Ένας Σφακιανός στα µονοπάτια της Ανατολής (φωτ.)

■ Ο Ευτύχης Τζιρτζιλάκης µιλά για τους δεσµούς µε την Ιαπωνία

«Η Ελλάδα οφείλει να παίρνει όλα τα καλά από άλλους πολιτισµούς, να ενσωµατώνει εκείνα που θα µας πάνε πιο πέρα, πιο ψηλά». Αυτό υποστηρίζει ο Ευτύχης Τζιρτζιλάκης µε καταγωγή από τον Άη Γιάννη Σφακίων ο οποίος µεγάλωσε στην Αθήνα, σπούδασε για την αγορά και την οικονοµία σε Αγγλία και Αµερική και όπως είπε στα ‘‘Χανιώτικα νέα’’: «Είµαστε η παρέα των Κρητικόπουλων της Αθήνας, που µεγαλώσαµε µαθαίνοντας για την Κρήτη από γονείς και παππούδες, βιώσαµε την πατρίδα στις διακοπές και σε ταξίδια, οπότε είµαστε Κρητικοί κατ’ επιλογή και µε βάσεις».

1 από 5

Ο Ευτύχης Τζιρτζιλάκης, έχει επίσης µεγάλη αγάπη στην Ιαπωνία, όπου µέσω ενός Ευρωπαϊκού προγράµµατος ανάµεσα σε 42 Ευρωπαίους, ήταν ο µοναδικός Έλληνας που επιλέχθηκε ώστε να εκπαιδευτεί στη γλώσσα, τη νοοτροπία των Ιαπώνων και να βοηθήσει στο κοµµάτι των εισαγωγών στη χώρα, προϊόντων που θα προσέλκυαν τους Ιάπωνες οι οποίοι έχουν συγκεκριµένες απαιτήσεις και ιδιαίτερες ανάγκες.
Μένοντας σε ένα πολύ µικρό παραδοσιακό, προπολεµικό σπιτάκι στο Τόκυο, η πόρτα του οποίου ήταν από κόντρα πλακέ και ρυζόχαρτο, χωρίς κλειδαριά και βάζοντας για να τη στερεώσει ένα σκουπόξυλο, γνώρισε και αγάπησε την Ιαπωνία, τους ανθρώπους της, τον πολιτισµό, την ταυτότητα της και τις αρχές πάνω στις οποίες βαδίζουν ως επί το πλείστο οι πολίτες της.
Ο Ευτύχης Τζιρτζιλάκης όποτε «τον βγάζει ο δρόµος του» και η ψυχή του το αναζητήσει, επισκέπτεται την Ιαπωνία όπου διατηρεί φιλικές σχέσεις µε ανθρώπους στους οποίους µάλιστα έχει µεταλαµπαδεύσει την αγάπη του για την Κρήτη.
«Πρόκειται για ένα κουραστικό ταξίδι το οποίο διαρκεί από 18 έως και 30 ώρες, ανάλογα την αεροπορική εταιρεία και τις καθυστερήσεις που θα υπάρξουν. Ταξίδι που γίνεται µέσω Ιταλίας, Γερµανίας, Ντόχα στα Εµιράτα. Το ταξίδι ως κόστος παραµένει εδώ και δεκαετίες το ίδιο και κυµαίνεται από 800 έως και 1200 ευρώ. Η Ελλάδα δυστυχώς δεν έχει αεροπορική διασύνδεση µε την Ιαπωνία, κάτι που κοστίζει από πλευράς τουριστικής κίνησης για τη χώρα µας. Το εισιτήριο θεωρείται πολύ φθηνό όπως άλλωστε και οι τιµές που υπάρχουν στην Ιαπωνία. Για παράδειγµα ένα καλό µεσηµεριανό πιάτο, κοστίζει γύρω στα 6 ευρώ. Οι µισθοί εκεί σε βοηθούν να ζήσεις, µε ένα όµως µειονέκτηµα το οποίο αφορά στις πολύ υψηλές τιµές των ενοικίων».

Όπως µας εξήγησε ο κ. Τζιρτζιλάκης, όταν λέει καλό µεσηµεριανό πιάτο, κάνει λόγο για ξεχωριστή κουζίνα, µε γεύσεις που κεντρίζουν, άσχετα αν σε κάποιους µπορεί να µην αρέσουν. «Αυτό που είναι θαυµαστό, σχετίζεται µε τις ορατές κουζίνες. Μαγειρεύουν και τους βλέπεις. Είναι άνθρωποι που τους αρέσει η ποιότητα, η αλήθεια, ο σεβασµός. Στην Ιαπωνία δε θα φας πουθενά κακό ή µπαγιάτικο φαγητό. Ακόµα και στα S/M ο ανεφοδιασµός γίνεται κάθε λίγες ώρες σε προϊόντα που καταναλώνονται άµεσα».
Όπως εξιστορεί, στα χρόνια που έζησε και όποτε πηγαίνει Ιαπωνία, συνεχώς επιβεβαιώνει την εκτίµηση του ότι αυτός ο Αρχαίος Πολιτισµός των Ιαπώνων, που τόσο διαφέρει από ∆ύση και Ευρώπη, έχει πολλά κοινά στοιχεία µε την Κρήτη. «Αυτό συµβαίνει διότι είναι άνθρωποι που τηρούν αδιαπραγµάτευτα αρχές και αξίες όπως η φιλοξενία, ο σεβασµός στους γερόντους, η ευχαριστία σε όποιον τους προσφέρει κάτι, η ιεραρχία. Μιλάµε για αρετές που τους οδηγούν ως κοινωνία, άσχετα µε την τεχνολογική τους εξέλιξη, σε αρµονία και ευζωία. Είδα παιδιά του δηµοτικού να περνάνε το δρόµο, να σταµατάει ο οδηγός µιας µηχανής και όλα τους να υποκλίνονται για την πράξη του… Μαθαίνουν στα παιδιά τους οι Ιάπωνες την έννοια της καλής πράξης, την καθαριότητα σε δηµόσιους χώρους, τους καλούς τρόπους συµπεριφοράς, όλα εκείνα που τους κάνουν υπεύθυνους πολίτες».

Είναι σηµαντικό όταν ακούµε από έναν Κρητικό να µας λέει πως επιστρέφοντας από την Ιαπωνία όπου έµαθε τη γλώσσα, πολεµικές τέχνες, ακούµπησε σοβαρά τον πολιτισµό τους και συχνωτίστηκε µε το λαό, έγινε καλύτερος ως άνθρωπος. «∆εν µπορείς να µην υποκλιθείς όταν βλέπεις ευγένεια, καθαριότητα, σεµνότητα και την επιδίωξη της τελειότητας. Μπορεί να ακούγεται ψυχαναγκαστικό, αλλά είναι αυτό που λέµε εδώ στην Κρήτη, το µερακλήκι. Στην Ιαπωνία, το δε βαριέσαι δεν υπάρχει. Υπάρχει η υπευθυνότητα για αυτό που κάνει ο καθένας, που θα κάτσει εκεί µέχρι να πεθάνει για να το κάνει σωστά».

Μας εξιστόρησε για µία φορά που βρέθηκε µε µία αποστολή για κάποια προϊόντα. «Βλέποντας το βαζάκι µε το µέλι, µας ρώτησαν πόσες ατµόσφαιρες πίεσης δέχεται το καπάκι. Κάτι που ούτε ο Ιταλός κατασκευαστής των βάζων δεν το ήξερε. Σε έναν συντοπίτη µας που τους δειγµάτισε κουλούρια µε σουσάµι, τον ρώτησαν πόσους κόκκους σουσάµι έβαζε σε κάθε κουλούρι. Αυτή η υπερβολή για µας, είναι η τελειότητα για τους Ιάπωνες».

Γνωρίζοντας για τον υψηλό δείκτη αυτοκτονιών που υπάρχει στη χώρα, µας είπε πως: «Ως λαός δέχονται µεγάλη πίεση από τις απαιτήσεις που υπάρχουν από την οικογένεια, την εργοδοσία, τις αξίες. Πίεση που παράγει ωραία αποτελέσµατα γιατί υπάρχει έργο. Όµως ναι, κάποιοι δεν αντέχουν µε αποτέλεσµα να αυτοκτονούν. Είναι ροµαντικός λαός, το βλέπεις στη φιλολογία τους, στα βιβλία τους, στις ταινίες. ∆ιατηρούν µύθους και θρύλους. ∆εν αρνούνται το παρελθόν τους και ας είναι τόσο µπροστά στην τεχνολογία. Είναι λαός που κάνουν πολύ δύσκολα φιλίες, διότι αυτή τη σχέση τη θέλουν πολύ σταθερή. Αν κάνουν εµπορική συµφωνία δεν τη χαλάνε µε τίποτα, ενώ ο κινέζος για παράδειγµα για 50 λεπτά µπορεί να χαλάσει µία εµπορική συµφωνία. Τους χαρακτηρίζω ως λογοτιµίτες στην νοοτροπία τους. Προσλαµβάνονται σε µία εταιρεία και θα µείνουν όλη τους τη ζωή εκεί. Θα πάνε αργότερα και τα παιδιά τους και λειτουργεί µία ας το πούµε, διευρυµένη οικογένεια για το καλό όλων. Φαίνονται ψυχροί διότι δεν αγγίζουν. Μόνο υποκλίνονται. Όµως από τη στιγµή που θα σε φιλοξενήσουν, που έχουν σκεφτεί τα πάντα για σένα και στο προσφέρουν, µάλλον είναι πιο θερµοί από µας που το φωνάζουµε κιόλας».

Οι Ιάπωνες σύµφωνα µε τον Ευτύχη Τζιρτζιλάκη διατηρούν µία ιδιαίτερη σχέση µε τις γυναίκες. «Χωρίς ηχοµόνωση, άκουγα το δίπλα ζευγάρι των ηλικιωµένων. Το πρωί η γυναίκα χαµόγελα, υποκλίσεις, ο άντρας φωνή βροντερή, το βράδυ όµως µέσα στο σπίτι άλλαζαν οι ρόλοι. Σκεφτείτε πως αν ένας άνδρας χάσει την εργασία του, δεν αναφέρει τίποτε στη γυναίκα. Ξυπνάει κανονικά το πρωί, παίρνει τη τσάντα του σαν να πηγαίνει στη δουλειά του. Κι όµως εκείνος ψάχνει για άλλη δουλειά. Σε µία χώρα χωρίς ανεργία, χωρίς εγκληµατικότητα, όπου ο άνδρας δίνει το µισθό του στη σύζυγο να διαχειριστεί τα έξοδα και απλά εκείνη του δίνει χρήµατα για να βγει για ποτό µε τους φίλους του. Μιλάµε για την Ιαπωνία των 35 εκατοµµυρίων κατοίκων, που όλα λειτουργούν στην εντέλεια, χωρίς τσακωµούς, βρισιές και πλακώµατα στους δρόµους».

Στο πρόσφατο ταξίδι του, ο κ. Τζιρτζιλάκης είχε µαζί του τον 12χρονο γιο του Αριστείδη. «Όταν τον άκουσα να µου λέει, πως θα ήθελε να ζήσει στην Ιαπωνία, δεν ξαφνιάστηκα, διότι είδα πως αντιλήφθηκε αµέσως τις διαφορές. Έµαθε δηλαδή πως αν κάνεις λάθος προς την κοινωνία, έχεις να διαλέξεις µεταξύ προστίµου ή γράµµατος απολογίας. Τη σύνταξη του οποίου θεωρούν πολύ εξευτελιστική πράξη. Έµαθε ο γιος µου για τη δύναµη που είχαν οι παλιοί τους, να αφαιρούν τη ζωή τους, προκειµένου να µην πεθάνουν από ξένο χέρι, να µη φυλακιστούν ως αιχµάλωτοι, ή συλληφθούν ως άτιµοι. Άκουσε για την ανωτερότητα των Ιαπώνων όπως για παράδειγµα, µετά το ατύχηµα στη Φουκουσίµα, όταν έστειλαν πυροσβέστες να καθαρίσουν την περιοχή… Τότε, η ένωση συνταξιούχων πυροσβεστών απαίτησε να πάνε µέλη της, που αν µετά από 4 ή 5 χρόνια εκδήλωναν ασθένεια από τη ραδιενέργεια, ήταν µεγάλοι και έτσι δε θα πέθαιναν νέοι άνθρωποι. Όταν λοιπόν ένας λαός σκέφτεται έτσι στο σύνολο του, δεν γίνεται να µην πάει µπροστά. Και δυστυχώς, αυτό µας λείπει από την Ελλάδα. Ο γιος µου κατάλαβε δηλαδή, ότι σηµασία δεν έχει αν δουλεύεις πολλές ώρες, αλλά πως νιώθεις ως άνθρωπος στο τέλος της ηµέρας».

Η Ιαπωνία είναι η χώρα όπως µας περιέγραψε, όπου δεν υπάρχουν παράνοµοι µετανάστες, λειτουργούν οι νόµοι, υπάρχει µηδέν εγκληµατικότητα, µέχρι και το φιλοδώρηµα αρνούνται διότι θεωρούν πως, αφού κάνουν τη δουλειά τους και αµείβονται, δεν πρέπει να πάρουν άλλα χρήµατα από τον πελάτη τους. Μας µίλησε επίσης ο κ. Τζιρτζιλάκης, για το λάθος που κάνει η χώρα µας και δεν επενδύει στη σχέση της µε την Ιαπωνία σε αντίθεση µε την Ιταλία, η οποία έχει µεριµνήσει να γνωρίζουν οι Ιάπωνες τα πάντα για τα αρχαία τους, τις µάρκες και τις ετικέτες προϊόντων µόδας καθώς και όλα τα προϊόντα του πρωτογενή τοµέα. «Για µας, γνωρίζουν ότι παράγουµε αγάλµατα… Αποτέλεσµα, 100.000 τουρίστες Ιάπωνες εµείς, 3.000.000 στην Ιταλία. Χρειάζεται να αξιολογήσουµε περισσότερο ποια θα ήταν η ωφέλειά αν οι δύο χώρες ερχόταν πιο κοντά η µία στην άλλη.

Μετά από όλο αυτό το λεκτικό ταξίδι που είχαµε, το οποίο φυσικά δε χωράει σε µία ή δύο σελίδες της εφηµερίδας, µετά τις εµπειρίες του που µοιράστηκε µαζί µας για το πως έλαβε γνώσεις για την τέχνη του Σούµο και των Σπαθιών, ρωτήσαµε τον Ευτύχη Τζιρτζιλάκη, αν θα επέλεγε να ολοκληρώσει τη ζωή του στην Ιαπωνία. «Ο τόπος µου είναι η Κρήτη. Εδώ θα κλείσω τα µάτια µου διότι δεν είµαι φτερό στον άνεµο, όπως θέλουν να µας κάνουν. ∆ηλαδή, σήµερα έχει καλύτερους µισθούς εκεί, πάω εκεί, έχει καλύτερες συνθήκες ζωής σε άλλον τόπο πάµε στον άλλον τόπο. Η αγάπη για την Ιαπωνία υπάρχει, αλλά έχουµε ρίζες. Αυτό σηµαίνει ότι έχουµε ιστορικό προορισµό. Εδώ είναι ο τόπος µας, εδώ πρέπει να αγωνιστούµε, να πολεµήσουµε. Πρέπει όµως από τη στιγµή που αγαπάµε τον τόπο µας να γνωρίζουµε και άλλους λαούς για να µπορέσουµε να καλυτερεύσουµε το λαό µας».

Όπως τόνισε στο κλείσιµο του «ταξιδιού µας» στην Ιαπωνία, «Αξίζει να πηγαίνουµε προς τα µπρος να παραδειγµατιζόµαστε, να παίρνουµε τα καλά άλλων λαών να τα ενσωµατώνουµε. Αυτό άλλωστε κάνουνε και οι Ιάπωνες από το 1770 και µετά που λόγω διαφόρων καταστάσεων ο αυτοκράτορας τους αποφάσισε να βγούνε από τον Μεσαίωνα».