα, ω άγιε πατέρα,
εύχομαι και στον ουρανό να σμίξομε μια μέρα.
Πρικάκη Μαρία από το Αμάρι Ρεθύμνου,
διαμονή εις τα Φιλιατρά Μεσσηνίας
Την αποδελτιώσαμε από το φ. 14.067, της 1-10-2013, σ. 44 της έγκριτης εφημερίδας “Χανιώτικα νέα”.
***
– Ακολουθεί η επίσης περιεκτική και θαυμάσια ρίμα του Νεκτάριου Λεουνάκη, από το Συρίλι, οικογενειάρχη, χαρισματικού ριμαδόρου του νησιού μας, με τίτλο:
Στη μνήμη Ειρηναίου Γαλανάκη
«1. Μ’ ευλάβεια εβούτηξα την πένα μου στο δάκρυ
που ’τρεξε σαν αγίασμα στων αμαθιών την άκρη.
Στα φυλλοκάρδια έγραψα τον πόνο τση ψυχής μου
που ’χει αρχή τη ντόπια γη τση ψεύτρας ύπαρξής μου.
5. Οι σκέψεις κύλησαν αργά στου νου μου το μετόχι
σαν τσι σταγόνες που κερνούν δροσιά στο πρωτοβρόχι.
Η πεθυμιά κι ο σεβασμός κάμανε συναλίκι
και κομμαθιάσαν τση σιωπής το σκοτεινό στραλίκι.
Τα λόγια πήρανε μορφή και σιάξαν την εικόνα
10. του Γέρο πρωτομάστορα στον εικοστό αιώνα.
Περήφανος βαστά ψηλά τ’ άλμπουρο τσ’ αντρειοσύνης
και ας φορεί το ταπεινό ρούχο τσ’ ιεροσύνης.
Βαρύς ο κλήρος στη ζωή και πώς να τον ξεχάσω
που σκέπαζε την Κίσαμο μ’ ένα κομμάτι ράσο.
15. Καλός και γλυκομίλητος ετρύγα την κυψέλη
κι έθρεφε τη φτωχολογιά με τσ’ αθρωπιάς το μέλι.
Ακούραστος κι εργατικός κι εργάτης κουρασμένος
στο έργο απού ήτανε ολόψυχα δοσμένος.
Υπέρμαχος και νικητής σε δύσκολους αγώνες
20. έφερε την καλοκαιριά σ’ ατέλειωτους χειμώνες.
Τα δυο του χέρια σκάψανε τη γη τση περηφάνιας
για να βλαστήσει η χαρά στον τόπο τση ορφάνειας.
Στο δάκρυ του ξεδίψασε τσ’ ελπίδας το σπουργίτι
και στην πνοή του η πνοή του κάθε Κισαμίτη.
25. Στα χέρια του εβάστουνε του πρέπει τα ηνία
κι απλόχερα εχάριζε παντού φιλοξενία.
Οργωνε κάθε σπιθαμή σαν γνήσιος Κισαμίτης
κι αγκάλιαζε το ποίμνιο σαν ένας Σαμαρείτης.
Θαρρεύγομαι γιατί θωρώ στη γη αγιοσύνη
30. να μας κερνά κάθε στιγμή μια κούπα καλοσύνη.
Αστείρευτη η δύναμη που είχε στην καρδιά του
κι απ’ την πηγή τση έπιναν ευχές τα όνειρά του.
Εγνώρισε την αδικιά, είδε τη δυστυχία
κι εφρόντισε τόσες πληγές στα ορφανοτροφεία.
35. Σχολεία και Ιδρύματα έχτισε δίχως να ’χει
του πλούτου το χρυσό σπαθί στση φτώχειας του τη ράχη.
Εργο τρανό εμπνεύστηκε η θεία του σοφία
κι η Κρήτη καπετάνισσα στσι θάλασσες μ’ αξία.
Με κόπο και υπομονή και τση χαράς το μπόλι
40. εκέντρισε το όνειρο στση Κρήτης το περβόλι.
Σε τούτηνα τη μάζωξη είχενε τα πρωτεία
κι όποιοι κατέχουνε θωρούν την ύστατη θυσία.
Χωρίς την αυταπάρνηση και το δικό του πάθος
θα ήτανε το παρελθόν του σήμερα το λάθος…
45. Το γεροντάκι τσ’ αθρωπιάς ήσυχο ξαποσταίνει
στον ασκιανό τση θύμησης και τη φωθιά συμπαίνει.
Να μην σβηστούν στην παραστιά τση Κρήτης τ’ άγια ξύλα κι η θαλπωρή τση ξεγνοιασιάς γενεί ανατριχίλα…
Είναι τα λόγια μου φτωχά για σένανε Παππούλη
50. που ήσουν μέσα στον χιονιά η ζέστα του Ιούλη.
Περιβολάρη στση τιμής τον μυρισμένο κήπο
κεντίζεις τα αληθινά μες τση καρδιάς τον χτύπο.
Περίσσα η αγάπη σου πάντα θα μ’ αγκαλιάζει
μα ’γω ’χω μες τον μπέτη μου ένα κρυφό μαράζι.
55. Για την ελάχιστη τιμή στην τόση προσφορά σου
το μεγαλύτερο σκαρί να είχε τ’ όνομά σου…
Στη θάλασσα του “αύριο” το μέλλον μου σπουδαίο
με τα πανιά τση σκέψης μου στη σκέψη σου να πλέω…!».
Ν.Λ.
Tην αποθησαυρίσαμε από την εφημ. “Χανιώτικα νέα”, αρ. φύλλ. 13.969/ της 6.6.2013, σελ. 42, με μόνη ένδειξη Ν.Λ. Αναζήτησα τον δημιουργό της, γιατί στην αποδελτίωση, μου ήταν λίγο το: Ν.Λ. και προέκυψε ένας τηλεφωνικός διάλογος μεταξύ μας, που άξιζε πολλά και πιστοποιεί χαρίσματα ψυχικά του ποιητή, ανεκτίμητα. – Τον ρώτησα: – Γιατί μόνο: Ν.Λ.; κι επήρα την απάντηση: «- Τέτοιες προσωπικότητες, δάσκαλέ μου, είναι σπάνιες, είναι δώρο Θεού, και για τόσον σεβαστά πρόσωπα, σαν του Ειρηναίου μας, και τ’ αρχικά του δημιουργού της ρίμας, είναι πολλά!!»…
Τον ευχαρίστησα κατασυγκινημένος από το μεγαλείο της ψυχής και της ανθρωπιάς του. Να ’ναι καλά!
***
– Και η σημερινή επικοινωνία μας, η με πολλή συγκίνηση οργανωμένη, θα κλείσει με την εκλεκτή ρίμα του “Εννιαχωριανού” (=Γιάννη Μαλαξιανάκη, από το Βλάτος – Κισάμου), ανθολογημένη από τα “Χανιώτικα νέα”, α.φ. 13.556/20.1.2012, σ.26η στα οποία, συχνά απολαμβάνομε στίχους του.
Εχει τίτλο της: “Ο Δεσπότης” και λέει:
«-Στην Κίσαμο που βρίσκεται, σ’ τση Κρήτης την μιαν άκρη,
νιώθουμε σήμερα καυτό τσ’ ανάμνησης το δάκρυ.
Από εδώ ξεκίνησε, σαν ήμουν εγώ νέος,
αθόρυβα και ταπεινά ο Μέγας Ειρηναίος.
5. Εδώ τον επιλέξανε για να γενεί δεσπότης
και τ’ όνομά του έμαθε όλη η ανθρωπότης.
Μεγάλος οραματιστής κι άνθρωπος των γραμμάτων,
στην Κίσαμο και Σέλινο φέρνει τα πάνω – κάτω.
Με του Θεού τη δύναμη το έργο του θ’ αρχίσει,
10. νέα Αρχιεπισκοπή θα ανοικοδομήσει.
Σε κληρικούς και λαϊκούς σκορπίζει την ελπίδα,
η ως τότε στασιμότητα γίνεται καταιγίδα.
Μ’ επιμονή κι υπομονή, με θέληση και πίστη,
παίζει το ρόλο του ‘πουργού κι όπου μπορεί του χτίστη.
15. Στην Κίσαμο, σ’τσι Βουκολιές, μα και στο Κολυμπάρι,
μεγάλα έργα έκανε, με του Θεού τη χάρη.
Σε Κάντανο, Παλιόχωρα κι άλλα χωριά ακόμη,
σύντομα της ανάπτυξης ανοίξανε οι δρόμοι.
Οικοτροφεία, άσυλα, σχολές για τα παιδιά μας,
20. που ήταν όνειρο ζωής, τα βλέπομε μπροστά μας.
Μα κάποιοι τ’ επιβάλανε, να φύγ’ από την Κρήτη,
στη Γερμανία οργάνωσε τσ’ Ορθοδοξίας σπίτι.
Άφησ’ εκεί το στίγμα του, μα γύρισε και πάλι,
εδώ που τον περίμενε μια ανοιχτή αγκάλη.
25.  Συνέχισε το έργο του χρόνια πολλά ακόμη,
ώσπου επέδρασαν κι εδώ της φύσεως οι νόμοι.
Μα ό,τι εκατάφερε θα μείνει στον αιώνα,
για τούτο και ‘μεις σήμερα, ας κλείνουμε το γόνα.
Επιτροπή συστήθηκε κι επέλεξε τον τρόπο,
30. να παραμείν’ ο Γέροντας στη μνήμη των ανθρώπω.
Μουσείο αναγείρεται σύντομα στο Καστέλι
και ντοκουμέντα θα μπορεί ν’ αφήσει όποιος θέλει.
Που να θυμίζουν ες αεί, στσ’ επόμενους βεβαίως,
πως από ‘δω επέρασε παλιά ο Ειρηναίος.
35. Και να τιμήσουν ζωντανό τον Γέροντα Δεσπότη,
π’ άνοιγε δρόμους διάπλατους για να περνά η νεότη.
Κι όταν Αυτός θα βρίσκεται στο σπίτι των Αγγέλων
μαζί με όλους όσο ζω να τον θυμούμαι θέλω».
Σημ.: Είχε γραφτεί προ του θανάτου του!).

– Ευγνωμονούμε τους χαρισματικούς δημιουργούς των στίχων που σας θυμίσαμε σήμερα, με την ευκαιρία του μεθαυριανού (17/4/16 – Κυριακή Ε’ των Νηστειών) Αρχιερατικού μνημοσύνου, στο Καστέλι, στον ιερό Μητροπολιτικό ναό, του μακαριστού ιεράρχη Ειρηναίου.
– Θα είμαστε -συν Θεώ- όλοι μας, εκεί, να συμπροσευχηθούμε και να σταθούμε με βαθύτατο σεβασμό, μπρός στον Τάφο Του!

(-Υ.Γ.: Η από χρόνων πολλών προετοιμαζόμενη εργασία μας με τίτλο: “Λαϊκή Ποίηση της Κρήτης, για τον Σεβ. Ειρηναίο”, βρίσκεται στο πέρας της. Το αποθησαυρισμένο υλικό (ριζίτικα, μαντινάδες και ρίμες) είναι πλουσιότατο και πολύτιμο· η έκδοσή του, πιστεύουμε, με την ευχή του Αγίου Γέροντα, από τα Ουράνια, δεν θ’ αργήσει!).


Ακολουθήστε τα Χανιώτικα Νέα στο Google News στο Facebook και στο Twitter.

Δημοφιλή άρθρα

Αφήστε ένα σχόλιο

Please enter your comment!
Please enter your name here

Εντός εκτός και επί τα αυτά

Μικρές αγγελίες

aggelies

Βήμα στον αναγνώστη

Στείλτε μας φωτό και video ή κάντε μία καταγγελία

Συμπληρώστε τη φόρμα

Ειδήσεις

Χρήσιμα