«Η έμφαση στην εκπαίδευση και οι στοχευμένες πολιτικές κοινωνικής προστασίας μπορούν να αποτελέσουν αποφασιστικούς παράγοντες για την προστασία των παιδιών», όπως δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο γενικός διευθυντής της ελληνικής εθνικής επιτροπής της Unicef Ηλίας Λυμπέρης καθώς σύμφωνα με στοιχεία νέας έκθεσης της Unicef, τα παιδιά και οι νέοι, ειδικά στην Ελλάδα, φαίνεται να είναι τα μεγάλα θύματα της παγκόσμιας ύφεσης, μεταξύ των αναπτυγμένων χωρών.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της νέας έκθεσης της Unicef, 2,6 εκατομμύρια παιδιά έχουν βυθιστεί κάτω από το όριο της φτώχειας στις πλουσιότερες χώρες του κόσμου, από το 2008, ανεβάζοντας τον συνολικό αριθμό των παιδιών στον αναπτυγμένο κόσμο που ζουν σε συνθήκες φτώχειας σε περίπου 76,5 εκατομμύρια.
Στόχος της έκθεσης του Ερευνητικού Κέντρου της Unicef Innocenti «Τα παιδιά της ύφεσης: Οι επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης στην παιδική ευημερία στις πλούσιες χώρες» είναι η παρακολούθηση των μεταβολών της παιδικής φτώχειας στις 41 χώρες του Ο.Ο.Σ.Α. και ειδικότερα στις χώρες της Μεσογείου εξηγεί, μιλώντας στο ΑΠΕ – ΜΠΕ, ο κ. Λυμπέρης.
Όσον αφορά την Ελλάδα, με βάση τη μεταβολή στην παιδική φτώχεια με έτος βάσης το 2008, καταλαμβάνει την 40η και προτελευταία θέση παρουσιάζοντας επιδείνωση κατά 17,5 ποσοστιαίες μονάδες (από 23% το 2008 σε 40,5% το 2012) καλύτερη μόνο από την Ισλανδία (επιδείνωση κατά 20,4%).
Μάλιστα, στην κατάταξη, με βάση το ποσοστό νέων ηλικίας 15-24 ετών οι οποίοι δεν σπουδάζουν, δεν εργάζονται και δε συμμετέχουν σε κανένα πρόγραμμα κατάρτισης η Ελλάδα καταλαμβάνει και πάλι την 40η θέση παρουσιάζοντας επιδείνωση κατά 8,9 ποσοστιαίες μονάδες (από 11,7% το 2008 σε 20,6% το 2012) μαζί με την Κύπρο (επιδείνωση κατά 9%).
Όπως τονίζει ο γενικός διευθυντής της Unicef, προκειμένου να αντιμετωπιστεί το θλιβερό φαινόμενο, απαραίτητες είναι οι στοχευμένες πολιτικές σε σχέση με τα κοινωνικά επιδόματα, προκειμένου η οικονομική βοήθεια να φτάνει στις οικογένειες που πραγματικά έχουν ανάγκη.
Επίσης, η εξασφάλιση του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος ειδικότερα σε μονογονεϊκές οικογένειες και οικογένειες με άνεργους γονείς, μπορεί να αποτελέσει μέτρο σημαντικής ανακούφισης, ενώ ειδική μέριμνα χρειάζεται να δοθεί σε παιδιά ορφανά ή εγκαταλελειμμένα.
Για τον κ. Λυμπέρη, εξίσου σημαντικός παράγοντας για την προστασία των παιδιών από τη φτώχεια είναι η παραμονή τους στο σχολείο και η εξασφάλιση δωδεκάχρονης ποιοτικής εκπαίδευσης, όπου θα τεθούν οι βάσεις και θα αποκτηθούν οι απαραίτητες δεξιότητες από τα παιδιά.
«Στην Ελλάδα, έχει παρατηρηθεί μεγάλη σχολική διαρροή, κάτι που αποτελεί πάγιο θέμα, και δεν έχει να κάνει αποκλειστικά με την ύφεση, καθώς πολλά παιδιά εγκαταλείπουν νωρίς το σχολείο και αναγκάζονται να εργάζονται σε οικογενειακές δουλειές ή σε γεωργικές εργασίες» λέει ο κ. Λυμπέρης.
Προτάσεις της Unicef για την αντιμετώπιση του φαινομένου της παιδικής φτώχειας στην Ελλάδα, αποτελούν η δημιουργία κωδικού στον γενικό κρατικό προϋπολογισμό, αλλά και στους Ο.Τ.Α. για την προστασία της παιδικής ηλικίας, η χορήγηση δωρεάν γευμάτων στα σχολεία, η σωστότερη εκπαίδευση σε ζητήματα διατροφής τόσο των γονιών όσο και των μαθητών, αλλά και οι στοχευμένες επιδοματικές πολιτικές.
Από την πλευρά της Unicef, σύμφωνα με τον κ. Λυμπέρη, προτάσεις για ενδυνάμωση της νομοθεσίας, η προώθηση και διεύρυνση ενός δικτύου προστασίας των παιδιών, η εντατική συνεργασία με όλους τους συναρμόδιους φορείς, οι εμβολιασμοί, η υλική υποστήριξη δεκάδων χιλιάδων παιδιών σε ορφανοτροφεία και ιδρύματα, καθώς επίσης και η εξασφάλιση σχολικού εξοπλισμού σε χιλιάδες παιδιά, είναι διαρκείς δράσεις – πρωτοβουλίες του οργανισμού, οι οποίες συνεχίζονται εντατικά.
Άλλα σημαντικά ευρήματα της έκθεσης της Unicef, περιλαμβάνουν τα εξής:
• Σε 23 από τις 41 χώρες που εξετάστηκαν, η παιδική φτώχεια έχει αυξηθεί από το 2008. Στην Ιρλανδία, την Κροατία, τη Λετονία, την Ελλάδα και την Ισλανδία, τα ποσοστά αυξήθηκαν κατά περισσότερο από 50%.
• Στην Ελλάδα, το 2012 το μέσο οικογενειακό εισόδημα των νοικοκυριών με παιδιά βυθίστηκε στα επίπεδα του 1998 – το ισοδύναμο της απώλειας 14 χρόνων εισοδηματικής προόδου. Ομοίως, η Ιρλανδία, το Λουξεμβούργο και η Ισπανία έχασαν μια δεκαετία, η Ισλανδία έχασε 9 χρόνια και η Ιταλία, η Ουγγαρία και η Πορτογαλία έχασαν 8.
• Η ύφεση έχει χτυπήσει ιδιαίτερα σκληρά τους νέους, με τον αριθμό τον ατόμων ηλικίας 15-24 ετών που βρίσκονται εκτός εκπαίδευσης, απασχόλησης ή κατάρτισης να αυξάνεται δραματικά σε πολλές χώρες, φθάνοντας το 2013 τα 7,5 εκατομμύρια νέους στην Ευρωπαϊκή Ένωση (σχεδόν ο πληθυσμός της Ελβετίας).
• Στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου η ακραία παιδική φτώχεια έχει αυξηθεί περισσότερο σε αυτή τη συγκυρία σε σύγκριση με την περίοδο της ύφεσης του 1982, ενώ η παιδική φτώχεια έχει αυξηθεί σε 34 από τις 50 πολιτείες από την έναρξη της κρίσης. Το 2012, 24,2 εκατομμύρια παιδιά ζούσαν σε συνθήκες φτώχειας, μια αύξηση κατά 1,7 εκατομμύρια από το 2008.
• Σε 18 χώρες η παιδική φτώχεια στην πραγματικότητα μειώθηκε, μερικές φορές σημαντικά. Αυστραλία, Χιλή, Φινλανδία, Νορβηγία, Πολωνία και Σλοβακία μείωσαν τα επίπεδα κατά περίπου 30%.
Σε 29 από τις 41 χώρες, η έρευνα δείχνει αύξηση στο ποσοστό των ερωτηθέντων, οι οποίοι ανέφεραν ότι δεν έχουν αρκετά χρήματα να αγοράσουν φαγητό για τους ίδιους και τις οικογένειές τους. Η Ελλάδα βρίσκεται στη θέση 39. Επίσης, και πάλι σε 29 χώρες, ο δείκτης στρες αυξήθηκε με την Ελλάδα να καταλαμβάνει ξανά τη θέση 39 της κατάταξης.
Σε περίπου μισές από τις χώρες, η συνολική ικανοποίηση από τη ζωή μειώθηκε και τέλος, σε 21 από τις 41 χώρες, λιγότερα άτομα διαπιστώνουν ότι τα παιδιά έχουν την ευκαιρία να μαθαίνουν και να εξελίσσονται στη χώρα τους. Η Ελλάδα καταλαμβάνει την τελευταία 41η θέση στην κατάταξη και στα δύο τελευταία ερωτήματα. Επιπλέον, είναι μεταξύ των χωρών που παρουσιάζουν επιδείνωση όσον αφορά και τους 4 παράγοντες μεταξύ 2007 – 2013 μαζί με Κύπρο, Τουρκία, Ιρλανδία, Ισπανία, Πορτογαλία, Η.Π.Α. και Φινλανδία. Τις τρεις καλύτερες θέσεις της κατάταξης καταλαμβάνουν οι Γερμανία, Ελβετία και Ισραήλ.
Σύμφωνα πάντα με την έκθεση, τα παιδιά αισθάνονται ανήσυχα και αγχωμένα, όταν οι γονείς υφίστανται την ανεργία ή την απώλεια εισοδήματος και υποφέρουν από την οικονομική ύφεση της οικογένειάς τους με δυσδιάκριτους, αλλά οδυνηρούς τρόπους, ενώ σο περισσότερο αυτά τα παιδιά μένουν παγιδευμένα στη δίνη της φτώχειας, τόσο πιο δύσκολο θα είναι γι’ αυτά να ξεφύγουν.
Η ΔΗΜ.ΑΡ.
Ανακοίνωση για τα στοιχεία σοκ της UNICEF σχετικά με την παιδική φτώχεια στην Ελλάδα εξέδωσε η ΔΗΜ.ΑΡ., επισημαίνοντας:
Τα μεγαλύτερα θύματα των υφεσιακών πολιτικών και της σκληρής λιτότητας στην Ελλάδα αποδεικνύονται τα παιδιά. Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση της Unicef το 40,5% των ελληνόπουλων ζουν παγιδευμένα στις στερήσεις και την ανέχεια.
Η δραματική μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος των οικογενειών, η υψηλή ανεργία – κύριος παράγοντας κινδύνου φτώχειας για τα νοικοκυριά με παιδιά – η έλλειψη πολιτικών προστασίας και επανένταξης των συμπολιτών μας που βρίσκονται σε καθεστώς ένδειας καθώς και η ανυπαρξία του κοινωνικού κράτους, οδηγούν αναπόφευκτα στη χειρότερη μορφή κοινωνικής αδικίας.
Για να επιτευχθεί η διάρρηξη του φαύλου κύκλου της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισµού καθώς και για να αποφευχθεί η µεταβίβασή τους από γενιά σε γενιά, απαιτείται δίκαιη και βιώσιμη ανασυγκρότηση της οικονομίας με επανατοποθέτηση της εργασίας στο κέντρο της πολιτικής πρακτικής, αποκατάσταση των αδικιών και μέτρα υποστήριξης των οικονομικά ασθενέστερων.
