Ανδρών επιφανών πάσα γη τάφος. Αυτό έχει γράψει κατά την αρχαιότητα ο Θουκυδίδης στον Επιτάφιο του Περικλέους, που σημαίνει, των ενδόξων ανθρώπων τάφος είναι κάθε γη και ότι ο θάνατος των επιφανών έχει πανανθρώπινη διάσταση. Ιστορία συνεχούς υπερηφάνειας, είναι η ιστορία ολόκληρης της Ελλάδας αλλά και ειδικότερα του νησιού μας της Κρήτης. Ζυμωμένο είναι το χώμα της με αίμα. Καθαγιασμένο και τιμημένο, με αγώνες και θυσίες πολλών αιώνων.
Δεν υπάρχει σημείο της, που να του λείπει η ιστορία, η προσφορά και η θυσία, για να ζήσει ο Έλληνας και εν προκειμένω ο Κρητικός ελεύθερος. Και εχθές και σήμερα, κι’αύριο ασφαλώς αν χρειαστεί, η ιστορία ακολουθεί τον ίδιο δρόμο και η μία σελίδα, γράφεται ισάξια παράλληλα στην άλλη. Γι’ αυτό και ο Κρητικός τραγουδιστής κυριολεκτεί όταν λέει: Πάρε της Κρήτης τα βουνά, κι’ανέβα πέτρα, πέτρα, σε όποια πέτρα κι αν βγεις, κι έναν αγώνα μέτρα. Ή το άλλο: Τα Κρητικά τα χώματα, όπου κιανέ τα σκάψεις, αίμα παλικαριών θα βρεις, κόκκαλα θα ξεθάψεις. Αλλά και η άλλη: Κρήτη την ιστορία σου, οποίος τηνε διαβάσει, αν είναι φίλος θα χαρεί, αν είναι εχθρός θα σκάσει.
Αυτά βέβαια ισχύουν και για όλη την Ελλάδα, τα οποία ασφαλώς δεν λαμβάνει υπόψη του ένας γείτονας, εξαπολύοντας ανιστόρητες απειλές κατά της Ελλάδας. Αυτά δεν έλαβε υπόψη του, ούτε ο Χίτλερ στις 20 Μαΐου του 1941, που ανέτειλε ως λαμπρή ανοιξιάτικη μέρα και έδυσε βυθισμένη στις φλόγες, ούτε την επόμενη 21, όταν εξαπέστειλε αεροπορικώς την αφρόκρεμα των δυνάμεών του, την δυνάμη των 2.500 πάνοπλων Αλεξιπτωτιστών, υπό την καθοδήγηση του Γερμανού στρατηγού Στούντεντ, για να καταλάβει δια πυρός και σιδήρου, εντός ελάχιστου χρόνου, κατά τις προσδοκίες του, το ηρωικό νησί της Κρήτης. Το θεωρούσε εύκολη υπόθεση, μια που η 5η Μεραρχία των 20.000 ανδρών, η οποία ήταν υπεύθυνη για την φύλαξη της Κρήτης, εμάχετο στα βουνά της Αλβανίας και απωθούσε νικηφόρα τον στρατό του συμμάχου του, στιγερού Μουσολίνι, μέχρι την θάλασσα.
Οι Κρητικοί όμως, παρά του ότι είχαν αφοπλιστεί από την τότε Κυβέρνηση, επεφύλαξαν στον θρασύτατο εισβολέα, ηρωική υποδοχή, όπως επιτάσσει η ένδοξη ιστορία μας. Δεν πτοήθηκε από τους ανελέητους βομβαρδισμούς απ’αέρος, που είχαν ήδη αρχίσει από 13 Μαΐου σ’ολόκληρη την Κρήτη. Μεσήλικες, γέροντες,γυναίκες, κλήρος, παιδιά, όλοι σαν μια γροθιά, είπαν το, είτε παίδες Ελλήνων. Σαν άλλοι τριακόσιοι του Λεωνίδα, αλλά με γκράδες, κατσούνες, Κρητικά μαχαίρια και πέτρες, αντιστάθηκαν στον ξενόφερτο εισβολέα. Το σύνολο των αλεξιπτωτιστών ρίχτηκε με τα περί τα 1000 αεροπλάνα, κυρίως στο Μάλεμε, γύρω από τα Χανιά, Αγία, Αλικιανό, Ακροτήρι, Ανατολικά της πόλεως του Ρεθύμνου (Περβόλια-Λατζιμάς) και γύρω από την πόλη του Ηρακλείου. Όπως δε λέει, μεταξύ των άλλων, ένα από τα σχετικά ρυζίτικα: Οι Γερμανοί πλακώσανε με χίλια αεροπλάνα, ρίχνουν κανόνια, κονετσιά, στρατιώτες με τσ’ομπρέλες… την Κρήτη για να πάρουνε και να τήνε σκλαβώσουν…
Έπαθαν όμως ανεπανόρθωτες ζημιές σε έμψυχο υλικό και οπλισμό. Στον κάμπο π.χ. της Κισάμου σχεδόν το σύνολο των ριφθέντων αλεξιπτωτιστών εξοντώθηκε. Αξίζει να αναφερθεί εδώ ότι μετά την κατάληψη της Κρήτης από τους Γερμανούς συνελήφθη ο τότε επίσκοπος Κισάμου και Σελίνου Ευδόκιμος Συγγελάκης και κλήθηκε να κατονομάσει τους πολίτες που τους πολέμησαν. Αυτός τους είπε επί λέξει: Κατακτητές ήλθατε πως θέλετε να σας υποδεχθούν οι Κρήτες. Δεν γνωρίζετε την ιστορία τους; Αυτοί τον γύμνωσαν τον φυλάκισαν και στην συνέχεια τον ξόρισαν σε ξερονήσι. Επέστρεψε όμως στην Μητρόπολη μας μετά την πτώση του Χίτλερ και πρόσφερε σημαντικό έργου. Εξάλλου στο Αεροδρόμιο του Μάλεμε και γύρω από αυτό, ως και αλλού, οι μάχες έγιναν σώμα προς σώμα. Οι Κρητικοί στο σύνολό τους, αχρήστεψαν την αφρόκρεμα του σώματος αυτού, με αποτέλεσμα ο Χίτλερ να μην το χρησιμοποιείσει ξανά ποτέ. Αλλά και μετά την κατάληψη του Αεροδρόμιου του Μάλεμε, οι μάχες συνεχίστηκαν μέχρι 31.5.1941, με οδυνηρές καταστρεπτικές συνέπειες για τους Ναζί.
Αυτό έκανε και αυτόν τον Ουίνστον Τσόρτσιλ να πει: Στο εξής δεν θα λέμε ότι οι Έλληνες πολεμούν σαν ήρωες αλλά ότι οι ήρωες πολεμούν σαν Έλληνες. Γι’ αυτό και η Μάχη της Κρήτης χαρακτηρίστηκε, ως η παραδοξότερη μάχη των αιώνων, ενώ για εμάς είναι μέσα στο εικονοστάσι της ψυχής μας, ένα ιδιαίτερο προσκυνητάρι. Η καθυστέρηση όμως αυτή του Χίτλερ, συνέβαλε ουσιαστικά στην τελική του ήττα, αφού όταν εισέβαλε στην Ρωσία τον πρόφθασε ο σφοδρός χειμώνας και οι δυνάμεις του έπαθαν και εκεί τεράστιες απώλειες με αποτέλεσμα να ματαιωθούν τα άνομα σχέδιά του. Βέβαια, και η Εθνική Αντίσταση κατά την διάρκεια της απάνθρωπης Γερμανικής Κατοχής, ήταν ιδιαίτερα ηρωική και απασχόλησε μεγάλο αριθμό ναζιστών. Ορισμένα γεγονότα κατ’αυτήν ήταν ιδιαίτερα σημαντικά. Όπως η απαγωγή στις 26.4.1944 του Γερμανού Διοικητή της Κρήτης Υποστρατήγου Χάινριχ Κράιπε, που κράτησε μέχρι 14.5.1944, όταν μέλη της ομάδας μαζί με τον Κράιπε επιβιβάστηκε σε πλοίο και έφθασε στην Αίγυπτο. Η εξόντωση επίσης στις 27.5.1944 στα Τεμένους Σελίνου, του φοβερού Γκεσταπίτη Χανς Βάκτερ, από μέλη του αντιστασιακού φυλακίου της Μαδάρας,καίτοι αυτός πρόβαλε τον εαυτό του ως άτρωτο, είναι χαρακτηριστική του ανυποχώριτου των Κρητικών. Αμέτρητος γενικά ο αριθμός των αγωνισθέντων και τεράστιες οι ζημιές του εχθρού. Πολλοί όμως και οι θυσιασθέντες Κρητικοί και αρκετά τα ολοκαυτώματα όπως της Καντάνου, των Ανωγείων, του Κουστογέρακου, της Μονής, του Λειβαδά, των 8 χωριών του Αμαρίου Ρεθύμνου, της Κρύας Βρύσης,των Μέλαμπων, της Βάθης, της Λίμνης κ.λ.π. Αλλεπάλληλες οι εκτελέσεις από τους Γερμανούς, μέχρι και την τελική πτώση τους. Έτσι επαληθεύτηκε και η μαντινάδα κατά την οποία: Όσον θα ζουν οι Κρητικοί… κι’ο γέρος Ψηλορείτης… θάναι ζωσμένοι τ’άρματα… για την τιμή της Κρήτης.
Δόξα και τιμή σε όλους όσους θυσιάστηκαν κατά την Μάχη της Κρήτης και γενικά κατά την Κατοχή, ως και σε όσους υπέφεραν κατ’ αυτήν. Τελειώνοντας θα πω και τούτο. Ο ίδιος που γεννήθηκα μέσα στην Κατοχή και δεν είχα συναίσθηση των συνεπειών και κακουχιών της, καίτοι σε ηλικία 3 μηνών συνελήφθη η μητέρα μου ενώ με κρατούσε στην αγκαλιά της, αλλά και ένας ξένος μαχητής που υποθάλπαμε με αποκαλούσε πεινάω, επειδή έτσι συχνά φώναζα, από τις διηγήσεις παλαιοτέρων αντλούμε πολλά μηνύματα. Το σπουδαιότερο είναι ποτέ πια πόλεμος αλλά και τούτο: Γρηκάτ’ήντα παράγγειλε… η Κρήτη των παιδιών της… μετρήσετε τα μνήματα, των εδικών και ξένων… Σ’όύλα ν’ανάβετε κερί… λιβάνι και καντήλι… κι’αν έρθουν και δικολογιές… των ξενοσκοτομένων… να τσοι φιλοξενήσετε. Αθάνατη Ελληνική ψυχή.
Ζητώ η Ελλάδα μας. Ζήτω η Μάχη της Κρήτης. Ζήτω η Κρήτη μας!
*Oμιλία του κ. Θεοδώρου Δ. Ηλιάκη, στο κατάμεστο παραλιακό υπαίθριο Θέατρο Π.Φώκαιας-Αναβύσσου Αττικής, κατά την εκδήλωση της Ένωσης Κρητών Σαρωνικού Ο ΕΘΝΆΡΧΗΣ ΕΛΕΥΘΈΡΙΟΣ ΒΕΝΙΖΈΛΟΣ στις 3 .7.2022, για την Μάχη της Κρήτης.
