Μία ξεχωριστή εκδήλωση τιμής και μνήμης πραγματοποιήθηκε την περασμένη Τρίτη μεσοπέλαγα, πάνω στο HMS Diamond του Βασιλικού Ναυτικού της Αγγλίας, για τους περίπου χίλιους νεκρούς επιβάτες τριών πλοίων που βομβαρδίστηκαν από γερμανικά αεροπλάνα στις 27 Απριλίου 80 ναυτικά μίλια, περίπου, βόρεια των Χανίων.
Το ιστορικό της τραγωδίας
Ανάμεσα στις αμέτρητες τραγικές ιστορίες που συνέβησαν τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο είναι και αυτή του ολλανδικού επιβατηγού πλοίου SLAMAT, το οποίο είχε μετατραπεί το 1941 σε οπλιταγωγό και δρούσε υπό τον έλεγχο του βρετανικού Υπουργείου Πολέμου για να βοηθήσει στην εκκένωση 60.000 στρατιωτών των συμμαχικών δυνάμεων (Αυστραλοί, Βρετανοί και Νεοζηλανδοί), μία επιχείρηση που είχε την κωδική ονομασία “Daemon”!
Το SLAMAT αποτελούσε μέρος ενός κομβόι, το οποίο θα το συνόδευε κατά την πορεία του! Σύμφωνα με το σχέδιο παρέλαβαν τους στρατιώτες καθώς και στρατιωτικό υλικό και οχήματα από το λιμάνι του Ναυπλίου στις 27 Απριλίου και κατευθύνθηκαν για τον τελικό τους προορισμό, την Αίγυπτο. Μάλιστα, μετά από εντολή, ο επικεφαλής καπετάνιος του πλοίου απέπλευσε βιαστικά την αυγή για να αποφύγει τυχόν εμπλοκή με τον εχθρό!
Τρεις ώρες, όμως, μετά τον απόπλου τα γερμανικά στούκας άρχισαν τις επιθέσεις τους! Βομβάρδισαν πρώτα το SLAMAT, το οποίο παρά τις ηρωικές προσπάθεις του πληρώματός του δεν κατάφερε να αποκρούσει τις επιθέσεις. Ο καπετάνιος διέταξε την εκκένωση του πλοίου και τόσο το πλήρωμα όσο και οι επιβαίνοντες στρατιώτες επιβιβάστηκαν σε σωστικές λέμβους -όσες είχαν διασωθεί από την πυρκαγιά που είχε ξεκινήσει στο πλοίο! Οι επιθέσεις από τα στούκας ήταν αδιάκοπες και χωρίς οίκτο συνεχίστηκαν και κατά των ναυαγών μέσα στις σωστικές λέμβους!
Στη διάρκεια αυτής της εμπλοκής τα περισσότερα από τα πλοία που αποτελούσαν το κομβόι προσπάθησαν να διαφύγουν και μόνο το βρετανικό αντιτορπιλικό HMS DIAMOND και το κρουαζιερόπλοιο Καλκούτα έσπευσαν να βοηθήσουν όσους μπορούσαν από τους επιζώντες! Μετά από μία περίπου ώρα βρέθηκε στο σημείο και το αντιτορπιλικό HMS WRYNECK, το οποίο περισυνέλεξε και αυτό αρκετούς επιζώντες.
Ομως οι επιθέσεις των στούκας δεν είχαν τελειώσει! Δύο ώρες αργότερα και τα δύο αντιτορπιλικά βυθίστηκαν πολύ κοντά στο ακρωτήριο Μαλέας ολοκληρώνοντας τον τραγικό απολογισμό με τους 983 νεκρούς!
Υπήρξαν μόνο τρεις επιζώντες από το πλήρωμα του SLAMAT, ενώ συνολικά οι επιζώντες δεν ξεπέρασαν τους 40.
71 χρόνια μετά
Η παραπάνω ιστορία έχει χαρακτηρισθεί ως η μεγαλύτερη καταστροφή και τραγικότερη από κάθε άποψη στην ιστορία του Εμπορικού Ναυτικού της Ολλανδίας.
Αυτό εξάλλου σημείωσε στα “Χ.Ν.” και ο κ. Εd van Lierde δημιουργός και πρόεδρος του Ιδρύματος Royal Rotterdam Lloyd Museum, o οποίος εδώ και κάποια χρόνια προσπαθεί με διάφορες ενέργειες να ανασύρει από τη λήθη αυτήν την ξεχασμένη ιστορία!
Οπως μας είπε ο κ. van Lierde έχει ιδρυθεί Σύλλογος με συγγενείς ή απογόνους των θυμάτων των τριών αυτών πλοίων των SLAMAT, HMS WRYNECK AND HMS DIAMOND, που προσπαθεί μέσα από διάφορες εκδηλώσεις να κρατήσει ζωντανή τη μνήμη των νεκρών! Ετσι, στο πλαίσιο των δραστηριοτήτων του Ιδρύματος την περασμένη Τρίτη 26 Ιουνίου στο σημείο όπου βυθίστηκαν τα πλοία πραγματοποιήθηκε μία σεμνή και γεμάτη συγκίνηση εκδήλωση στο κατάστρωμα του νεότευκτου HMS DIAMOND, όπου ιδιαίτερη εντύπωση προκάλεσε -σύμφωνα με τον κ. van Lierde- η εκτός κειμένου ομιλία για τα γεγονότα, από τον υποναύαρχο του Ελληνικού Ναυτικού κ. Κωνσταντίνο Μαζαράκη.
Επίσημοι προσκεκλημένοι εκτός από τον κ. van Lierde ήταν και ο κ. Frans Luidinga, γιος του καπετάνιου του SLAMAT και η κα Kate Saxton εγγονή θύματος του SLAMAT.
Και καθώς έδυε ο ήλιος
Ιδιαίτερη συγκίνηση προκάλεσε σε όλους τους παρευρισκομένους (πλήρωμα βρετανικού πλοίου και προσκεκλημένους) η στιγμή που καθώς έδυε ο ήλιος, στη θάλασσα ρίχτηκαν τρία στεφάνια και δύο κάψουλες, οι οποίες περιείχαν, η μία επιστολές των συγγενών προς τους νεκρούς τους και η άλλη γραμμένα όλα τα 983 ονόματα των νεκρών!
«Πρέπει να σας πω πως μέσα στις κάψουλες για να βυθιστούν στον βυθό βάλαμε άμμο από αυτήν εδώ την παραλία (ενν. της Νέας Χώρας)», μας είπε ο κ. κ. van Lierde.
Αξίζει να σημειώσουμε ότι ήδη έχουν ξεκινήσει γυρίσματα για ένα ντοκιμαντέρ σχετικά με την ιστορία των τριών πλοίων και για τον λόγο αυτό συνεργείο με δυο κάμερες βρέθηκε στον χώρο της εκδήλωσης! Οπως σημείωσε ο κ. van Lierde, το ντοκιμαντέρ αναμένεται να ολοκληρωθεί σε δύο περίπου χρόνια!
