Διαβάζεις για παράδειγμα τους οικονομικούς δείκτες και βλέπεις πως η Κίνα είναι οικονομική υπερδύναμη και πως οι οικονομικοί της δείκτες είναι στις πρώτες θέσεις της παγκόσμιας κατάταξης.
Εσύ όμως, λίγα γράμματα ξέρεις, μα είσαι βέβαιος πως το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού αυτής της χώρας είναι βουτηγμένο στις λάσπες να καλλιεργεί ρύζι… Πώς, λοιπόν, οι οικονομικοί δείκτες είναι τόσο καλοί;
Επαναλαμβάνεις δυνατά τη σκέψη σου: «Δεν γίνεται… με δουλεύουν!».
Στην άλλη σελίδα διαβάζεις τους δείκτες της ανεργίας. Υψηλοί.
Εσύ, όμως, λίγα γράμματα ξέρεις, μα υποψιάζεσαι ότι τα πράγματα είναι πολύ χειρότερα. Ψυχανεμίζεσαι πως με λίγες ώρες απασχόληση, ίσως και με έκτακτη, εκείνος που την παρέχει, για τη μέτρηση της ανεργίας, δεν λογίζεται πια άνεργος…
Και σκέφτεσαι πως θα ήταν καλύτερο να καταγράφουν τις ώρες απασχόλησης και όχι τις ημέρες. Εξάλλου έχεις μάθει ότι η πληροφορία αυτή προκύπτει πολύ εύκολα από τις συμβάσεις εργασίας οι οποίες υποβάλλονται και ηλεκτρονικά… (τρομάρα μας…).
Αν τα ωριαία αυτά στοιχεία αναχθούν σε 8ωρη απασχόληση, τότε μόνο θα έχουμε πραγματικά αποτελέσματα.
Ναι, αλλά έλα που «αυτοί» συνεχίζουν να μετρούν την ανεργία με τα κεφάλια. Τι και αν ο… στατιστικά ελεγχόμενος απασχολείται μία ώρα την εβδομάδα ή μία ώρα την ημέρα ή τρεις ή οκτώ…
Σιγά τη διαφορά…
Ε, ναι… και αναγκαστικά, εκείνη τη στιγμή, επαναλαμβάνεις δυνατά τη σκέψη σου: «Δεν γίνεται… με δουλεύουν!».
Το λάθος φίλε μου είναι ότι «την ψάχνεις» πολύ και αυτό είναι κακό.
Τι το ήθελες τώρα να προβληματιστείς και για τον δείκτη του κατά κεφαλήν ακαθαρίστου εισοδήματος; Δεν σε έφταναν τα προηγούμενα;
Διότι, λίγα γράμματα ξέρεις, μα σαν είδες ότι διαιρούν το συνολικό εισόδημα της χώρας διά τον πληθυσμό και βγάζουν το κατά κεφαλήν εισόδημα και πως αυτό που βγάζουν είναι βασικός δείκτης μέτρησης της οικονομίας ε, εκεί χάνεις λίγο την ψυχραιμία σου…
Σε καταλαβαίνω όμως, διότι εδώ μιλάμε για δείκτες «αχταρμά»… Φαντάσου λέει να ήταν δύο άτομα μόνο οι Ελληνες, ο ένας να είχε εισόδημα 900.000 ευρώ και ο άλλος 10.000 ευρώ. Το κατά κεφαλήν εισόδημα του παραδείγματος αυτού να είναι 500.000 ευρώ ο καθένας…
Και όταν σου πασάρουν τον δείκτη αυτόν ξανά και ξανά, αναγκαστικά λες «Δεν γίνεται… με δουλεύουν…».
Και, βέβαια, όταν διαπιστώσεις ότι από αυτούς τους άψυχους δείκτες, ακόμα και από αυτούς, επιλέγουν τους χειρότερους, ε, τότε απογοητεύεσαι εντελώς. Για παράδειγμα υπάρχει δείκτης (καταγεγραμμένος στα οικονομικά μας βιβλία) στον οποίο από το κατά κεφαλήν εισόδημα αφαιρούνται οι ασφαλιστικές εισφορές και οι φόροι που έχει πληρώσει ο κάθε πολίτης ώστε να προκύψει όχι το κατά κεφαλήν ακαθάριστο εισόδημα, αλλά το κατά κεφαλήν διαθέσιμο εισόδημα…
Αυτός όμως ο δείκτης δεν αναφέρεται πουθενά.
Σιγά τώρα που μας ενδιαφέρει τι εισόδημα μας μένει μετά την αφαίρεση των ασφαλιστικών εισφορών και των φόρων. Σιγά… Εμάς μας ενδιαφέρει αγόρι μου, το ακαθάριστο εισόδημα, έτσι που γεμίζει και το μάτι και κοιμόμαστε και χορτάτοι…
Ναι… ναι…
Αναγκαστικά φτάνουν στιγμές που επαναλαμβάνεις δυνατά τη σκέψη σου: «Δεν γίνεται… με δουλεύουν…».
Τι και αν έχουν λάβει κάποιοι οικονομολόγοι ακόμα και Nobel (π.χ. ο Ινδός Amartya Sen Νόμπελ Οικονομίας το 1998) για εργασίες τους πάνω στην ανάδειξη Δεικτών Κοινωνικής Ευημερίας. Τι κι αν προσπαθούν να αναδείξουν ότι οι οικονομικοί δείκτες που έχουν επιλέξει οι πολιτικοί μας να χρησιμοποιούν -και μέσω αυτών να σχεδιάζουν τις οικονομικές τους στρατηγικές- είναι δείκτες «μισής αλήθειας», άρα κακόβουλοι δείκτες…
Τι και αν τεκμηριώνουν πως ναι μεν όλες οι μετρήσεις είναι χρήσιμες, αλλά αυτές που πρέπει να καθοδηγούν τις αποφάσεις των πολιτικών πρωταρχικά είναι οι Δείκτες μέτρησης της Κοινωνικής Ευημερίας…
Και αναγκαστικά όσο το ψάχνεις, φτάνεις σε μια στιγμή που λες: «Τέρμα!! Δεν γίνεται άλλο να με δουλεύουν…».
*οικονομολόγος Ανωτάτης Βιομηχανικής Σχολής Θεσ/κης E-mail: eurohania@yahoo.gr
