Μία από τις πιο ευγενικές ιδιότητες του ανθρώπου είναι η προθυμία του να φροντίσει τα αγαπημένα του πρόσωπα και πόσο μάλλον όταν αυτά τυχαίνει να νοσούν και να βρίσκονται σε μειονεκτική θέση.
Από την προχριστιανική ακόμα περίοδο, η αγάπη ως ύψιστη αρχή, θεωρούνταν έκφραση φροντίδας και οδηγός της ανθρώπινης συμπεριφοράς.
Αυτή η μορφή αγάπης, που «κρύβει» μέσα της «φανερά» την έννοια της φροντίδας, χαρακτηρίζει και τους φροντιστές ατόμων με άνοια ή Alzheimer. Μάλιστα, η αγάπη, αποκτά ακόμη μεγαλύτερη διάσταση στη συνθήκη-νόσο του Alzheimer, καθότι η φροντίδα, από ένδειξη αλληλοβοήθειας και σεβασμού ανάμεσα σε στενά συνδεδεμένα μεταξύ τους άτομα, μπορεί να μεταμορφωθεί σε ένα μεγάλο και άνισα κατανεμημένο βάρος.
Οι ασθενείς με άνοια ή Νόσο Alzheimer (Ν.Α.), εξαιτίας της εξελικτικής μορφής της νόσου, σταδιακά οδηγούνται σε αυξημένη εξάρτηση από άλλα άτομα για την ικανοποίηση βασικών αναγκών. Έτσι, η προοδευτική αναπηρία των ασθενών προδιαγράφει μια πορεία, όπου η φροντίδα μπορεί να αποτελέσει όχι μόνο δυσβάσταχτο βάρος για τους φροντιστές, αλλά και κυρίαρχο στοιχείο της σχέσης ασθενή-φροντιστή, μετατρέποντας μία σχέση αγάπης σε μέγιστη πηγή έντονου στρες. Η επιβάρυνση λοιπόν των φροντιστών είναι μεγάλη και αντανακλάται σε πολλά επίπεδα της ζωής τους (ψυχοσυναισθηματικό, οικογενειακό, κοινωνικοοικονομικό, σωματικό-επιπλοκές στην υγεία, κ.ά.).
Γι’ αυτό και στο Κέντρο Ημέρας Νόσου Alzheimer και Συναφών Διαταραχών Χανίων νιώθουμε έντονη την ευθύνη και την ανάγκη να τιμούμε βαθιά και να φροντίζουμε αυτούς τους ανθρώπους, παρέχοντάς τους ειδικές υπηρεσίες που τους διευκολύνουν και τους ανακουφίζουν στο δύσκολο έργο-ρόλο του φροντιστή που έχουν αναλάβει. Αυτές οι υπηρεσίες περιλαμβάνουν:
-ψυχοσυναισθηματική υποστήριξη,
-συμβουλευτική διαχείρισης κρίσιμων καταστάσεων,
-εις βάθος εκπαίδευση της οικογένειας γύρω από τα συμπτώματα της άνοιας και την αντιμετώπισή τους,
-συμβουλευτική σε τρόπους απασχόλησης των ασθενών,
-τεχνικές διαχείρισης άγχους,
-συμμετοχή σε ομάδες αυτοβοήθειας
Πέρα από το όφελος των φροντιστών από τις παραπάνω παρεχόμενες υπηρεσίες, οι ασθενείς που οι φροντιστές τους έκαναν συστηματική χρήση των υπηρεσιών στήριξης , απολάμβαναν καλύτερη ποιότητα ζωής.
Ως φορέας φροντίδας ασθενών και φροντιστών, αλλά και ως φορέας ευαισθητοποίησης του κοινού γύρω από την άνοια, θέλουμε να γιορτάζουμε τη 18η Μαρτίου κάθε έτους την έννοια της φροντίδας σε όλες τις εκφάνσεις της, αλλά και να αποτελέσει αυτή η μέρα ορόσημο και αφορμή για:
1) να δείχνουμε στους ίδιους τους φροντιστές ατόμων με άνοια πόσο αξιοσέβαστος και αξιοθαύμαστος είναι ο ρόλος τους και
2) να διδάσκουμε στον υπόλοιπο κόσμο τι εστί «φροντιστής ανοϊκού ασθενή» και πόσο σημαντικό είναι να τον τιμούμε όλοι μας και να αναγνωρίζουμε την πολυπλοκότητα του έργου του, προκειμένου να μπορέσουμε να του συμπαρασταθούμε.
Το μεγαλύτερο στοίχημα για εμάς απέναντι στους φροντιστές, είναι ξεπερνώντας τα όποια εμπόδια, να προσπαθούμε να εφαρμόζουμε τα εξής:
-Να τους δείχνουμε πόσο μεγάλο, αξιοθαύμαστο, αλτρουιστικό, αληθινό, ανθρώπινο και γεμάτο αγάπη είναι το έργο τους
-Να τους δίνουμε θάρρος και κουράγιο να συνεχίζουν, όση ματαιότητα ή άλλα αρνητικά συναισθήματα κι αν βιώνουν
-Να συμπαραστεκόμαστε στις δύσκολες στιγμές τους
-Να τους βοηθάμε να αποδέχονται όποια συναισθήματα κι αν βιώνουν
-Να τους ενισχύουμε να αποδέχονται και να διαχειρίζονται τις αλλαγές στη σχέση τους με το πάσχοντα αγαπημένο τους πρόσωπο, όσο επίπονο κι αν είναι
-Να τους ενισχύουμε να είναι παρόντες και ενεργητικοί στη ζωή και στις σχέσεις τους και όχι παθητικοί δέκτες των συνεπειών της άνοιας και «πιόνια» της νόσου
-Να μη νιώθουν ότι είναι μόνοι τους σε αυτό το δύσκολο «ταξίδι»
Αν τα παραπάνω μηνύματα φτάνουν στους φροντιστές και αν ταυτόχρονα, ενισχύεται και η γνώση/ευαισθησία του κόσμου γύρω από την άνοια και τη φροντίδα της, τότε ένα μεγάλο κομμάτι του στόχου έχει επιτευχθεί και φαίνεται ήδη να έχουν γίνει σημαντικά και αξιόλογα βήματα προς αυτή την κατεύθυνση.
Γιατί όταν η φροντίδα παρέχεται ολοκληρωμένα, τόσο σε ασθενείς όσο και σε φροντιστές και όταν αυτή μπορεί και εφαρμόζεται σε πολλά επίπεδα, η αγάπη επικοινωνείται στα εμπλεκόμενα μέρη, αναδεικνύεται και μεγαλώνει. Έτσι, περιορίζονται οι μεγάλες διαστάσεις που μπορεί να πάρει η άνοια και η Ν. Alzheimer, αν αυτές αφεθούν ανεξέλεγκτες και τα πάσχοντα άτομα χωρίς φροντίδα.
*Ψυχολόγος Υγείας (MSc., PgD.)
Κέντρο Ημέρας Νόσου Alzheimer Χανίων
