«Τι να πρωτοθυµηθώ για σένα
όµορφο χωριό!!!
που σε προίκισε η φύση
µε νοικοκυριό!!!»
Καλοκαίρι!!! Βουνά και κάµποι
∆έντρα, νερά…
το καλοκαίρι… Θεού χαρά!!!
Οµορφιές πολλές!!!
Όλες αυτές οι οµορφιές στριφογυρίζουν στο µυαλό µου. Ανεξίτηλες έχουν χαραχθεί στον σκληρό δίσκο. Υπάρχουν και θα µε συνοδεύουν και στο άλλο ηµισφαίριο της Ζωής.
∆εν είχε λήξει καλά-καλά το σχολικό έτος και µε το βιβλίο στην πίσω τσέπη του παντελονιού στην (στην… τσέπη), παραλάµβανα το µικρό κοπάδι των προβάτων µας (25-30) για να ξεκουράσω τους γονείς µου και τις αδερφές µου που είχαν την φροντίδα τους όλο το χρόνο.
Το Παϊδοχώρι έχει, πάνω τις Παϊδοχωριανές χαλεπές (νότια) και απέναντι της Νεροχωριανές, στην Πέρα Χαλέπα (βόρεια).
Στην κοιλάδα µεταξύ των δύο περιοχών υπήρχαν τρεχούµενα νερά!!! Αστείρευτες πηγές. Στου Σκλάβου, στη Πλάκα, στην Τρυγόπετρα, στου Καστόρου, στα Καµάρια, στην Ατζιγκάνα, στα Κουκλιά!!! Ήταν τα ποτιστήρια!!! των ζώων και των ανθρώπων για το καλοκαίρι.
Το κοπάδι ήξερα το πρόγραµµα του.
Το πρωί από τον Παϊδοχωριανό Κουλέ, τον Πρίνο και το Καστέλι, κατηφόριζαν µε τη ζέστη, έψαχναν τις απιδιές, κανένα αχλάδι ή φύλο πράσινο και έφταναν στο ποτιστήρι, να δροσιστεί πρωί να δροσιστεί το είναι τους.
Περνούσαν µε την σειρά που έφταναν και την τηρούσαν µε σεβασµό, ζώα και βοσκός.
Μετά το πότισµα «στάλιζαν» σε κανένα Πλάτανο, Ελιά, ∆ρυγιά η Κυπαρίσσια, µέχρι το απόγευµα. «Ξεσταλού». Εµείς γυρίζαµε σπίτι για φαγητό, ή κάναµε καµιά βουτιά σε κάποια «Κολύµπα» (πισίνα).
Όταν ο ήλιος έγερνε προς τη ∆ύση και δρόσιζε ο καιρός, ξεστάλιαζαν µόνα τους και άρχιζαν την γυροβολιά και το ανέβασµα, από τα Αναστασιανά, το Λιβανό και του Τρουλί το Βόλακα για να φτάσουν στην «Πέρα Χαλέπα» το Νιο-Χωριανό Κουλέ, στσοι Παπακωτσαλάδες, µέχρι τον Κανιανό Κουλέ.
Κάθε κοπάδι µικρό ή µεγάλο είχε την δική του «Κοιµητέ». Το δικό µας κοπάδι είχε Κοιµητέ στην Τριµουζούρα, άλλο στα Καµίνια, άλλο στον Κυπάρισσο, στις Λεµονάτες και στο Μπέργυλο. Εµείς τα βοσκαρουδάκια τις παρέες µας. Ξαπλώναµε µε ένα πρόχειρο σακάκι πάνω σε καµιά «Καλοκοιµητέ» η ακρέβατο η µερικούς αγούδουρους για στρώµα. Τι ωραίος ύπνος!!! Με πανσέληνο φεγγάρι ή µε άστρα!!!
Είχαµε και τις δικές µας ιστορίες και περιπέτειες. Ήταν καλοκαίρι του 1955. Υπήρχαν ακόµα καλά παιδιά, µε µακρύκανα όπλα. Αποµεινάρια των Μάηδων. Ένα βράδυ µπήκαν στο χώρο µας και µε το γαργάλισµα των κλείστρων φώναζαν: «Ψηλά τα χέρια!». Ήµουνα µε τον αείµνηστο πατέρα µου και για ώρες µας είχαν όρθιουσ µε ψηλά τα χέρια, ότι θα µας πάρουν τα πρόβατα και θα µας εκτελέσουν. Έκαναν την πλάκα τους. Αργότερα ο ένας ήταν και φίλος µου και µου είπε ποιοί ήταν τα καλά παιδιά. Εγώ όµως ακόµα φοβούµαι και ευχαριστώ το Θεό που γλίτωσα την εκτέλεση!
Όταν πάλι ήταν πανηγύρι στα γύρω χωριά, καθόµουν σε ένα ψηλό Χαράκι και απολάµβανα το γλυκό βιολί και τη µαγευτική φωνή του Ναύτη µε τα Κρητικά, αλλά και µε το «Αγκινάρες µε τα αγκάθια και µε τα λουλούδια τα άσπρα» και το «από Κανάρα σε Κανάρα θα πετάω». Τι ωραίες ανεξίτηλες καλοκαιρινές αναµνήσεις!
Όταν τα πρόβατα και ο βοσκός χόρταιναν τον ύπνο, 2-3 µετά τα µεσάνυχτα, γινόταν το «σάλεµά» για να συνεχίσουν να βρίσκουν τα δροσερά ξερά χόρτα, «τσαΐρια» τα λέγαµε και προχωρούσαν µέχρι τις Αρµενιανές και Κανιανές Χαλέπες. Έφταναν µέχρι τις Γαλανές µέχρι τη «Βάρδια», βλέποντας τον κόλπο των Καλυβών και της Σούδας.
«Βάρδια» λέγανε (και λένε) το τοπωνύµιο, που όπως γράφει ο Άγιος Ειρηναίος Γαλανάκης από την «Αγία Σοφία» υπήρχαν σε όλη την ΚΡΗΤΗ πανάρχαιες βάρδιες και βίγλες Βυζαντινές, Βενετσιάνικες, Τουρκαράπηκες Θερµοπύλες, απ’ όπου η ΚΡΗΤΗ πάλαιψε για να γλυτώσει το χώµα και το πνεύµα της. Τώρα τι κάνουµε;
Καµαροχαίρωµαι σας φίλες-οι µου αναγνώστες
Σηµείωση: 1) Το επόµενο εικοσιτετράωρο γινόταν η αντίστροφη πορεία
2) Σήµερα το χωριό είναι όµορφο αλλά… έρηµο!
*Ο Πέτρος Πανηγυράκης είναι δάσκαλος
και µέλος της Λογοτεχνικής Παρέας Χανίων
