Η δραµατική κατάσταση της Ευρωπαϊκής Ένωσης εξοµοιώνεται και ταυτίζεται µε τον αιώνα της ταπείνωσης για την Ευρώπη. Η ταπείνωση αυτή αρχίζει και φαίνεται σκληρή, ήδη από το πρώτο τεταρτηµόριο του αιώνα αυτού και αντί καλυτέρευσης των πραγµάτων, πληθαίνουν τα αδιέξοδα, και η φτωχοποίηση ολόκληρων κοινωνικών στρωµάτων των Ευρωπαίων πολιτών, Πρόκειται για συµπέρασµα που βασίζεται σε διαρκή και µη ανακοπτόµενη διαδικασία. Και όλα αυτά επισυµβαίνουν µέσα σε µεταβαλλόµενους γεωπολιτικούς σχηµατισµούς που εγκυµονούν άµεσους κινδύνους και έχουν ανακόψει για τα καλά κάθε ειρηνευτική διαδικασία και κάθε ικµάδα ανάπτυξης. Στο πλαίσιο αυτό θα αναφερθούµε στην οµιλία της προέδρου της Κοµισιόν για το ποια είναι η κατάσταση της ΕΕ.
Στις 10 Σεπτεµβρίου 2025, στο Στρασβούργο, η πρόεδρος της Κοµισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν παρουσίασε το όραµα και τις προτεραιότητες της Ένωσης για το 2025-26, µιλώντας για µια «στιγµή ευρωπαϊκής ανεξαρτησίας» απέναντι σε γεωπολιτικές και οικονοµικές πιέσεις. Κεντρικοί άξονες: ανταγωνιστικότητα, άµυνα-ασφάλεια, κοινωνική δικαιοσύνη, ποιότητα ζωής, δηµοκρατία & αξίες, και η εξωτερική δράση της ΕΕ. Όσον αφορά την κρίσιµη έκθεση Ντράγκι για την οποία είχαµε αναφερθεί σε άλλο άρθρο µας, για την ανταγωνιστικότητα, η κα φον ντερ Λάϊεν ανακοίνωσε δέσµη νέων πρωτοβουλιών, µε τις οποίες θα ασχοληθούµε συνολικά σε επόµενο σηµείωµά µας.
Σε συνοπτική εκδοχή, ως προς την άµυνα – ασφάλεια προανήγγειλε την πρωτοβουλία «Επιτήρηση Ανατολικής Πλευράς», οδικό χάρτη «Ευρωπαϊκή Αµυντική Ετοιµότητα» µε ένα «Αµυντικό Εξάµηνο» (Defence Semester), ενίσχυση της FRONTEX (αναθεώρηση κανονισµού) και νέα εργαλεία κατά οργανωµένου εγκλήµατος και διακινητών. Μάλιστα προανήγγειλε και νέο καθεστώς κυρώσεων, καθώς και αναθεώρηση του κανονισµού της Europol. Παράλληλα, επιβεβαίωσε την αταλάντευτη στήριξη στην Ουκρανία και την αξιοποίηση των παγωµένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων1.
Όσον αφορά την ατζέντα των «Κοινωνικών αξιών» προχώρησε στην εξαγγελία « Σχεδίου Προσιτής Στέγασης», και στο «Νόµο για Ποιοτικές Θέσεις Εργασίας», στρατηγική για τις εξόχως απόκεντρες περιφέρειες, φορητότητα δεξιοτήτων και µια ευρωπαϊκή στρατηγική κατά της φτώχειας.
Στο σκέλος «ποιότητα ζωής» προανήγγειλε την πρωτοβουλία Ευρωπαϊκό Σχέδιο Προσαρµογής στην Κλιµατική Αλλαγή ( European Climate Adaptation Plan) µίλησε για «γενεαλογική ανανέωση» στη γεωργία, για στρατηγική για τα ζώα (µε στοιχεία ευζωίας), για την επάρκεια και την ποιότητα των τροφίµων και για το Νόµο για τους Ωκεανούς (Ocean Act)
Η πρόεδρος της Κοµισιόν δεν παράλειψε να µιλήσει και για τη δηµοκρατία και τα δικαιώµατα, δίνοντας ένα τόνο για τη σχετική θεµατολογία, όπως «Ευρωπαϊκή Ασπίδα ∆ηµοκρατίας», «Νόµος για την Ψηφιακή ∆ικαιοσύνη»», πρόγραµµα ανθεκτικότητας ΜΜΕ (media), στρατηγική κατά της διαφθοράς και σχέδιο κατά του κυβερνοεκφοβισµού.
Στην εξωτερική δράση, παρουσίασε το «Σύµφωνο για τη Μεσόγειο» και νέα στρατηγική ΕΕ–Ινδίας. Ιδιαίτερη στιγµή ήταν η στροφή γραµµής για το Ισραήλ-Γάζα, όπου πρότεινε αναστολή του εµπορικού τµήµατος της Συµφωνίας Σύνδεσης ΕΕ-Ισραήλ, στοχευµένες κυρώσεις σε ακραίους υπουργούς και βίαιους εποίκους και πάγωµα του µεγαλύτερου µέρους της διµερούς χρηµατοδότησης.
Τέλος, υπερασπίστηκε τη νέα εµπορική συµφωνία µε τις ΗΠΑ ως «την καλύτερη δυνατή» για να αποφευχθεί εµπορικός πόλεµος και να διασφαλισθούν θέσεις εργασίας στην Ευρώπη, παρά τις κριτικές για τον αµερικανικό δασµό 15% σε ευρωπαϊκά προϊόντα.
Εµπορική συµφωνία µε ΗΠΑ: Το πιο αιχµηρό πεδίο κριτικής ήταν η υπεράσπιση της συµφωνίας µε τις ΗΠΑ. Είναι πολλοί που χαρακτήρισαν τη συµφωνία αυτή «µη αµοιβαία, άδικη και µη ισορροπηµένη», και είναι προφανές ότι θα ακουστούν πολλά όταν αγγίξουν το περιεχόµενο της συµφωνίας στο Ευρωκοινοβούλιο.
Ως προς τη στροφή στο Ισραήλ-Γάζα, πρόκειται για µια ανύπαρκτη ουσία που ήρθε αργά, τονίζουν οργανώσεις και η κεντροαριστερά τη ΕΕ και «δεν αρκεί» για να σταµατήσει τον λιµό, ή τον πόλεµο2.
Για την Πράσινη µετάβαση και τη γεωργία οι κριτικές που ασκήθηκαν αφορούν την απορρύθµιση και την πλήρη αποµάκρυνση από την Πράσινη Συµφωνία (Green Deal). Όσον αφορά τη γεωργία δεν υπήρξε πολιτική απάντηση στις πρόσφατες περικοπές χρηµάτων και τις εντάσεις στον προϋπολογισµό, γεγονός που δέχθηκε κριτική ακόµη και από φιλικές προς την πρόεδρο πτέρυγες, που σηµαίνει ότι δυστυχώς έχουµε δίκιο όταν ασκούµε κριτική για το πώς µειώνονται τα κονδύλια της γεωργίας και πως βαδίζουµε προς τον γκρεµό. Ποιοι το γνωρίζουν αυτό καλύτερα από τους αγρότες της χώρας µας και από την αυτοδιοίκηση, τόσο τους περιφερειάρχες, όσο και τους δηµάρχους, οι οποίοι γνωρίζουν τον αγώνα να µη χαθούν τα κεκτηµένα της πολιτικής Συνοχής, ώστε να µπορούν να χρηµατοδοτούν τα απαραίτητα έργα της περιφέρειας.
Πρέπει να σηµειωθεί ότι η παρουσίαση της κατάστασης στερήθηκε κάθε ιεράρχησης, πράγµα που σηµαίνει ότι το σύνολο των διαπιστώσεων και εξαγγελιών είναι για να βρισκόµαστε σε δουλειά! Η ουσία είναι µηδέν.
Βέβαια, επειδή πολλές φορές είµαστε επικριτικοί, τώρα αρχίζουν και οι άλλοι να καταλαβαίνουν ότι δεν υπάρχει καµιά ιεράρχηση για την Τεχνητή Νοηµοσύνη, τα δίκτυα, την άµυνα, τη δηµοκρατία, τους ωκεανούς, τη Μεσόγειο, γιατί απλά δεν διευκρινίζονται πόσα και που θα βρούµε τα λεφτά.
Και δεν είναι µόνο αυτά. Αλλά και η ανταγωνιστικότητα µε αρκετές εξαγγελίες χωρίς κοστολόγηση και µια άνευρη και θνησιγενή διεύρυνση µε τα ∆υτικά Βαλκάνια, ώστε να δοθεί άµεση προτεραιότητα στη διεύρυνση µε την Ουκρανία.
Το σοβαρότερο είναι ότι την ώρα που γινόταν η οµιλία της προέδρου της Κοµισιόν µερικοί εξυπνάκηδες προσπαθούν να οργανώσουν συγκέντρωση για την Πέµπτη (που γράφονται αυτές οι γραµµές) από τις πλουσιότερες χώρες της ΕΕ για µυστική συνάντηση στη Βιέννη καθώς οι συνοµιλίες για τον προϋπολογισµό γίνονται εξαιρετικά δύσκολες.
Θα επανέλθουµε στο επόµενο σηµείωµά µας για τους κινδύνους ενός τέτοιου λάθους εγχειρήµατος.
Εκεί θα βρούµε και τι σηµαίνει η Ταπείνωση της Ευρώπης.
