Γράφει ο αρχιμανδρίτης ΕΙΡΗΝΑΙΟΣ*
Λαμβάνω το θάρρος να χαράξω με πόνο και αγωνία αυτές τις γραμμές. Να καταθέσω δημόσια και αφτιασίδωτα τον λογισμό μου. Να ενώσω την ισχνή φωνή μου με τις κραυγές των χιλιάδων νέων, των ανέργων, των εργαζομένων και των συνταξιούχων.
Με όλους εκείνους που βλέπουν να απειλείται το παρόν και το μέλλον τους. Κυρίως, όμως, με όλους όσοι αισθάνονται προδομένοι, απογοητευμένοι, εξαπατημένοι, απελπισμένοι και μόνοι. Με μία λέξη, αγανακτισμένοι.
Ως ρασοφόρος ίσως θεωρηθώ θεωρητικός ιεροκήρυκας, μέρος του όποιου σάπιου συστήματος, αρωγός της εκάστοτε διεφθαρμένης εξουσίας, «βολεμένος» παπάς που «διαχειρίζεται αμύθητο πλούτο». Δε με ενδιαφέρει, δε με ενοχλεί· τα πάντα και όλους δικαιολογώ.
Αντιλαμβάνομαι την κρισιμότητα και τη σύγχυση των καιρών και συγχρόνως την ευθύνη της κλήσεώς μου να λύσω τη δική μου σιωπή και να εκφράσω την αγανάκτησή μου προς πάσα κατεύθυνση. Και δεν είναι της στιγμής αυτή η αγανάκτηση αλλά πολλών ετών, από τα εφηβικά, κιόλας, χρόνια μου καθώς υπήρξα και εγώ θύμα των ατέρμονων και αποτυχημένων εκπαιδευτικών μεταρρυθμίσεων, αποδέκτης χιλιάδων πολιτικών υποσχέσεων και βαρύγδουπων συνθημάτων.
Διερωτόμουν έντονα, βλέποντας και βιώνοντας γύρω μου το πολύμορφο δράμα της χώρας μου: Ποια κοινωνία, άραγε, θα μπορούσε κάποτε να αντιδράσει; Μια κοινωνία που οι περισσότεροι λαδώνονται και λαδώνουν; Που τις τύχες αυτού του ιστορικού έθνους, που δημιούργησε ασύλληπτο πολιτισμό παγκοσμίων διαστάσεων, καθορίζουν εδώ και δεκαετίες, εκτός ολίγων εξαιρέσεων, σπιθαμιαία αναστήματα, άτομα άγλωσσα και ατάλαντα, δίχως όραμα, που το ταπείνωσαν, εκμεταλλεύθηκαν και εξευτέλισαν τόσο όσο κανείς μέχρι σήμερα κατακτητής καταντώντας το, κατά Μακρυγιάννη, «μπαίγνιο και περίγελο των εθνών»;
Μπορεί κάποιες φορές να επιδείξαμε κάποιες εφήμερες συναισθηματικές εξάρσεις σε συλλαλητήρια και λαοσυνάξεις, αλλά επιστρέψαμε αμέσως στον κυρίαρχο της καθημερινότητάς μας υλισμό και μηδενισμό, δηλαδή στον μίζερο μαρασμό μας.
Οι Ελληνες, χρόνια τώρα, είμαστε σε τροχιά παρακμής και υπανάπτυξης. Χρεοκοπημένοι σε όλα τα επίπεδα του βίου μας. Οχι τόσο διότι είναι σε διάλυση η οικονομία μας· αυτό είναι αποτέλεσμα, δεν είναι η αιτία της παρακμής μας.
Οι νεοέλληνες, μαζί με την παρατεινόμενη μεταπτωτική τραγωδία μας ως άνθρωποι, παρατείνουμε, ασυνείδητα ή ενσυνείδητα και την μετεπαναστατική περιπέτειά μας. Ούτε Ευρωπαίοι γίναμε, ούτε Ρωμιοί παραμένουμε. Διαφθείραμε τη γλώσσα μας, ακρωτηριάσαμε την ιστορία μας, λοιδορήσαμε την πίστη μας, παραμορφώσαμε την παιδεία μας, κατασπιλώσαμε την ταυτότητά μας, θάψαμε το φιλότιμό μας, ακολουθήσαμε αδιαμαρτύρητα τον δρόμο της κάθε αλλοτρίωσης.
Δεν είναι τραγικό, όταν σ’᾿ αυτή την ιστορική ώρα δεν ξέρουμε τι θέλουμε, τι είμαστε -και το χειρότερο- δεν έχουμε άλλο όραμα πλην της οικονομικής σωτηρίας μας, που και αυτό συνοδεύεται με ασάφεια διεκδικήσεων και στόχων;
Ουδείς σώφρων άνθρωπος τολμά να επικαλεσθεί το παρόν μας ως θετικό παράδειγμα· όλοι και για όλα επικαλούμαστε το «ένδοξον παρελθόν μας». Και δεν είναι τραγικότερο πως στη μέθη του δήθεν πολιτισμένου κόσμου μας μεγαλώνει γύρω μας η μοναξιά, η ανασφάλεια, ο φόβος, το άγχος και η κατάθλιψη προσθέτοντας, εντονότερα τελευταία, την καλπάζουσα ανεργία και την κατοχική πείνα;
Συνθλιβόμαστε, πλέον, κυριολεκτικά, από τις δυνάμεις που οι ίδιοι εφεύραμε και από τα είδωλα που οι ίδιοι λατρέψαμε, μέσα σ’᾿ έναν κόσμο παραισθήσεων και ψευδαισθήσεων, τη μόνη κληρονομιά που αφήνουμε στα παιδιά μας. Και μπορεί να ξυπνούμε δειλά, όπως φαίνεται, από τη νάρκη και τη βόλεψή μας, όχι, όμως, γιατί ενεργοποιήθηκε κάτι μέσα μας, αλλά διότι απλούστατα τελειώνει η δόση του ναρκωτικού υλισμού μας. Και τώρα; «…Βλέπω τους εμπόρους να εισπράττουν σκύβοντας, το κέρδος των δικών τους πτωμάτων…» (Οδυσσέα Ελύτη, Αξιον Εστί).
«Προφητικότατα» και καθόλου τυχαία, η πρώην πρόεδρος της Βουλής των Ελλήνων, Αννα Ψαρούδα -Μπενάκη, προσφωνώντας τον εκλεγέντα Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας, κ. Κάρολο Παπούλια, στις 8 Φεβρουαρίου 2005 είπε, μεταξύ άλλων: «…Αναλαμβάνετε, κ. Πρόεδρε, την Προεδρία της Ελληνικής Δημοκρατίας για μια πενταετία, όπου θα σημειωθούν σημαντικά γεγονότα και εξελίξεις… Τα εθνικά σύνορα και ένα μέρος της εθνικής κυριαρχίας θα περιορισθούν χάριν της ειρήνης, της ευημερίας και της ασφάλειας στη διευρυμένη Ευρώπη, τα δικαιώματα του ανθρώπου και του πολίτη θα υποστούν μεταβολές καθώς θα μπορούν να προστατεύονται, αλλά και να παραβιάζονται από Αρχές και εξουσίες πέραν των γνωστών και καθιερωμένων και πάντως η Δημοκρατία θα συναντήσει προκλήσεις και θα δοκιμασθεί από ενδεχόμενες νέες μορφές διακυβέρνησης…».
Το ερώτημα τούτη την έσχατη ώρα είναι: Ποιοι οδήγησαν ξαρμάτωτα στα σκλαβοπάζαρα της ελεύθερης αγοράς τα παιδιά μας, δελεάζοντάς τα με το ανύπαρκτο όνειρο της «αλλαγής», της «ανάπτυξης» και της «κοινωνικής δικαιοσύνης» και τώρα βγάζουν σε πωλητήριο το μέλλον τους; Ποιοι και με ποιο δικαίωμα παίζουν με τη ζωή και τον ιδρώτα του λαού μας και τον οδηγούν στην απογύμνωση και την απαξίωση; Στο όνομα ποιας «εθνικής σωτηρίας» συζητούν κάποιοι την εκχώρηση της εθνικής κυριαρχίας μας και προγραμματίζουν να βγάλουν στο σφυρί τον εναπομείναντα εθνικό πλούτο; Στο όνομα ποιας Δημοκρατίας κατάντησαν έναν ολόκληρο λαό, που έχει δώσει όσο κανείς άλλος στον κόσμο αγώνες και θυσίες για την ελευθερία του, υποτελή στην ύπατη αρμοστία του Δ.Ν.Τ.; Και, τέλος, ποιος ή ποιοι, επιτέλους, θα εμπνεύσουν τον λαό μας και θα οδηγήσουν τη χώρα σε απάνεμο λιμάνι;
Στην παρούσα κρίση και κρίσιμη για την εθνική μας επιβίωση περίοδο, αν υπήρχαν ηγετικά αναστήματα ανάλογα των περιστάσεων, έστω και σε έναν μόνο τομέα του συλλογικού μας βίου, η παρουσία τους ίσως λειτουργούσε ως καταλύτης ραγδαίων ανακατατάξεων. Αλλά πού θα βρεθούν αυτά τα αναστήματα; Ποια παιδεία θα τα γεννήσει και ποια κοινωνία θα τα αναδείξει;
Ελπίδα και αχτίδα φωτός στον ζοφερό ορίζοντα της τραγωδίας μας είναι να πληθύνουν οι κραυγές της αγανάκτησης και της οργής. Είναι η μόνη δυναμική αντίσταση στον καθημερινό εξευτελισμό μας. Να γνωρίζουμε, όμως, πως δεν είναι η λύση του βαθύτερου προβλήματός μας.
Είθε από αγανακτισμένοι πολίτες να γίνουμε κάποτε μετανοημένοι άνθρωποι και, τότε, ίσως αποκτήσει άλλο νόημα η ζωή μας.
Αυτό το χρωστούμε σ’᾿ εμάς και «σ’᾿ όσους πέρασαν, θα έρθουν, θα περάσουν» γιατί, κάποτε, «κριτές θα μας δικάσουν οι αγέννητοι, οι νεκροί». (Κωστής Παλαμάς).
*καθηγούμενος της Ιεράς
Μονής Κυρίας των Αγγέλων
Γουβερνέτου
