» Μειώσεις 11%, εξωτερική σύγκλιση, αποκλεισμός συνταξιούχων κ.ά.!
Οπωσδήποτε οι διαβουλεύσεις και συζητήσεις μεταξύ παραγόντων των Κρατών Μελών για την νέα ΚΑΠ, που θα ισχύσει την περιοδο 2021-2027, συνεχίζονται ώρα και δυο περίπου χρόνια, αλλά δεν εχουν ακόμα καταλήξει σε οριστικές αποφάσεις.
Ωστόσο απο όσα γίνονται γνωστά οι σκέψεις και οι σχεδιασμοί που υπάρχουν, δείχνουν σαφώς ότι οι τελικές αποφάσεις δεν θα είναι απλώς άσχημες, αλλά πιθανότατα πολύ οδυνηρές, γενικά για την γεωργία και ιδιαίτερα για την ελαιοκαλλιέργεια της χώρας μας.
Οι φαινομενικοί και οι πραγματικοί στόχοι
Βέβαια, οι στόχοι που εχουν εξαγγελθεί για την επικείμενη αναθεώρηση της ΚΑΠ, δείχνουν αρκετά ευνοϊκοί, αν όχι ιδανικοί, για όλους. Ωστόσο, όλοι αυτοί οι στόχοι που ίσχυαν και στο παρελθόν, στην πράξη αντιστρέφονται στην κυριολεξία και τελικά το μόνο που καταφέρνουν είναι να μεταφέρουν πόρους απο τους μικρούς στους μεγάλους και να αυξάνουν τις ανισότητες.
Έτσι, σύμφωνα με στοιχεία της ίδιας της ΕΕ το 2015 το 80% των ενισχύσεων το απολάμβανε το 20% των μεγάλων γαιοκτημόνων (Σχ.1).
Και βέβαια η αναλογία αυτή πιθανότατα θα έχει επιδεινωθεί με την τελευταία αναθεώρηση που ισχύει σημερα αφού στην πράξη εξαφάνισε όλους όσοι είχαν εκτάσεις κάτω απο 4 στρέμματα και εκείνους που ελάμβαναν ενισχύσεις μικρότερες απο 250€!
Παρά ταύτα, απο αυτά που συζητούνται σε Κοινοτικό και Εθνικό επίπεδο, πρόκυπτε ότι οι βασικές επιδιώξεις της νέας ΚΑΠ επικεντρώνονται σε μειώσεις λογω εξωτερικής σύγκλισης, γενικές μειώσεις λογω προϋπολογισμού και περικοπές των ενισχύσεων των συνταξιούχων. Επομένως οι ανισότητες θα ενταθούν και οι επιτάσεις θα είναι πολύ δυσμενείς για τους Έλληνες αγρότες και ιδιαίτερα τους ελαιοκαλλιεργητές.
Οι μειώσεις λογω «Εξωτερικής σύγκλισης»
Με τη λεγομένη «εξωτερική σύγκλιση» η ΕΕ επιδιώκει την ανακατανομή και εξίσωση των άμεσων ενισχύσεων ανά στρέμμα, μεταξύ των κρατών μελών της.
Ετσι, η Ελλάδα η οποια κατατάσσεται δεύτερη μετά τη Μάλτα ως προς το ύψος των ενισχύσεων ανά στρέμμα, θα είναι ένα απο τα εξιλαστήρια θύματα αφού θα υποστεί, όπως αναφέρεται, μια μείωση, των κονδυλίων των αμέσων ενισχύσεων, που εκτιμάται σε 750 εκατ. ευρώ ετησίως.
Ωστόσο, καμιά συζήτηση δεν γίνεται και κανείς δεν εξηγεί ποια είναι η σκοπιμότητα η «εξωτερική σύγκλιση». να γινει με βάση την έκταση και όχι με βάση τις ενισχύσεις ανά παραγωγό, στις οποιες η Ελλάδα συμφωνα με στοιχεία της ΕΕ (Πιν.1.), βρίσκεται μεταξύ των τελευταίων με μέση ενίσχυση αν παραγωγό κάτω απο 1000€
Οι γενικές μειώσεις και οι περικοπές των συνταξιούχων!
Βασική επιδίωξη της ΕΕ, για την οποία φαίνεται να αντιδρούν όλα τα κράτη, είναι η μείωση του γενικού προϋπολογισμού πάνω από 11% στον τομέα των άμεσων ενισχύσεων (Πυλώνας Α΄) και κατά 20% με 30% στον τομέα της αγροτικής ανάπτυξης (Πυλώνας Β’ ).
Η μείωση αυτή, αν τελικά ισχύσει, θα μειώσει ανάλογα τις άμεσες ενισχύσεις για την ελαιοκαλλιέργεια, όσες απόμειναν μετά την μείωση κατά 50-60 % απο την απερχόμενη ΚΑΠ!
Και η μείωση αυτή που θα «κουρέψει» τις ενισχύσεις όλων, θα περικόψει τελείως τις μικρές που το ύψος τους θα πέσει κάτω απο το οριο των 250 €/στρ.!
Πέραν όμως απο τις μειώσεις στις ενισχύσεις ανά στρέμμα, ακούγεται ότι συζητείται απο Εθνικής πλευράς και η περικοπή των ενισχύσεων των συνταξιούχων, προκειμένου να μετριαστούν οι μειώσεις ανά στρέμμα των υπολοίπων. Όμως, ένα τέτοιο μέτρο, θα είναι τελείως άδικο και ασφαλώς θα προκαλέσει τεράστια αναταραχή.
Ανάγκη για εγρήγορση και προτάσεις για την Κ.Α.Π.
Η ελαιοκαλλιέργεια να αποτελέσει χωριστή ενότητα
Οπωσδήποτε τα μέχρι σημερα μηνύματα δεν επιτρέπουν κάποια αισιοδοξία σχετικά με το μέλλον της ελαιοκαλλιέργειας στα πλαίσια της νέας ΚΑΠ.
Ωστόσο, η διαπίστωση αυτή, δεν πρεπει να οδηγήσει σε μοιρολατρική απάθεια. Αντίθετα, πρεπει να συνεγείρει τους παράγοντες και τους φορεις του κλάδου και τους αρμόδιους της πολιτείας, ώστε να ανασύρουν και αναδείξουν τους λόγους και τα επιχειρήματα που επιβάλουν όχι μόνο την ανάγκη αλλά και το συμφέρον για την αναβίωση και τον εκσυγχρονισμό της Ελαιοκαλλιέργειας.
Στην συνέχεια παραθέτουμε κάποιες θέσεις που εκτιμούμε πως εκφράζουν πολλούς, ελπίζοντας ότι μπορεί να αποτελέσουν κάποια αρχή για την διαμόρφωση προτάσεων.
Τα ελαιοδεντρα, αποτελουν μια μακροχρόνια επένδυση, που η αξία της είναι, πολλαπλάσια απο την άξια του εδάφους που βρίσκονται. Επομένως δεν μπορούν να εξισώνονται με το έδαφος.
– Οι ελαιώνες αποτελουν το μοναδικό αειθαλές φυσικό δάσος πολλών Μεσογειακών περιοχών που συμβάλλει αποφασιστικά στην προστασία του φυσικού περιβαλλοντος και την αποτροπή της κλιματικής αλλαγής. Στην Κρητη καλύπτουν το ¼ της εδαφικής επιφάνειας του νησιού
– Οι ελαιώνες αποτελουν σημαντική πηγή απασχόλησης στις μεσογειακές χώρες συμβάλλοντας αποφασιστικά στην συγκράτηση του πληθυσμού στην ύπαιθρο αλλά και στην συγκράτηση των μεταναστευτικών ροών.
– Η ελια και το ελαιόλαδο εχουν μοναδική ιστορική και πολιτιστική διαδρομή που επιτρέπει την ανάδειξη και διεθνή εμπορική επιβολή τους, αν η ΕΕ αποτρέψει τον σφετερισμό των ιδιοτήτων τους απο αλλά προϊόντα και παραπροϊόντα
-Η γνωστή απο την αρχαιότητα υγιεινή αξία του ελαιολαδου, που επιβεβαιώνεται συνεχώς με νεώτερες έρευνες, επιτρέπει την συνεχή ζήτησή του παγκοσμίως, ενώ συγχρόνως συμβάλλει στην υγεία των πληθυσμών που το καταναλώνουν.
-Οι ελαιώνες των επικλινών ζωνών, εχουν υψηλότερη περιβαλλοντική και κλιματική άξια και πρεπει να τύχουν ιδιαίτερης προστασίας, με καθιέρωση συνδεδεμένων ενισχύσεων και αλλά μετρά.
Συμπέρασμα – πρόταση
– Οι ελαιώνες πρεπει να αποτελέσουν αυτόνομη ενότητα αν συνεχίσει να υπαρχει το μοντέλο της διαίρεσης των καλλιεργειών κατά «περιφέρειες»
Τιμές: Σημάδια ανάκαμψης στα Χανιά, αλλά θολή η παραπέρα πορεία τους
Κάποια σημάδια ανάκαμψης παρουσιάστηκαν στις τιμές στα Χανιά, αφού δυο τροποποιητικές επιχειρήσεις, η ΚΟΛΥΜΠΑΡΙ ΑΕ, και η ΑΝΩΣΚΕΛΗ ΑΕ, ανέβασαν τις τιμές τους στα 2,80€/κ. Αναπτερώθηκαν έτσι, οι ελπίδες για κάποια γενικότερη ανάκαμψη, παρά το ότι αυτό δεν δικαιολογείται απο τα γενικότερα στοιχεία που επηρεάζουν τις τιμές διεθνώς.
Πάντως οι δυο επιχειρησεις των Χανίων, που τον τελευταίο καιρό είδαν τις υψηλότερες τιμές στο Δελτίο τιμών του ΣΕΔΗΚ, αποδεικνύουν και πάλι ότι η τυποποίηση απο τοπικές επιχειρήσεις αποτελει την λύση που πρέπει να επιδιωχθεί γενικότερα.
Ωστόσο, την περιοδο αυτή, στα πρόθυρα της νέας σοδειάς, οι τιμές στην Ελλάδα παραμένουν αγκυροβολημένες στον βυθό όπου βρίσκονται τώρα και καιρό! Η μόνη αλλαγή που φαίνεται να υπάρχει, όπως φαινεται απο το Δελτίο τιμών του ΣΕΔΗΚ της 1-10-2019, είναι ότι, αρκετοί αγοραστές βρίσκονται σε φάση αναμονής και δεν αγοράζουν, ενώ οι περισσότεροι απο εκείνους που αγοράζουν δίδουν τιμές γύρω στα 2,5€/κ.
Εξαίρεση αποτελουν προς τα άνω οι τιμές των 2,80€ των δυο Επιχειρήσεων που προαναφέρθηκαν στα Χανιά και προς τα κάτω οι τιμές των 2,20€/κ που δίδουν δυο επιχειρήσεις στο Ηράκλειο.
Στην Ισπανία, τα πολύ καλά εξτρα παρθένα πληρώθηκαν προσφατα στα 2,90€ , ενώ τα χαμηλής ποιότητας εξτρα, πλησίασαν τις τιμές του λαμπάντα στα 2,05€
Στην Ιταλία, η αναμενόμενη αυξημένη παραγωγή φαινεται ότι συνετέλεσε σε κάποια ελαφρά πτώση και οι τιμές του εξτρα παρθένου διαμορφωθήκαν μεταξύ 3,30-4,65€/κ
Αρχισε πρόωρα φέτος η συγκομιδή στην Πελοπόννησο και την Κρήτη
Αιτίες: Ο φόβος του δάκου και οι προσδοκίες για καλύτερες τιμές
Άρχισε, θεωρητικά, η συγκομιδή της ερχόμενης χρονιάς, με το «λάδωμα» που έκανε ελαιουργείο στον Άστρικα στα Χανιά, στις 27 Σεπτεμβρίου, ενώ πέντε μέρες νωρίτερα είχε αρχισει, κατά πληροφορίες, και άλλο ελαιουργείο στην Πελοπόννησο.
Βέβαια οι λόγοι της πρόωρης αυτής έναρξης καίτοι φαινεται να είναι διαφορετικοί, σε κάθε μια απο τις δύο περιπτώσεις, δείχνουν την αγωνία που διακατέχει τους παραγωγούς για την εξέλιξη της φετινής χρονιάς
Στα Χανιά στο Ελαιοτριβείο της «Κολυμπάρι Α.Ε.» στον Άστρικα, σύμφωνα με τον ιδιοκτήτη της Γιάννη Μιχελάκη, ο λόγος της πρόωρης έναρξης ηταν η πρόθεση βιοκαλλιεργητών να συγκομίσουν νωρίς την παραγωγή τους, ώστε να αποφύγουν τυχόν δακοπροσβολές και επιτύχουν καλή ποιότητα. Αντίθετα στην Πελοπόννησο, συμφωνα με τον Πρόεδρο του Α.Σ. «Θερμασία Δήμητρα» κ. κ. Κωνσταντίνος Χ. Μέλλος, στην περιοχή του Κρανιδίου, βασικός στόχος ηταν η επίτευξη υψηλής ποιότητας πρώιμου «αγγουρόλαδου» το οποίο συνήθως προτιμούν συγκεκριμένες επιχειρήσεις της Ιταλίας.
Πάντως, η απόδοση στον Αστρικά στα Χανιά, που ηταν 5/1, δεν ηταν άσχημη για την εποχή, ενώ η οξύτητα 0,5 % δεν θεωρείται ικανοποιητική.
Βέβαια, ο φόβος των δακοπροσβολών γενικότερα, δεν είναι αβάσιμος. Κι αυτό γιατί τελευταία είχαν κάνει την παρουσία τους σε διάφορες περιοχές του νησιού υψηλοί δακοπληθυσμοί σε δακοπαγίδες και ηδη ο δροσερότερος καιρός της εποχής, οπωσδήποτε ευνοεί τη κινητικότητα και την επιθετικότητα του εντόμου.
Ωστόσο πρέπει να σημειωθεί ότι για την έναρξη της συγκομιδής πρέπει να ληφθούν υπόψη οι ανακοινώσεις των υπηρεσιών σχετικά με τον χρόνο ασφάλειας που πρεπει να υπάρξει μετά τον τελευταίο ψεκασμό.
Ιδιαίτερα όμως πρεπει να προσέξουν όσοι έκαναν ψεκασμούς κάλυψης υπολογίζοντας αυστηρά τον χρόνο ασφάλειας απο την ημερομηνία του δικού τους ψεκασμού , συμφωνα με τις οδηγίες του κατασκευαστή του φαρμάκου που χρησιμοποίησαν. Στόχος είναι να υπάρξει καλή ποιότητα απο πλευράς οξύτητας κλπ, αλλά και ασφάλεια του προϊόντος απο πλευράς υπολειμμάτων στο ελαιόλαδο. Επομένως, δεν χρειάζεται βιασύνη, έχοντας υποψη και το γεγονός ότι η «ελαίωση» (σχηματισμός λαδιού στον καρπό) συνεχίζεται μέχρι και τον Δεκέμβριο αν ο καιρός είναι ευνοϊκός.
Μειωμένη η φετινή παραγωγή της Ισπανίας, αυξημένη των άλλων χωρών
Μειωμένη εκτιμάται φέτος η παραγωγή της Ισπανίας
Πλησιάζει πλέον ο χρόνος για την έναρξη της συγκομιδής σε όλες τις χώρες και οι εκτιμήσεις που παρουσιάζονται απο διαφόρους ειδικούς και φορείς δίδον και παίρνουν..
Και βέβαια, όλοι αυτοί, οι εκτιμητές, χρησιμοποιώντας το κύρος που διαθέτει καθένας, διεκδικούν την μεγαλύτερη εγκυρότητα!
Ωστόσο, αυτό που είναι γνωστό, είναι ότι όλες αυτές οι εκτιμήσεις, ανεξάρτητα απο εκείνους που τις συντονίζουν, είναι εκτιμήσεις «γραφείου» και άρα μπορεί να απέχουν πολύ απο την πραγματικότητα.
Όμως και η πραγματικότητα, πολύ δύσκολα διαπιστώνεται στην πράξη, αφού και η ΕΕ αλλά και τα Κράτη Μέλη δεν υποχρεώνουν, όπως έκαναν παλαιοτέρα, ελαιοτριβεία και εμπόρους να παρέχουν ακριβή στοιχεία για την παραγωγή, τις πώλησης και τα αποθέματα κλπ.
Σε κάθε περίπτωση, η αξία των εκτιμήσεων αυτών αφορά κυρίως την τάξη μεγέθους και ιδίως την διαφορά απο την προηγούμενη χρονιά.
Και το γενικό συμπέρασμα για την φετινή χρονιά φαινεται να είναι ότι η κατά 30% και πλέον μειωμένη παραγωγή της Ισπανίας, σε σχέση με πέρυσι, αντισταθμίζεται με μια ανάλογη αύξηση της παραγωγής των άλλων κύριων ελαιοπαραγωγών χωρών.
Και αυτό οδηγεί στο συμπέρασμα ότι, στο βαθμό που οι εκτιμήσεις αυτές είναι αξιόπιστες η ερχόμενη παραγωγή, στο επίπεδο Μεσογείου, θα είναι περιπου ιδια με την περσινή.
Έτσι, οι συνολικές πιέσεις στις τιμές θεωρητικά μπορεί να είναι ίδιες με πέρυσι, στην πράξη όμως μπορεί να διαφοροποιηθούν γιατί όπως αποδείχτηκε φέτος με την Ιταλία και Ελλάδα οι τοπικές συνθήκες της αγοράς παίζουν σημαντικό ρόλο.
