Γ.Ν.ΠΡΑΣΙΑΝΑΚΗΣ*
1. Mε δημόσια δαπάνη και τιμές υπουργού εν ενεργεία κηδεύτηκε στις 9.8.2012 στο Α΄ Νεκροταφείο της Αθήνας ο ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ Δ. ΒΕΡΥΒΑΚΗΣ, παρουσία εκπροσώπων της Αρχιεπισκοπής Αθήνας, του Προέδρου της Δημοκρατίας, της Πολιτείας, φορέων, οργανώσεων και πλήθους κόσμου.
2.Επικήδειους εκφώνησαν ο υφυπουργός Μαν. Βολουδάκης, ο αντ/δρος της Βουλής Λ. Γρηγοράκος, ο βουλευτής ΠΑΣΟΚ Απ. Κακλαμάνης, ο αντ/δρος της Ένωσης τέως βουλευτών Παν. Δελημήτσος, ο τέως βουλευτής Γ. Πρασιανάκης, ο εκπρόσωπος της οικογένειας Φωτάκος και του Γραφείου του Αντ. Βαμιεδάκης.
3.Παρέστησαν, ανάμεσα σε άλλους, ο εκπρόσωπος του Προέδρου της Δημοκρατίας αντιστράτηγος Καπράλος, του Αρχιεπισκόπου Μητροπολίτης Ναζιανζού Θεοδώρητος, ο πρώην πρωθυπουργός Ι. Γρίβας, οι υπουργοί Αντ. Ρουπακιώτης, Μαν. Βολουδάκης, οι βουλευτές Λεων. Γρηγοράκος, Παν. Λαφαζάνης, Παν. Κουρουμπλής, Πρ. Παυλόπουλος, Ν. Σηφουνάκης, Ν. Κακλαμάνης, οι πρώην βουλευτές Δ. Σιούφας, Ι. Βαλυράκης, Αντ. Λιβάνης, Γ. Σούρλας, Αλ. Δαμιανίδης, Κ. Λαλιώτης, Π. Τσιπλάκος, Θ. Δαμιανός, Παν. Δελημήτσος, Στ. Τζουμάκας, Θ. Χούτας, Γ. Πρασιανάκης, Β. Πεντάρης, Δ. Κωστόπουλος, Στ. Παπαθεμελής. Από την κρητική παροικία παρέστησαν οι Γ. Βαρδινογιάννης, Γ. Μαριδάκης, Εμ. Πατεράκης, Ι. Περάκης, Κ. Ξυλούρης, Ν. Κισανδράκης, Χ. Τζιγκουνάκης, Μαν. Μπαντουβάκης, Αγγ. Στρατάκη, Ι. Πευκιανάκης, Δημ. Σταματάκης, Μαν. Μπαχλιτζανάκης, Ν. Πρασιανάκης, οι αγωνιστές Ν. Ζαμπέλης, Γ. Αβράμης, Γ. Μωράκης, Αλ. Ζαρκάδας, Λ. Βασιλικόπουλος, Αθ. Κανελόπουλος, Ελ. Βούλγαρη, Δ. Τσάνου, Σοφία Ασημακοπούλου, Χρ. Μουστακλή, Δημ. Αλευροπάγειρας, Σπ. Στάλιας, Γ. Ψαρόπουλος, Απ. Καράς, Π. Χατζηπέρας, Δ. Παφίλης, Ν. Αθανασάκης.
4.Αμέτρητος αριθμός στεφάνων κατατέθηκαν ανάμεσα στα οποία του Προέδρου της Δημοκρατίας, του Πρωθυπουργού, της Βουλής των Ελλήνων, του Δήμου Αθηναίων, των Δήμων Βύρωνα, Πλατανιά, Χανίων, του Ιδρύματος ´Ελ. Κ. Βενιζέλος´, του προέδρου Γ. Καρατζαφέρη, των κομμάτων, υπουργών, Αντ. Λιβάνη, Βαρδή Βαρδινογιάννη, φορέων και οργανώσεων και άλλων προσώπων.
Ο στενός φίλος και συνεργάτης του, πρώην βουλευτής και πρώην Πρόεδρος Παγκρητίου Ενώσεως εξεφώνησε τον παρακάτω επικήδειο:
«Ξαφνικά, πρόωρα και αναπάντεχα, φεύγεις απ’τη ζωή Λευτέρη.
Η μοίρα, όμως, σου επεφύλαξε προνομοιακή μεταχείριση,
Θάνατο σύντομο και αιφνίδιο.
Έξοδο απ’ τη ζωή σε ακρογιάλι της Κρήτης, της Ιθάκης σου, που απ’ όπου κι αν βρισκόσουν, εκεί γυρνούσε το μυαλό και η ψυχή σου.
Ο ύστατος χαιρετισμός δεν είναι εύκολη υπόθεση. Δεν απεικονίζεται σε λίγες λέξεις μια ζωή, μια ιστορία σαν τη δική σου. Πιστεύω θα ’χω την επιείκιά σου.
Α.1. Γεννήθηκες στα Χανιά της Κρήτης πριν εβδομήντα επτά χρόνια. Γόνος γενιάς αγωνιστών από το καπετανοχώρι, τους Λάκκους Κυδωνίας. Από πατέρα δημοκράτη αγωνιστή, τον στρατηγό Δημήτριο Βερυβάκη, την παράδοση του οποίου συνέχισε ευδόκιμα, ο κορυφαίος στη στρατιωτική ιεραρχία, τέως αρχηγός ΓΕΕΘΑ, αδερφός σου Γιάννης.
Παρακολούθησες τις εγκύκλιες σπουδές στα Χανιά, στα Γιάννενα και σε άλλες πόλεις της Ελλάδας, όπου οι υπηρεσιακές μετακινήσεις του πατέρα σου το επέβαλαν.
Παρακολούθησες στο Πάντειο Πανεπιστήμιο Πολιτικές Επιστήμες και στη Νομική Σχολή Αθήνας, Νομικά.
2. Έγινες δικηγόρος Αθήνας το 1963, όπου άσκησες το επάγγελμα του δικηγόρου μέχρι το 2004, πλην της περιόδου της Χούντας που σε διέγραψαν και τότε που ήσουν υπουργός Δικαιοσύνης, που διέκοψες τη λειτουργία του γραφείου σου, τόσο εσύ όσο και η γυναίκα σου. Εξελέγης μέλος του ΔΣ του Δικηγορικού Συλλόγου Αθήνας το 1976 και ανακηρύχθηκες επίτιμος δικηγόρος το 2004.
3. Από τα παιδικά σου χρόνια ασχολήθηκες με τα κοινά.
Στην πολιτική εμπνεόσουν από τις αρχές, τις αξίες και τα οράματα του Εθνάρχη Ελευθερίου Βενιζέλου.
Συμμετείχες από νέος στον χώρο της Κεντροαριστεράς (στο κόμμα Φιλελευθέρων, στην Ένωση Κέντρου, στο ΠΑΣΟΚ).
Υπήρξες στενός συνεργάτης του Γεωργίου Παπανδρέου, αρχηγός της νεολαίας του ΟΝΕΚ και του Ανδρέα Παπανδρέου, μέλος ανώτατων κομματικών και κυβερνητικών οργάνων και κατ’ επανάληψη υπουργός στις Κυβερνήσεις της αλλαγής (Παιδείας, Κοινωνικών Υπηρεσιών, Βιομηχανίας, Ερευνας και Τεχνολογίας και Δικαιοσύνης).
Διετέλεσες μέλος πολλών Κοινοβουλευτικών Επιτροπών, Δημόσιας Διοίκησης, Δικαιοσύνης Οικονομικών και κατ’ επανάληψη πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών και Αμυνας της Βουλής.
Υπήρξες φανατικός κοινοβουλευτικός με καθημερινή, μέρα – νύχτα, έντονη παρουσία στους χώρους του Εθνικού Κοινοβουλίου.
Γεννήθηκες και παρέμεινες μέχρι τον θάνατό σου πολιτικός. Πολιτικός όπως τον περιγράφει ο Θουκιδίδης: «Ο γνώναι τε τα δέοντα και ερμηνεύσαι ταύτα, φιλοπόλις τε και χρημάτων κρίσων». Ιδιαίτερα, ο υπεράνω χρημάτων.
Δεν αναμείχθηκες στην πολιτική για να αποκομίσεις οικονομικά και άλλα, υλικά, οφέλη. Μπήκες στην πολιτική φτωχός και φεύγεις φτωχότερος. Δεν δίστασες να επιλέξεις την παραμονή στις απόψεις σου, από τις ξεχωριστές πολλές φορές θέσεις.
Παράλληλα με την πολιτική ανέπτυξες σπουδαία συνδικαλιστική δράση. Ως φοιτητής, μέλος του Συλλόγου Νομικής «Η ΘΕΜΙΣ» και των σπουδαστικών συνεδρίων της περιόδου 1956 – 1964, μέλος του ΔΣ του ΔΣΑ 1976 – 1977, γ.γ. του Συνδέσμου Νέων Επιστημόνων και Διανοούμενων 1965 – 1967 και των Ανδρεαπαπανδρεϊκών Δημοκρατικών Συνδέσμων 1967.
Υπήρξες ιδρυτής και γγ της Κίνησης Πολιτών 21ος αιώνας «Η ΠΝΥΚΑ», κύριου δημιουργού του μνημείου των τυρανομάχων στην Αθήνα, του ανδριάντα του Αλ. Παναγούλη.
Υπήρξες διακεκριμένο μέλος της Κρητικής Παροικίας του Λεκανοπεδίου. Η παρουσία σου στα δρώμενα και στους φορείς της Κρητικής παροικίας της Αττικής και όχι μόνο, υπήρξε ουσιαστική, πληθωρική και αδιάλειπτη.
Την τιμή, υπερηφάνεια και αγάπη που ένιωθες γι’ αυτή σου την αποδίδει η σύσσωμη παρουσία της σήμερα και η τιμητική συμπαράσταση στο φέρετρό σου των ιδιαίτερων συμβόλων της κρητικής περιβολής.
4. Η περίοδος της δικτατορίας σε βρήκε στην κορυφή της ιεραρχίας της νέας γενιάς της Ενωσης Κέντρου. Ενα από τα σημαντικότερα στελέχη της γενιάς του 1-1-4, της γενιάς της αποκατάστασης της δημοκρατίας στην Ελλάδα, της γενιάς των γνήσιων αγώνων και των μεγάλων θυσιών.
Ηγετικό στέλεχος της πρώτης αντιστασιακής οργάνωσης (Εθνικό Κίνημα Δημοκρατικής Αντίστασης – ΕΚΔΑ), γνώρισες από πολύ νωρίς (Μάης του ’67), τα Στρατοδικεία και τις φυλακές της χούντας με δεκατριετή κάθειρξη. Και μετά την αποφυλάκισή σου πρωτοσυνεργάτης του κορυφαίου του αντιδικτατορικού αγώνα Αλέξανδρου Παναγούλη (Οργάνωση Ελληνική Αντίσταση) με ισόβια δεσμά, αποφεύγοντας τη θανατική καταδίκη που ζητούσε επίμονα ο επίτροπος Λιάπης, χαρακτηρίζοντάς σε ως τον δαιμονικό ανδρεοπαπανδρεϊκό πολιτικό εγκέφαλο της οργάνωσης. Αυτή επεβλήθηκε για το σκέλος της λιποταξίας που βάρυνε μόνο τον Παναγούλη. Παρέμεινες στις φυλακές της χούντας (Αίγινα, Κορυδαλός, Τρίκαλα, Επταπύργιο) σ’ όλη, σχεδόν, την διάρκεια της δικτατορίας.
Β.1. Ολη σου η ζωή υπήρξε ένας αγώνας. Ενας αγώνας έντιμος, ανεπίληπτος, ακάματος για αρχές και αξίες με γνώμονα την εξυπηρέτηση των γνήσιων συμφερόντων του λαού και του τόπου.
Πάντοτε σε διακατείχε η αγωνία του μέλλοντος της χώρας μας, ιδιαίτερα με τις δυσκολίες του σήμερα, βαθύς γνώστης των τεκταινομένων σε παγκόσμια κλίμακα από τους αιώνιους αφέντες και εκμεταλλευτές των λαών. Παρέμεινες πάντοτε ανήσυχος, αγχώδης, προβληματισμένος στα όσα απεργάζονται σε βάρος των ελευθεριών και των συμφερόντων του λαού μας.
Ιδιαίτερα σε απασχολούσαν τα τεκταινόμενα σε βάρος της Κρήτης. Οργισμένος και έντονος επικριτής των όσων, καλυμένα ή απροκάλυπτα, εξυφαίνονται σε βάρος του νησιού μας. Ενός τόπου που ιδιαίτερα ελάτρευες, εκεί που εκδήλωσες την πρώτη και άφησες την τελευταία σου πνοή. Εκεί όπου συχνά επέστρεφες και που όσο κι αν έλειπες το πνεύμα σου πάντα εκεί επλανάτο. Της Κρήτης σου, χώμα της οποίας, θα σκεπάσει σε λίγο το κορμί σου.
Υπήρξες ακραιφνής Ελληνας, Κρητικός, Ζηλωτής.
2. Γνώρισες στη ζωή σου πολλές επιτυχίες, χαρές αλλά και απογοητεύσεις και πικρίες. Πολλές φορές αδικήθηκες όταν συγκρουόσουν για θέσεις, αρχές και αξίες που προτίμησες να μην εγκαταλείψεις για να παραμείνεις σε κορυφαίες κυβερνητικές και άλλες θέσεις. Απέμεινες στωικός και δεν μνησικακούσες, επιμένοτας πως στο τέλος έρχεται στο φως η αλήθεια και η καταξίωση.
Διέθετες απόλυτη αναλυτική δεξιότητα και πλήρη γνώση των εθνικών και διεθνών προβλημάτων και προβλεψιμότητα των τεκταινομένων. Οι επίμονες μελέτες σου, κυρίως σε θέματα πολιτικής και ιστορίας, απασχολούσε μεγάλο μέρος της ζωής σου στην τεράστια προσωπική βιβλιοθήκη σου και όχι μόνο.
Υπήρξες φανατικός δημοκράτης, ακάματος αγωνιστής, ακέραιος άνθρωπος, αδέκαστος πολιτικός.
Δεν υπήρξες εκλεκτός κανενός εσωτερικού ή εξωτερικού οικονομικού ή άλλου κατεστημένου. Δεν αξιώθηκες τη στήριξη των ισχυρών, ιδίων των κυρίαρχων ΜΜΕ. Δεν υπήρξες αποδέκτης καμίας μορφής χορηγίας. Υπήρξες ατίθασος και ανεξέλεγκτος, αδέκαστος, ασυμβίβαστος, απόλυτα ακατάλληλος για ´γιες μαν´. Ο απλός λαός, από τον οποίο προέρχεσαι, μέρος του οποίου υπήρξες και για τον οποίο αγωνίστηκες, σε είχε αποκούμπι όχι για τις υλικές δυνατότητές σου αλλά για της ηθικές αξίες και πνευματικές αρετές σου. Ησουν και θα παραμείνεις πρότυπο, σημείο αναφοράς. Μέχρι τώρα λέγαμε τι λες Λευτέρη. Τώρα θα λέμε τις θα ’λεγε ο Λευτέρης. Οσο κι αν είναι δυσαναπλήρωτο και μεγάλο το κενό, όσο κι αν είναι αδύνατο να κλείσει, η ζωή θα συνεχιστεί. Αν τώρα δεν τελειώνει η μεταπολίτευση, σίγουρα τελειώνει η γενιά της. Η γενιά του 1-1-4, των αγώνων, των θυσιών και των οραμάτων. Φεύγει ένας από τους κορυφαίους της. Χθες έφυγε άλλος ένας, ο Γιώργος Κατσιφάρας, οι τελευταίοι των Μοϊκανών.
3. Αξιώθηκες στον επίμονο αγώνα της ζωής σου την συμπόρευση της πιστής, αφοσιωμένης, ικανής γυναίκας σου, της δικηγόρου και τέως βουλευτή Λίλας Χριστοφορίδου, που σου συμπαραστάθηκε και σε συντρόφευσε στενά και ουσιαστικά σ’ όλες τις ευχάριστες και δύσκολες στιγμές της ζωής σου.
4. Αν επέλεγα από τις πολλές διακρίσεις και χαρακτηρισμούς σου θα σημείωνα:
– Την πρόταση του επίτροπου Λιαπή ποινής του θανάτου στη δίκη της απόπειρας ως κύριου πολιτικού εγκέφαλου της οργάνωσης. Σωστή εκτίμηση.
– Την αποστόμωση του Ανδρέα στον πολυπράγμονα κριτή των υποψηφιοτήτων του ΠΑΣΟΚ που ζητούσε συζήτηση στην Κεντρική Επιτροπή της υποψηφιότητάς σου «Κάτσε κάτω. Το ήθος, οι ικανότητες και οι αγώνες του Βερυβάκη δεν μπαίνουν σε συζήτηση πουθενά και από κανένα».
– Την απώλεια υψηλών υπουργικών θώκων όταν ετίθετο θέμα αρχών και αξιών.
– Το ότι γεννήθηκες φτωχός και φεύγεις φτωχότερος.
– Το ότι σε συντροφεύει στην αναχώρησή σου, συγκλονισμένο όλο τι πολιτικό και κοινωνικό φάσμα του τόπου. Ιδίως, ο λαός που σε γνώρισε, σε εκτίμησε, από τον οποίο ξεπήδησες, μέλος του οποίου υπήρξες και για τον οποίο αγωνίστηκες, ισθάνεται την απουσία προτύπων του είδους σου, ιδιαίτερα σε μια περίοδο εκφυλισμού και παρακμής, όπως η σημερινή.
Γ. Φεύγεις οριστικά από τον μάταιο αυτόν κόσμο, συνάδελφε, συμπολίτη και συμπατριώτη, φίλε ακριβέ, κουμπάρε και αδερφοχτέ, Λευτέρη. Περνάς την Αχερουσία, έχοντας καταβολές πολλά βαρύτιμα κεκανονισμένα πορθμεία.
Φεύγεις όρθιος, ευθυτενής, αλύγιστος όπως έζησες κυριολεκτικά νέος, όπως φεύγουν εκείνοι που οι θεοί αγαπούν.
Τώρα που έσβησε η φωνή που ανέλυε, επεσήμενε, εστηλήτευε, εδογμάτιζε και εδίδασκε, παραμένει και θα παραμείνει για πάντα ο απόηχος, υποθήκη και εντολή για το ορθώς πράττειν και το φύλακες γρηγορείτε.
Εκφράζοντας τον σπαραγμό των συμπατριωτών, συμπορευτών, συγγενών και φίλων.
Σε αποχαιρετώ εξ ονόματος
Της κρητικής παροικίας της Αθήνας.
Της δικηγορικής κοινότητας
Του Συνδέσμου Φυλακισθέντων, Εξορισθέντων Αντιστασιακών.
Της κίνησης πολιτών 21ος αιώνας ΠΝΥΚΑ.
Του Ιδρύματος Χανίων ´Ελ. Κ. Βενιζέλος´.
Της μεγάλης ανιδιοτελούς, ανυστερόβουλης και αγωνιστικής γενιάς μας.
Και προσωπικά, όπως και όλοι οι σύντροφοι και η παρέα που σε περιστοιχίζουμε, ευχαριστώντας σε ιδιαίτερα εν ονόματι μιας πολυτάραχης, μακρόχρονης ζωής και των ωραίων αγώνων που συμπορευτήκαμε μαζί, σε αποχαιρετούμε με συντριβή.
Σε αποχαιρετώ ιδιαίτερα εξ ονόματος της Κρήτης, που δεν κράτησε το σώμα σου, κράτησε όμως την τελευταία σου πνοή, τη σκέψη και την ψυχή σου.
Η αττική γη και το κρητικό χώμα, που περήφανα και έντιμα διάβηκες, θα αγκαλιάσουν στοργικά σε λίγο το κουρασμένο κορμί σου.
Εμείς, εγώ, ευτυχείς και υπερήφανοι που τιμηθήκαμε με τη φιλία σου, δεν θα σε ξεχάσουμε ποτέ».
*δικηγόρος –
τ. βουλευτής
