“Ιστορικά κτήρια της πόλης των Χανίων”

Αν είχαν φωνή τα παλιά τους τα ντουβάρια πόσα και πόσα δεν θα είχαν να μας πουν!
Για το τότε, για τους ανθρώπους -ένστολους ή μη, μαθητές ή δασκάλους, κατακτητές ή αγοραστές- που πέρασαν από μέσα, για όσους τα κατοίκησαν, για τις συνεχείς προσθήκες κι αλλαγές χρήσης τους, ανάλογα με τις ανάγκες κάθε εποχής και βεβαίως για τη φύση του ανήσυχου ανθρώπου που τα πάντα φτιάχνει και τα πάντα καταλύει…
Συνήθως βέβαια υπάρχει λόγος, κάποια καλή δικαιολογία που με τα χρόνια ένα ιστορικό κτήριο αφανίζεσαι, αχρηστεύεται ή αλλάζει όψη ολότελα.
Σαν τα πολύπαθή μας τείχη -το μέγα μνημείο της όμορφης πόλης μας- που γκρεμίστηκαν σε τόπους-τόπους για ν’ «ανασάνει» η παλιά, να δημιουργηθούν τα ρήγματα που θα την ένωναν με την καινούργια,  κι επειδή βεβαίως κουβαλούσαν πάνω τους τον μόχθο του σκλάβου Έλληνα που τα έχτισε, θύμιζαν τον εγκλεισμό  και την αγωνία όσων ξέμεναν στην  πόλη κάθε που ξεσπούσε επανάσταση…
Λογικό λοιπόν η κάθε εποχή να επιφέρει τις αλλαγές της!
Παράλογο ωστόσο στους καιρούς μας, ενώ κρατούν ακόμα τα ιστορικά μας μνημεία να μην κάνουμε καμιά προσπάθεια να τα συντηρήσουμε, ν’ αναδείξουμε τα αρχικά χαρακτηριστικά τους, να τους προσφέρουμε μια καινούργια χρήση και να τους δώσουμε ξανά ζωή.
Αυτές τις σκέψεις έκανα καθώς διάβαζα το καινούργιο βιβλίο του αγαπητού μας  ιστορικού ερευνητή Μανώλη Μανούσακα, ενός άξιου πνευματικού δημιουργού που χρόνια τώρα με πάθος και μεράκι συλλέγει αρχειακό υλικό  όπως χάρτες και φωτογραφίες των παλιών Χανίων, αναζητά  πληροφορίες για το καθετί στην σχετική βιβλιογραφία και σε καταγεγραμμένες μαρτυρίες περιηγητών ή ντόπιων, μιλά με ιδιώτες που θυμούνται, τεκμηριώνει, δημοσιεύει και μοιράζεται με τον αναγνώστη τη γνώση του αυτή.
Αξέχαστη και πολυδιαβασμένη η σελίδα του «ΦΩΤΟΑΝΑΔΡΟΜΕΣ» στις «Διαδρομές» των «Χανιώτικων νέων» κάθε Σάββατο. Άκρως ενδιαφέροντα τα σχετικά βιβλία του «Τζαμιά, Τεκέδες, και Τουρμπέδες στο Νομό Χανίων» και το «Χανιά, η παλιά πόλη στο πέρασμα του χρόνου» που είχε προηγηθεί!
Τα έχουμε όλα διαβάσει, πολλά έχουμε μάθει και πολλά έχουμε κερδίσει, όπως αυτές τις μέρες που έφθασε στα χέρια μας το καινούργιο πνευματικό παιδί του το «ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΚΤΗΡΙΑ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ ΤΩΝ ΧΑΝΙΩΝ» των εκδόσεων «ΕΡΕΙΣΜΑ», το ανοίξαμε με λαχτάρα, μια γρήγορη ματιά στο πλούσιο φωτογραφικό υλικό κι ύστερα απνευστί μέχρι το τέλος!
Εδώ μαθαίνουμε την ιστορία του Ενετικού Στρατώνα των Μισθοφόρων STRADIOTTI  στην νότια πλευρά του τείχους, πολύ κοντά στον κεντρικό προμαχώνα Piatta Forma, όπου αργότερα στήθηκε η Αγορά μας. Στα κατοπινά χρόνια χρησιμοποιήθηκε απ’ τον Οθωμανικό Στρατό και  μετά από πολλές περιπέτειες,  προσθήκες, αφαιρέσεις κι αλλαγές ονομάτων -τον ήξεραν τον καιρό της Κρητικής Πολιτείας σαν τον «Γαλλικό Στρατώνα», έγινε  Γερμανικό Στρατόπεδο στην κατοχή-  ότι απέμεινε από αυτό στέκει ακόμα  κατάκεντρα της πόλης μας κι εδώ και δεκαετές στεγάζει το Α’ Γυμνάσιο Χανίων!
Εδώ θα μάθουμε κι ένα σωρό άγνωστές μας λεπτομέρειες για το άλλο ιστορικό μας κτήριο, για το λεγόμενο ανάλογα με το κατακτητή ή τον χρήστη  «Μετζιτιέ», «Ιταλικό Στρατώνα», «Καζέρμα», «Στρατόπεδο Τζομπανάκη» και βεβαίως «Πολεμικό Μουσείο»!  Για το άτυχο εκείνο Πολεμικό Μουσείο μας που στέκει πια κατακαμένο, άδειο κουφάρι στην άκρη της Τζανακάκη…
Στο βιβλίο θα βρούμε όλα τα σχετικά για την εξίσου ξεχασμένη βίλα της φιλόζωου Βαρώνης  Σβάρτς στη Χαλέπα, θα γνωρίσουμε στον Λόφο Καστελίου στο παλιό λιμάνι το Παλιό Διοικητήριο, και από φωτογραφίες το διπλανό Τουρκικό Διοικητήριο των Χανιών, το «Κονάκι» ή «Σεράγιο» που κάηκε κι αυτό…
Λίγο πιο πάνω στη  Χάληδων θα  διαπιστώσαμε πως υπάρχει άλλο ένα κτήριο με ιστορία, το Παλιό Δημαρχείο, του οποίου την περιπετειώδη στον χρόνο πορεία θα παρακολουθήσουμε απ’ την αρχή της κατασκευής του στο χώρο…
Δώσαμε μια πολύ μικρή ιδέα του πολύτιμου περιεχομένου του βιβλίου, το οποίο σας συνιστούμε ανεπιφύλακτα!
Διαβάστε το, για ένα άκρως ενδιαφέρον ταξίδι στο τότε, στα ίδια μέρη τα τόσο κοντινά μας και οικεία!
Αλλά και για να δούμε τι είχαμε, τι έχουμε και τι χάνουμε…
Στον συγγραφέα να ευχηθούμε πάντα άξιος και δημιουργικός και καλή συνέχεια στο δύσκολο έργο του!