Μάθε από το παρελθόν, ζήσε το παρόν, έλπιζε για το μέλλον και μη σταματάς να ρωτάς.
Αλμπερτ Αϊνστάιν
Προ ημερών κρυφάκουσα μια συζήτηση ανάμεσα σε πιτσιρικάδες ο ένας εκ των οποίων έλεγε με καμάρι ´στις διακοπές με το θείο μου έπιασα ένα ψάρι´.
Και συνέχισε να αφηγείται παραστατικά τις εμπειρίες του, να τις φουσκώνει και να φουσκώνει το ίδιο. Στη συνέχεια άκουσα ότι ο ψαρότοπος ήταν κάπου στο Ηράκλειο κι ότι το ψάρεμα έγινε στην άκρη μιας προβλήτας.
Σήμερα δύο εβδομάδες πριν από το άνοιγμα των σχολείων έχουμε ακόμη χρόνο να προσφέρουμε εμπειρίες και εικόνες που θα μείνουν αξέχαστες σε παιδιά και εφήβους.
ΜεθυστικΕς εμπειρΙες
Οι καλοκαιρινές εμπειρίες των παιδιών και των εγγονών μας είναι μεθυστικές. Κάνουν όνειρα ανομολόγητα, βάζουν στόχους κρυφούς, δημιουργούν εμπειρίες. Ολα αυτά είναι σε άμεση εξάρτηση από τη συχνότητα των εξόδων τους, την ποικιλία των παρατηρήσεών τους και τον πλούτο των γνώσεων τους. Οι νοητικές παραστάσεις που τροφοδοτούν τις τράπεζες πληροφοριών του κάθε παιδιού οφείλουν να είναι ζωντανές και ρεαλιστικές και να προέρχονται από την καθημερινότητα της πόλης μας. Θα παρατηρήσετε ασφαλώς ότι η εντυπωσιακή φετινή πολιτιστική δραστηριότητα της περιοχής μας απευθύνεται κατά ένα δυσανάλογο μέρος σε ενήλικες.
Ετσι το βάρος πέφτει σε γονείς, παππούδες και γιαγιάδες. Συνοδοί μικρών και μεγάλων παιδιών οφείλουν να είναι επιλεκτικοί -όχι σπάταλοι- στις επισκέψεις τους σε χώρους πολιτισμού και εγγραμματισμού. Ο λόγος; Τα παιδιά χρειάζονται αληθινές γνώσεις και εμπειρίες σε περιβάλλοντα που διεγείρουν την περιέργεια και τη φαντασία τους για ´να μεθύσουν´ και να ονειρευτούν.
Που να πΑμε;
Τι να κΑνουμε;
Επισκέψεις που προσφέρουν γνώσεις, διαφορετικές παραστάσεις και ευκαιρίες για ανακάλυψη είναι πολλές στην περιοχή μας. Κι είναι όλες δωρεάν ή με ελάχιστο κόστος. Η επίσκεψη σε ένα τοπικό πανηγύρι στην πόλη ή σε χωριό με τους προσκυνητές, το πλήθος των ετερόκλητων εμπόρων, τους ήχους και τα χρώματα δημιουργούν ένα δυνατό ερέθισμα σε μικρά παιδιά. Αν η επίσκεψή τους συνοδευτεί με αφήγηση αληθινών ιστοριών και πιπεράτων εμπειριών για το παρελθόν του τόπου τότε τα καταφέραμε.
Μεγαλύτερα παιδιά μπορούν να βρουν εντυπωσιακές εικόνες σε μια από τις πολλές εκθέσεις ζωγραφικής. Κάθε εικόνα μπορεί να εξάψει την φαντασία τους με τις κατάλληλες ερωτήσεις. Τέτοιες είναι να τους ζητήσουμε να ´δουν´ στοιχεία όπως καθαρότητα εικόνας, φωτεινότητα, περίγραμμα, να ανιχνεύσουν κινήσεις, αποχρώσεις, συσχετισμούς? Δηλαδή να εκπαιδεύσουμε την παρατηρητικότητά τους.
Σε ένα δωρεάν σεμινάριο για στρατηγικές σκέψης που έκανα σε εφήβους την περασμένη εβδομάδα, αυτοί έδειξαν ενδιαφέρον να μάθουν για το παρελθόν και το μέλλον του τόπου. Τους υπέδειξα να επισκεφθούν την έκθεση ιστορικής φωτογραφίας στο Καφέ του Κήπου με τη συνοδεία ενός ηλικιωμένου συγγενή τους.
Ο συνοδός σας, τους είπα, θα είναι ο συνδετικός κρίκος με το πρόσφατο παρελθόν της πόλης και θα συμπληρώσει με τα ακούσματα και τις εικόνες του τις λεζάντες των φωτογραφιών.
ΧρησιμΟτητα και οφΕλη
Οι νέες γενιές που αποκαλούνται ιθαγενείς της τεχνολογίας -εγώ τους ονόμασα οθονόβιους- έχουν ανάγκη από αυθεντική τροφή εικόνων. Εχουν ανάγκη να δουν, να παρατηρήσουν και να προβληματιστούν από εικόνες του κοινωνικού, καλλιτεχνικού και ιστορικού γίγνεσθαι της πόλης. Για να διατηρήσουν την επαφή τους με τον τόπο μας και να οραματιστούν το μέλλον. Οι έφηβοι στο σεμινάριο μου αναγνώρισαν ότι ο εθισμός τους με τις οθόνες είναι υπαρκτός, εγκαθίσταται εύκολα και δεν ξεριζώνεται.
Η αυτονομία στη σκέψη για την οποία έγραψα την προηγούμενη Τετάρτη τρέφεται και με τις εικόνες που προσλαμβάνουμε με την προϋπόθεση η κάθε μια να συνοδεύεται από ένα ερώτημα, ένα προβληματισμό ή έναν στοχασμό. Την ενημέρωση σε θέματα γνωστικής ανάπτυξης παιδιών και εφήβων θα συνεχίσω, στα επόμενα σημειώματα, κάθε Τετάρτη.
· Συγγραφέας, Σύμβουλος Μάθησης στα Κέντρα Αγγλικής Γλώσσας ΠΟΛΥΓΝΩΣΗ.
