«Η επιστροφή στην τοπικότητα και στην παράδοση είναι πλέον παγκόσμια ανάγκη» Αικ. Πολυμέρου – Καμηλάκη. Με αυτήν την πεποίθηση ο Κωνσταντίνος Φουρναράκης, προϊστάμενος του Ιστορικού Αρχείου Κρήτης, συνεχίζει την αναστατική έκδοση (=αναπαραγωγή του τυπωμένου κειμένου με φωτομηχανική διαδικασία), του καλλιγραφημένου χειρογράφου του Παύλου Γ. Βλαστού Κρητός, “Ασματα Λαϊκά Κρητών” ή “Συλλογή Κρητικής Ποιήσεως ποικίλης”, το οποίο περιέχει μία από τις σπουδαιότερες Συλλογές Κρητικών Δημοτικών Τραγουδιών. Πάντα με τη στήριξη του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, των Γενικών Αρχείων του Κράτους, των Φίλων του Ιστορικού Αρχείου Κρήτης και των ευγενών χορηγών για την αξιοσύνη του.
Ο επιμελητής επέλεξε αυτόν τον τρόπο έκδοσης για να μας δώσει τη δυνατότητα να απολαύσουμε και την αισθητική της γραφής του μεγάλου λαογράφου της Κρήτης Παύλου Γ. Βλαστού. Η ευχαρίστησή του από την αναστατική έκδοση του Τεύχ. Α’ 1 2012, των εκδόσεων Γ.Α.Κ. – Ιστορικού Αρχείου Κρήτης εκδηλώθηκε με την έκφραση της χαράς του τόσο για την έναρξη του φιλόδοξου προγράμματος όσο και για τη δυνατότητα που δίνει στο ευρύτερο κοινό και ιδιαίτερα στους νέους, να γνωρίσουν και να βιώσουν αυτούς τους πολύτιμους – προγονικούς θησαυρούς, που συνέλεξε και διέσωσε ο συλλογέας. Αυτή η ευχαρίστηση υπήρξε, ασφαλώς, πολλαπλάσια από την αναστατική έκδοση του μέρους Β’, 2013, όπου περιέχονται ακόμα περισσότερα τραγούδια του λαού μας.
Οι δύο αναστατικές εκδόσεις, του 2012, σσ. 366 και του 2013, σσ. 654, συμπληρώνουν τις μέχρι τον θάνατο του Παύλου Γ. Βλαστού, το 1926, δημοσιευμένες Συλλογές των Κρητικών Δημοτικών Τραγουδιών: Ελπίδας Μέλαινα, Αντωνίου Γιανναράκη (Γιάνναρη), Εμμανουήλ Φραντζεσκάκη, Εμμανουήλ Βαρδίδη, Παύλου Φαφουτάκη, Αριστείδη Κριάρη και Δημητρίου Βουτετάκη, ώστε να έχουμε μια πληρέστερη εικόνα των πρώτων καταγραμμένων δημοτικών τραγουδιών της Κρήτης και έναν «κανόνα» για τους επόμενους ερευνητές – μελετητές τους. Τα τραγούδια αυτά, που αφορούν στους κύκλους της ζωής του κρητικού, στην καθημερινή ζωή του, στις λύπες και στις χαρές του, στον λαϊκό πολιτισμό του, αποτελούν το πιο ζωντανό κομμάτι της παράδοσής μας, το θεμέλιο της κλίμακας των αξιών που συγκροτούν την κοινωνία μας: τη δημοκρατία, τη δικαιοσύνη, την αξιοπρέπεια… Παράλληλα εκφράζουν όλες τις μορφές της άυλης (πολιτιστικής) κληρονομιάς μας, που δημιουργεί γέφυρα επικοινωνίας με το παρελθόν, πηγή ανατροφοδότησης για το παρόν και ασφαλή εγγύηση για το μέλλον.
Στις διαδικασίες αυτές, οι νέοι στέκονται θετικά, γιατί, μέσα στην αφθονία της τεχνολογίας και του σύγχρονου πολιτισμού, βρίσκουν κι άλλους τρόπους να εκφράσουν τα συναισθήματά τους, την αγάπη, τον έρωτα… κι ακόμα τον θυμό τους. Η επιστροφή στην τοπικότητα και στην παράδοση είναι πλέον παγκόσμια ανάγκη, σε όλα τα επίπεδα, ακόμα και στα τοπικά παραδοσιακά προϊόντα, αλλά με κανόνες που επιβάλλουν τον σεβασμό, την εργατικότητα και την εντιμότητα. Πώς αλλιώς η κλίμακα των αξιών, που διασώζεται στο σύνολο της παράδοσής μας, θα γίνεται παράδειγμα και πράξη στη ζωή μας; Ο επιμελητής αποκαλύπτει στα “επιλεγόμενά” του, όχι μόνον την αξιοσύνη του, αλλά και την ευαισθησία του στις παραπάνω αρχές. Δίνει όσες πληροφορίες κρίνει απαραίτητες για να εισάγει τον αναγνώστη στο κλίμα του δεύτερου μισού του 19ου αιώνα που κατέγραψε ο Παύλος Γ. Βλαστός τα περισσότερα Κρητικά Δημοτικά Τραγούδια. Διασώζει τα ονόματα και τον τόπο καταγωγής των ανθρώπων που τραγούδησαν ή υπαγόρευσαν στον συλλογέα τα κείμενα των τραγουδιών, σ’ ένα ευρετήριο ονομάτων, με πρόσθετες πληροφορίες, εξαιρετικά χρήσιμο και στους ερευνητές-μελετητές της τοπικής ιστορίας.
Ο Κωνσταντίνος Φουρναράκης είναι ο κατάλληλος άνθρωπος στο Ιστορικό Αρχείο Κρήτης. Η ολιγοήμερη πρόσφατη ανάκληση της απόσπασής του ανέδειξε ακόμα περισσότερο, την αναγκαιότητα της παρουσίας του σ’ αυτόν τον χώρο, για την κατάρτισή του, την ταύτιση της ζωής του με την προώθηση και την επιτυχία των σκοπών και των στόχων του Ι.Α.Κ. και την αποτελεσματικότητά του… Στην προσφορά του δεν έβαλε ποτέ όρια ούτε έθεσε ωράρια, ό,τι άλλοι θεώρησαν δεδομένα, στα περιφερειακά αρχεία που ο νομοθέτης έδωσε τη δυνατότητα να δημιουργηθούν, υπό προϋποθέσεις, από τις αρχές της δεκαετίας του 1990!
