Μεγάλοι και εντατικοί ελαιώνες ή μικροί παραδοσιακοί ελαιώνες, σε συνδυασμό με αρχαίους ελαιώνες και ακόμη και μνημειακά ελαιόδεντρα, ορισμένα από τα οποία είναι 2 500 ή 3 000 ετών – όλα αυτά αποτελούν εμβληματικά χαρακτηριστικά του τοπίου της λεκάνης της Μεσογείου, της πολιτιστικής κληρονομιάς και των γαστρονομικών της παραδόσεων. Τα προϊόντα με βάση την ελιά αποτελούν βασικά στοιχεία της αγροτικής οικονομίας των νότιων χωρών της ΕΕ· η έκταση των ελαιώνων ανέρχεται σε 5 εκατομμύρια εκτάρια, (50 εκατ. στρέμματα) ενώ η αξία της ετήσιας παραγωγής υπερβαίνει τα 7 δις €.
Ξαφνικά ανακύπτει θέμα επιβίωσης των ελαιώνων από την εξάπλωση της ασθένειας Xylella fastidiosa, που είναι ένα από τα πιο επικίνδυνα φυτοπαθογόνα βακτήρια παγκοσμίως1. Ρυθμιστικά μέτρα θεσπίστηκαν σε απάντηση στην ανίχνευση του βακτηρίου στις ιταλικές ελιές το 2013, αλλά η τρέχουσα επίπτωση είναι ωστόσο σημαντική. Η αβεβαιότητα σχετικά με την εξάπλωση αντιμετωπίζεται με προσομοίωση διαφορετικών σεναρίων. Η πλειονότητα των ελαιώνων βρέθηκε να βρίσκεται σε κλιματικά κατάλληλη περιοχή. Σημειώνεται ότι παρά την αργή εξάπλωση των ασθενειών και την ικανότητα αναφύτευσης με ανθεκτικές ποικιλίες, οι προβλέψεις μελλοντικού οικονομικού αντίκτυπου στις πληγείσες χώρες ανέρχονται σε δισεκατομμύρια ευρώ. Έρευνα έδειξε ευρήματά που υπογραμμίζουν τη σημασία της ελαχιστοποίησης της εξάπλωσης ασθενειών και της εφαρμογής μέτρων προσαρμογής στις πληγείσες περιοχές.
Η έρευνα έφτασε να προτείνει μοντέλο που προβλέπει επιπτώσεις για την Ιταλία, την Ελλάδα και την Ισπανία, καθώς αυτές οι χώρες αντιπροσωπεύουν περίπου το 95% της ευρωπαϊκής παραγωγής ελαιολάδου. Το μοντέλο κλιματικής καταλληλότητας υποδεικνύει ότι, ανάλογα με το όριο καταλληλότητας, 95,5 έως 98,9%, 99,2 έως 99,8% και 84,6 έως 99,1% των εθνικών περιοχών παραγωγής εμπίπτουν σε κατάλληλη περιοχή στην Ιταλία, την Ελλάδα και την Ισπανία, αντίστοιχα.
Ο Παγκόσμιος Δείκτης Ελευθερίας του Τύπου
Στην 65η θέση δυστυχώς βρίσκεται η χώρα μας από την άποψη της ελευθερίας του τύπου, σε σύνολο 180 χωρών στον κόσμο, σύμφωνα με το νέο Παγκόσμιο Δείκτη Ελευθερίας του Τύπου, που εκδίδεται από τους Ρεπόρτερ Χωρίς Σύνορα (Reporters Without Borders – RSF). Ο δείκτης αυτός εκδίδεται κάθε χρόνο από το 2002 και είναι ένα σημαντικό εργαλείο υπεράσπισης που βασίζεται στην αρχή της προσομοίωσης μεταξύ κρατών. Επειδή είναι γνωστό, αυξάνεται. Πολλοί αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων φοβούνται την ετήσια έκδοσή του. 20022 Ο δείκτης είναι σημείο αναφοράς που αναπαράγεται από τα μέσα ενημέρωσης σε όλο τον κόσμο και χρησιμοποιείται από διπλωμάτες και διεθνείς οντότητες όπως τα Ηνωμένα Έθνη και την Παγκόσμια Τράπεζα.
Ο δείκτης κατατάσσει 180 χώρες και περιοχές ανάλογα με το επίπεδο ελευθερίας που διαθέτουν οι δημοσιογράφοι . Είναι ένα στιγμιότυπο της κατάστασης της ελευθερίας των μέσων ενημέρωσης που βασίζεται σε μια αξιολόγηση του πλουραλισμού, της ανεξαρτησίας των μέσων ενημέρωσης, της ποιότητας του νομοθετικού πλαισίου και της ασφάλειας των δημοσιογράφων σε κάθε χώρα και περιοχή. Σημειώνουμε ότι δεν κατατάσσει τις δημόσιες πολιτικές ακόμη και αν οι κυβερνήσεις έχουν προφανώς σημαντικό αντίκτυπο στην κατάταξη της χώρας τους.
Τονίζεται ότι ομάδα ειδικών συνεργάζονται και παρακολουθούν λεπτομερώς καταχρήσεις και βία εναντίον δημοσιογράφων και μέσων ενημέρωσης. Αυτοί οι ερευνητές βασίζονται επίσης σε ένα δίκτυο ανταποκριτών σε 130 χώρες. Ο δείκτης καταχρήσεων για κάθε χώρα υπολογίζεται με βάση τα δεδομένα σχετικά με την ένταση των καταχρήσεων και της βίας κατά των φορέων των μέσων ενημέρωσης κατά την περίοδο αξιολόγησης.
Πρώτη χώρα είναι η Νορβηγία, ακολουθούν Φινλανδία, Δανία, Σουηδία, Ολλανδία, ενώ η Γερμανία βρίσκεται στην 11η θέση, η Γαλλία στην 34η θέση και το Ην. Βασίλειο στην 35η θέση. Οι ΗΠΑ βρίσκονται στην 45η θέση, οι γείτονες Αλβανία 84η, Βόρεια Μακεδονία 92η, Βουλγαρία 111η, Ρωσία 149η, και Τουρκία 154η θέση! Στις χειρότερες επιδόσεις είναι Κίνα 177η, Τουρκμενιστάν 179η, και η Βόρεια Κορέα στην τελευταία 180η θέση.
Φροντίδα των πιο ευπαθών ατόμων – Το πρόβλημα των απόρων
Με ανακοινωθέν στις 21/04/2020 το Ευρωκοινοβούλιο αναφέρεται με βίντεό του στο πρόβλημα των απόρων πληθυσμών στην ΕΕ. Μόλις πριν λίγες μέρες είχαμε αναφερθεί στο θέμα αυτό και στη χρηματοδότηση του σχετικού προγράμματος της ΕΕ. Αν αποδελτιώσει κανείς το βίντεο στο οποίο αναφερόμαστε, θα καταλάβει ότι η πανδημία του κορονοϊού είναι κάτι παραπάνω από μια υγειονομική κρίση3. Οι άστεγοι, οι πρόσφυγες και οι μονογονεϊκές οικογένειες είναι πιο ευάλωτοι από ποτέ στις οικονομικές και κοινωνικές δυσκολίες. Η ΕΕ έχει θέσει ως προτεραιότητα να διασφαλίσει ότι όσοι βασίζονται σε άλλους για τις βασικότερες ανάγκες τους θα συνεχίσουν να λαμβάνουν βοήθεια. Μέσω εθνικών οργανώσεων, το Ταμείο Ευρωπαϊκής Βοήθειας προς τους Απόρους παρέχει σίτιση, είδη πρώτης ανάγκης και κοινωνική στήριξη σε αυτούς που έχουν ανάγκη. Τα μέτρα lockdown έχουν δυσκολέψει την πρόσβαση στα ευπαθή άτομα. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στήριξε βελτιώσεις στο σύστημα υποστήριξης του Ταμείου του ώστε να ξεπεραστούν τα εμπόδια της κοινωνικής αποστασιοποίησης. Η παράδοση γευμάτων και η βασική υλική βοήθεια θα διατίθενται μέσω κουπονιών που θα διανέμουν οι εθνικές οργανώσεις στα άτομα που έχουν ανάγκη και που δεν μπορούν να χρησιμοποιήσουν τα συνήθη μέρη διανομής λόγω των μέτρων lockdown. Το Κοινοβούλιο έχει διασφαλίσει ότι τα κουπόνια θα διατίθενται και σε χάρτινη μορφή ώστε να παρέχονται και στα άτομα που δεν έχουν πρόσβαση σε ηλεκτρονικό ταχυδρομείο ή άλλα ηλεκτρονικά μέσα. «Μέσω των ηλεκτρονικών κουπονιών, ο κόσμος μπορεί να λάβει βοήθεια και με αυτόν τον τρόπο προστατεύονται και τα άτομα που την παρέχουν. Το Κοινοβούλιο άσκησε πίεση για την άμεση διάθεση χάρτινης μορφής και όχι μόνο ηλεκτρονικών κουπονιών. Επειδή έχουμε έναν τεράστιο αριθμό ατόμων που δεν θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν ηλεκτρονικά κουπόνια». Στη διάρκεια της πανδημίας, το ταμείο θα λαμβάνει χρηματοδότηση 100% από την ΕΕ, καλύπτοντας το 15% που υπό κανονικές συνθήκες παρέχεται από τα κράτη μέλη.
1 https://www.pnas.org/content/early/2020/04/07/1912206117
2 https://rsf.org/en/world-press-freedom-index
3 https://multimedia.europarl.europa.eu/el/taking-care-of-our-most-vulnerable_N01-PUB-200420-DEPR_ev
