Οι τουριστικοί οδηγοί μιλούν για μια ξεχωριστή χώρα έντονων αντιθέσεων με εναλλαγές πάγου και φωτιάς, καταιγίδων και νηνεμίας, κιτρινοπράσινων χωραφιών και μαύρης γης. Το σχολείο μας, συμμετέχοντας σε εκπαιδευτικό πρόγραμμα Comenius, είχε τη μοναδική ευκαιρία να διαπιστώσει ότι η Ισλανδία όχι μόνο επιβεβαιώνει την τουριστική φήμη της, αλλά την ξεπερνά.
Η ομάδα του 2ου Γυμνασίου Ελ. Βενιζέλου, αποτελούμενη από τον διευθυντή του σχολείου Παπαδάκη Μανόλη, τη διοργανώτρια του προγράμματος Σπάρταλη Νίκη, τις εκπαιδευτικούς Τζεϊρανάκη Φιλιώ, Ξερογιαννάκη Αναστασία, Γαλημιτάκη Σμαράγδη και τρεις μαθητές της Γ’ Γυμνασίου, ταξίδεψε στον Βόρειο Ατλαντικό από 4 έως 11 Οκτωβρίου 2014 για να παραβρεθεί στην τρίτη εκπαιδευτική συνάντηση των χωρών που για τη διετία 2013 – 2015 συμμετέχουν στη σχολική σύμπραξη με τίτλο “Turning points in Maths and Science”. Η πρώτη συνάντηση γνωριμίας είχε γίνει στα Χανιά πέρυσι τον Οκτώβριο, ενώ η δεύτερη στη Σουηδία τον Μάρτιο του 2014. Θα ακολουθήσει συνάντηση στη Ρουμανία τον ερχόμενο Μάρτιο και ολοκλήρωση της σύμπραξης στην Αγγλία τον Ιούνιο του 2015.
Στην πρωτεύουσα της Ισλανδίας, Ρέικιαβικ, περιηγηθήκαμε, λόγω πίεσης χρόνου, μόνο στον κέντρο για τα απαραίτητα αναμνηστικά ψώνια, ωστόσο, γνωρίσαμε καλά το νησί Heimaey, ένα από τα 15 του συμπλέγματος Westman Islands και μόλις 4.000 κατοίκων που ευημερούν από την αλιεία. Στην πενθήμερη παραμονή μας στην Ισλανδία είχαμε την ευκαιρία να διασχίσουμε αχανείς εκτάσεις με μικρόσωμα άλογα και πρόβατα ακόμα και μαύρα (!), να επισκεφτούμε εντυπωσιακούς καταρράκτες και να γνωρίσουμε εκπληκτικά γεωλογικά φαινόμενα, όπως θερμές πηγές, πίδακα Geysir, ηφαιστειογενή σπηλιά και γεωλογικό ρήγμα. Επιπλέον σκαρφαλώσαμε στο ηφαίστειο του νησιού που μας φιλοξένησε και πανηγυρίσαμε, έστω και αμυδρό, το περίφημο Βόρειο Σέλας! Ατυχώς, λόγω δυσμενών καιρικών συνθηκών, δεν προσεγγίσαμε παγετώνα, όπως προβλεπόταν. Βουτήξαμε, ωστόσο, στα ιαματικά νερά της περίφημης Blue Lagoon!
Πέρα όμως από τις φυσικές ομορφιές της χώρας, που εύλογα αποτελούν τουριστικό πόλο έλξης, οι τέσσερις φιλοξενούμενες ομάδες πραγματοποιήσαμε μια σειρά εκπαιδευτικών επισκέψεων. Στον Γεωθερμικό Σταθμό Ενεργείας Hellisheiðarvirkjun μάθαμε πώς η Ισλανδία αξιοποιεί στο έπακρο τη γεωθερμική ενέργεια του υπεδάφους της, εξασφαλίζοντας στους 400.000 κατοίκους της ζεστό νερό και ηλεκτρική ενέργεια, αλλά και καλύπτοντας τις ενεργειακές της ανάγκες σε ποσοστό 100% (http://www.orkusyn.is). Στο νησί πάλι Heimaey, στο Μουσείο Eldheimar, παρακολουθήσαμε λεπτό προς λεπτό την έκρηξη του ηφαιστείου Eldfell, η έκρηξη του οποίου τον Ιανουάριο του 1973 κάλυψε με ηφαιστειακή λάβα το 1/5 της πόλης προκαλώντας την προσωρινή εκκένωση του νησιού (eldheimar.is/en). Επίσης ξεναγηθήκαμε στο Ενυδρείο – Μουσείο Saeheimar που διαθέτει ενυδρεία ψαριών, αλλά και έκθεση μεταλλευμάτων καθώς και πουλιών, με ξεχωριστό έκθεμα το πουλί – έμβλημα της Ισλανδίας Atlantic puffin (http://saeheimar.is/en).
Τέλος ενημερωθήκαμε για τις δράσεις του τοπικού Fab Lab, ενός μικρής κλίμακας εργαστηρίου για ψηφιακή παραγωγή τρισδιάστατων κατασκευών ποικίλων χρήσεων, που είναι ανοικτό σε ενήλικες, αλλά και μαθητές του νησιού (www.youtube.com/watch?v=4Zlp0g9Gcvg).
Μετά τη διήμερη περιήγησή μας στη νοτιοδυτική πλευρά της Ισλανδίας, που είχαν σχεδιάσει άψογα οι
Ισλανδές διοργανώτριες συνάδελφοι, μεταφερθήκαμε ακτοπλοϊκώς στο ψαράδικο νησί τους για την υλοποίηση των προγραμματισμένων εκπαιδευτικών δράσεων. Το καλωσόρισμα εκ μέρους των μικρότερων μαθητών ήταν ιδιαίτερα ζεστό και συγκινητικό με τραγούδια και σημαίες των φιλοξενούμενων χωρών, το δε σχολείο ήταν τριώροφο με άνετες αίθουσες διδασκαλίας, βιβλιοθήκη και ποικίλα εργαστήρια (Πληροφορικής, Χημείας, Τεχνολογίας, Οικιακής Οικονομίας για μαγειρική και ραπτική). Κάθε αίθουσα διδασκαλίας διέθετε προθάλαμο με τουαλέτα, νεροχύτη με είδη καθαριότητας, πίνακα με συρόμενους χάρτες, βιντεοπροτζέκτορα και εσωτερικό τηλέφωνο! Το πρώτο αξιοπερίεργο, ωστόσο, που τράβηξε την προσοχή μας ήταν ότι οι μαθητές δε φορούσαν παπούτσια, συνήθεια που διευκόλυνε η πολύ καλή θέρμανση του κτηρίου.
Το εκπαιδευτικό μέρος της συνάντησης ήταν αρκετά εντατικό. Οι εισηγήσεις που έγιναν από εκπαιδευτικούς των πέντε χωρών αφορούσαν σε παραδείγματα διδασκαλίας εκτός αίθουσας (outdoor learning), που είχαν πραγματοποιήσει με αντίστοιχες ομάδες μαθητών, με ιδιαίτερη έμφαση στις μεθόδους και στα αποτελέσματα αυτού του εναλλακτικού τρόπου διδασκαλίας. Οι Ισλανδές καθηγήτριες επιπλέον παρουσίασαν το θεωρητικό πλαίσιο για την ομάδα εργασίας (focus group), μία ερευνητική μέθοδο που βασίζεται σε συζητήσεις ομάδας/ομάδων 6-10 ατόμων για ένα συγκεκριμένο θέμα, για παράδειγμα διερεύνηση των μαθητικών απόψεων για τα μαθηματικά ή τη φυσική. Επίσης έγινε εισαγωγή στην παιδαγωγική της διδασκαλίας έξω από τη σχολική αίθουσα. Ακολούθησε παρακολούθηση μαθημάτων (μαθηματικά, φυσική, αγγλικά) και σχετική συζήτηση για το μοντέλο διδασκαλίας. Εντύπωση προκάλεσε ο χωρισμός σε επίπεδα για υποστήριξη των αδύναμων μαθητών σε κάποια μαθήματα. Γενικότερα διαπιστώσαμε διαφορετική εκπαιδευτική πολιτική με ελαστικότητα στη διεκπεραίωση της ύλης και έμφαση στην ατομική ευθύνη του μαθητή για βελτίωση της επίδοσής του. Οι εργασίες της συνάντησης ολοκληρώθηκαν με προγραμματισμό της τέταρτης συνάντησης των ομάδων και αξιολόγηση της ισλανδικής διοργάνωσης. Δεν έλειψαν, φυσικά, οι ευχαριστίες για τη θερμή φιλοξενία και η καθιερωμένη ανταλλαγή δώρων.
Στο πλαίσιο των ευχαριστιών η ελληνική ομάδα είχε επιπλέον λόγο να εκφράσει την ευγνωμοσύνη της καθώς οι τρεις μαθητές μας φιλοξενήθηκαν από αντίστοιχες ισλανδικές οικογένειες με πολλή φροντίδα. Από την άλλη τα παιδιά μας δημιούργησαν, αλλά και αποκόμισαν τις καλύτερες εντυπώσεις για τη χώρα και τους ανθρώπους της. Σύμφωνα με τον Γιώργο Κουργιαντάκη: «Οι άνθρωποι είναι πολύ φιλικοί και συμφωνώ ότι είναι οι τέταρτοι πιο χαρούμενοι στον κόσμο». Η Χριστιάνα Κιρκ πάλι συμπληρώνει: «Αυτό που έχει χαραχτεί στη μνήμη μου, εκτός από τους εντυπωσιακούς καταρράκτες, είναι ότι ψήσαμε τοστ σε πέτρες του ηφαιστείου και ότι σε όλη τη χώρα επικρατούσε μια έντονη μυρωδιά!». Τέλος, ο τρίτος της παρέας Γιώργος Μπασιάς στο ταξιδιωτικό του ημερολόγιο καταλήγει: «Το ταξίδι Χανιά – Ρέικιαβικ είναι δύσκολο, αλλά το συστήνω ανεπιφύλακτα σε άτομα της περιπέτειας και της αντοχής. Πιστεύω πως ήταν ταξίδι ζωής και θα το θυμάμαι σε όλη μου τη ζωή. Ευχαριστώ όλους τους δασκάλους που συνέβαλαν σε αυτό!».
Με τη σειρά μας αποτιμώντας το ταξίδι μας στον Βόρειο Ατλαντικό, μια ανεπανάληπτη εμπειρία ζωής που μας εξασφάλισε το πρόγραμμα Comenius, καταλήξαμε στη διαπίστωση ότι η Ισλανδία είναι αληθινά μια ιδιαίτερη χώρα: ενδιαφέρουσα για τα γεωλογικά της φαινόμενα, απρόβλεπτη όσον αφορά στις καιρικές της συνθήκες, μυστηριακή ως προς το κινηματογραφικό της τοπίο. Eρημική και μοναχική και ταυτόχρονα ζωντανή και ενεργειακή. Τελικά ο πιο απόμακρος ίσως ευρωπαϊκός προορισμός που κερδίζει και τον πιο απαιτητικό επισκέπτη με τον απόκοσμο χαρακτήρα της.
