Οι Ευρωπαίοι πολίτες μπορούν να επαναφέρουν την αλληλεγγύη στο προσκήνιο!
Στο σημερινό σημείωμά μου θα επιχειρήσω μια αναφορά στην παγκοσμιοποίηση και τη σχέση της με την ανάπτυξη της ευρωζώνης, για την οποία πρέπει να αρχίσουμε να σκεφτόμαστε ότι δε λέγεται, μεν, αλλά η Ευρώπη των δυο ταχυτήτων έχει γίνει πραγματικότητα. Οι χώρες της ευρωζώνης με αρκετό κόστος για όσες είναι αδύναμες, είναι στο λεγόμενο σκληρό πυρήνα της ΕΕ. Οι άλλες είναι για μέσα – έξω, άρα να περάσουν στο γκρουπ των υπόλοιπων χωρών που το μόνο που τις ενδιαφέρει είναι να ωφελούνται από τη διαφορά των ποσών που οφείλουν στον ετήσιο προϋπολογισμό της ΕΕ, σε σχέση με τα ποσά που αναλογικά έρχονται στα ταμεία τους.
Στις 22 Οκτωβρίου 2018 δημοσιεύθηκε άρθρο του καθηγητή William De Vijlder, στο πανεπιστήμιο του Ghent, με θέμα «Ενίσχυση της ζώνης του ευρώ: μια ελπίδα για πρόοδο;»1 Ο ίδιος είναι και Διευθύνων Σύμβουλος του Ομίλου BNP Paribas, μιας από τις μεγαλύτερες τράπεζες στην Ευρώπη, άρα τόσο η θέση όσο και η παιδεία του καθηγητή δείχνουν μια εκ των προτέρων στερεή βάση των λεγομένων του.
Πολλοί κάνουν λόγο για μια πιθανή ύφεση, η σοβαρότητα της οποίας θα είναι σημαντική και της οποίας οι δυσκολίες να αντιμετωπιστεί, ειδικά για την ευρωζώνη, λόγω των περιορισμένων ελιγμών, που μπορούν να κάνουν οι σημαντικοί παίκτες. Σημαντικό στοιχείο θα είναι η δημιουργία ενός κυκλικού ταμείου σταθεροποίησης που θα δώσει ελπίδα για την αντιμετώπιση του ενδεχομένου αυτού.
Είχαμε αναφερθεί και στο παρελθόν για το ανεπίσημο έγγραφο του σημερινού γερμανού υπουργού Οικονομικών Όλαφ Σουλτζ (Olaf Scholz) σχετικά με τη δημιουργία ενός πανευρωπαϊκού ταμείου ανεργίας που θα επιτρέψει στις χώρες που αντιμετωπίζουν μια απότομη αύξηση της ανεργίας να ζητήσουν ένα δάνειο (με επακόλουθη επιστροφή) αντί του δανεισμού στις αγορές και να αντιμετωπίσουν μια ενδεχόμενη άνοδο των αποδόσεων των ομολόγων λόγω αύξηση του αντιληπτού κινδύνου που συνδέεται με εκδοθέντα χρεόγραφα. Ακόμη και αν πρόκειται για ένα ανεπίσημο έγγραφο, αυτή η πρωτοβουλία πρέπει να είναι ευπρόσδεκτη, όχι μόνο επειδή πρέπει να οδηγήσει, όπως επισημάνθηκε στη γερμανική εφημερίδα Handelsblatt, σε πρόταση κατά τη συνεδρίαση. της Ευρωομάδας στις 3 Δεκεμβρίου 2018, αλλά και κυρίως επειδή τα πράγματα θα μπορούσαν τελικά να καταλήξουν.
Για την υιοθέτηση μιας τέτοιας πρότασης δι εργάζονται ακόμη και σήμερα, η Ισπανία η Γαλλία, η Γερμανία και η Πορτογαλία για τη σύσταση ενός ευρωπαϊκού συστήματος ασφάλισης ανεργίας.
Η λύση από το ενδεχόμενο να μη μειώνεται η κατανάλωση, άρα να μην εμπλακούμε και πάλι στο αέναο παιχνίδι της λιτότητας, είναι σοβαρό στοιχείο που απελευθερώνει τα χέρια του υπουργού οικονομικών της Γερμανίας, σε σχέση με την πολιτική που ακολούθησε ο προκάτοχός του Σόϊμπλε
Αυτό όμως αναδείχνει με σαφήνεια ότι η άθλια πολιτική που επιβλήθηκε στην Ελλάδα ήταν
α) σε λάθος βάση, και
β) σε λάθος αποτέλεσμα,
Και η εμπλοκή του ΔΝΤ ήταν λάθος και γι αυτό δε θα δούμε επόμενη χώρα στην ΕΕ να διακατέχεται από το ΔΝΤ. Για το τελευταίο αυτό σημείο τα λάθη που παραδέχθηκε το ΔΝΤ και έχουμε σημειώσει πολλές φορές από τις στήλες αυτές, δεν ήταν τα μόνα, έγιναν στην ουσία, χρησιμοποιούμενης της Ελλάδας ως καθαρό πειραματόζωο, χειρότερο απότι χρησιμοποίησαν οι ναζί και οι άρρωστοι γιατροί τους, τους ανθρώπους εκείνη την εποχή.
Πρόβλημα μπορεί να παρουσιαστεί για την Ιταλία, διότι, για να μπορεί μια χώρα να χρησιμοποιήσει τους πόρους του ταμείου σταθεροποίησης, θα είναι απαραίτητο η δημοσιονομική πολιτική που ακολούθησε τα τελευταία χρόνια να είναι σύμφωνη με τους στόχους που ορίζονται από κοινού. Αυτό είναι ένα άλλο σαφές πλεονέκτημα του προτεινόμενου συστήματος που συνδυάζει στενά την αλληλεγγύη και την πειθαρχία. Ωστόσο, ο σκεπτικισμός που προκάλεσε στη Γερμανία η πρωτοβουλία του Υπουργού Όλαφ Σουλτζ δείχνει πόσο μακριά μπορούμε να φτάσουμε στην οικοδόμηση εμπιστοσύνης μεταξύ των μελών της ευρωζώνης .
Πάντως στο σχήμα που ακολουθεί δείχνεται η σχέση ανεργίας και δημόσιων οικονομικών, πράγμα που σημαίνει ότι η δημιουργία του Ταμείου θα επιτρέψει την αντιμετώπιση κρίσεων, χωρίς προσφυγή στη φιλογερμανική τακτική της λιτότητας.
Ακόμη και αν πρόκειται για ένα ανεπίσημο έγγραφο, αυτή η πρωτοβουλία πρέπει να είναι ευπρόσδεκτη, όχι μόνο επειδή πρέπει να οδηγήσει, όπως επισημάνθηκε στη γερμανική εφημερίδα Handelsblatt, σε πρόταση αλλά και γιατί ήδη η Ισπανία, η Γαλλία, η Γερμανία, και η Πορτογαλία, συνεργάζονται ήδη για τη σύσταση ενός ευρωπαϊκού συστήματος ασφάλισης ανεργίας.
Στην ουσία οι μελέτες που έχουν γίνει εξηγούν τα οφέλη από ένα τέτοιο σύστημα κατανομής των κινδύνων . Συνοπτικά, μια χώρα που αντιμετωπίζει έντονη επιτάχυνση της ανεργίας μπορεί να δανειστεί από ένα κεντρικό ταμείο, το οποίο τροφοδοτείται από τις ετήσιες συνεισφορές των μελών της. Δεν είναι υποχρεωμένη να μειώσει άλλες δαπάνες,
Η χώρα μας, αποδεδειγμένα μπορεί και πρέπει να χρησιμοποιήσει αυτό το νέο Ταμείο στις οποιεσδήποτε δυσχέρειες αντιμετωπίσει η κυβέρνηση, διότι είμαστε η μοναδική χώρα που δεν της επιτράπηκε καμιά παρέκκλιση από το σεβασμό στις κοινοτικές πρακτικές. Ίσως είναι και το πρώτο, και το μόνο θετικό σημείο μνημονίων 8 ετών που ρήμαξαν τον τόπο
Αυτό δείχνει ότι είναι δυνατή η επανάκαμψη στην αρχή της αλληλεγγύης.
Θα παρακολουθήσουμε πολύ προσεκτικά το θέμα και θα επανέλθουμε αν το κρίνουμε σκόπιμο.
1. https://www.linkedin.com/pulse/renforcement-de-la-zone-euro-un-espoir-progr%C3%A8s-william-de-vijlder/?trk=eml-email_feed_ecosystem_digest_01-recommended_articles-4-Unknown&midToken=AQF6kPMyjIZm-w&fromEmail=fromEmail&ut=0O-FuAtMHqg8w1
