Μείωση της παγκόσμιας παραγωγής ελαιολάδου και αύξηση παραγωγής σπορελαίων!
■ Προβλέψεις Υπουργείου Γεωργίας των ΗΠΑ
Μείωση της παγκόσμιας και αύξηση της παραγωγής σπορελαίων κατά την ερχόμενη περίοδο, εκτιμάται από επίσημη έκθεση του Υπουργείου Γεωργίας των ΗΠΑ (USDA).
Η εκτιμήσεις αυτές που αναλύονται στην συνέχεια είναι αρκετά χρήσιμες γιατί σε μια κρίσιμη περίοδο έρχονται αρκετά ενωρίτερα από τις εκτιμήσεις του πλέον αρμόδιου, αλλά αρκετά γραφειοκρατικού Διεθνούς Συμβουλίου Ελαιολάδου οι οποίες δίδονται κατά τον Νοέμβριο και συνήθως είναι αρκετά διογκωμένες και πολύ καθυστερημένες!
Παραγωγή
Σύμφωνα με τα δεδομένα του USDA που συλλέγονται από ανεξαρτήτους εμπειρογνώμονες, από κυβερνητικούς αξιωματούχους και γεωργικές ενώσεις, η παγκόσμια παραγωγή θα μειωθεί κατά 11% σε σύγκριση με την προηγούμενη χρονιά και κατά 8% σε σχέση με τον κυλιόμενο μέσο όρο της πενταετίας και θα πέσει στα 2,9 εκατομμύρια τόνους την καλλιεργητική περίοδο 2022/23.
Η μείωση αυτή της παγκόσμιας παραγωγής αποδίδεται στην μείωση της παραγωγής στις βασικές ελαιοπαραγωγικές χώρες του κόσμου και κυρίως στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, το Μαρόκο, την Τουρκία και Τυνησία.
Κατανάλωση
Εκτός από την παραγωγή, οι εκτιμητές των ΗΠΑ αναμένουν επίσης μείωση και κυρίως στις πιο ευαίσθητες ως προς τις τιμές πτωχότερες χώρες.
Αντίθετα, η εγχώρια κατανάλωση στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία σύμφωνα με το USDA αντιπροσωπεύει το ήμισυ της συνολικής παγκόσμιας κατανάλωσης, αναμένεται να παραμείνει ισχυρή.
Εξαγωγές – Εισαγωγές
Το ΥΓ των ΗΠΑ αναμένει επίσης να μειωθούν οι παγκόσμιες εξαγωγές κατά 11%, αποδίδοντας τη μείωση αυτή σε πτώση της παραγωγής στις μεγαλύτερες παραγωγικές χώρες.
Οι εξαγωγές προβλέπεται να μειωθούν κατά 75.000 τόνους στην Ευρωπαϊκή Ένωση, πέφτοντας στους 825.000 τόνους , αλλά και οι εξαγωγές από την Τυνησία και Τουρκία αναμένεται επίσης να μειωθούν στους 70.000 τόνους και 56.000 τόνους, αντίστοιχα.
Οι εισαγωγές αναμένεται να μειωθούν στην ΕΕ και να πέσουν στους 175.000 τόνους, ενώ οι εισαγωγές από τις ΗΠΑ αναμένεται να παραμείνουν σταθερές στους 375.000 τόνους.
Αποθέματα
Τα παγκόσμια αποθέματα τελικά, αναμένεται για άλλη μια φορά να μειωθούν και να πέσουν στην ΕΕ σε χαμηλό έξι ετών στους 301.000 τόνους. είχαν ως αποτέλεσμα υψηλότερες τιμές για τους παραγωγούς.
Αύξηση στην παραγωγή σπορελαίων
Η παγκόσμια παραγωγή σπορέλαιων παρά την έλλειψη ηλιέλαιου που προκύπτει από τη Ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, αναμένεται να αυξηθεί το 2022/23,
Οι καλλιέργειες στον Καναδά και την ΕΕ σε συνδυασμό με την υψηλή παραγωγή σόγιας στη Νότια Αμερική αναμένεται να καλύψουν το κενό που αφήνει η παραγωγή ηλιελαίου από την Ουκρανία και τη Ρωσία.
Υπεράνω κόστους ο “έρωτας” με τα σπορέλαια!
■ Επιμονή στην χρήση σπορελαίων παρά το ότι κοστίζουν το ίδιο με το ελαιόλαδο
Ενώ το κόστος αγοράς των σπορελαίων στην λιανική έχει ήδη υπερβεί την τιμή παραγωγού για το απλό και σε αρκετές περιπτώσεις και για το έξτρα παρθένο ελαιόλαδο, φαίνεται ότι ο «έρωτας» ορισμένων επιχειρήσεων εστίασης προς αυτά είναι τόσο δυνατός, ώστε δεν μπορούν να τα αποχωριστούν έστω και αν τα πληρώνουν ακριβότερα!
Έτσι, πολλές επιχειρήσεις εστίασης εξακολουθούν να χρησιμοποιούν σπορέλαια, ιδίως στα τηγανητά ενώ αλλεπάλληλες επιστημονικές έρευνες έχουν αποδείξει ότι η χρήση τους, ιδίως όταν χρησιμοποιούνται για πολλαπλά τηγανίσματα, εγκυμονεί μια σειρά από σοβαρούς κινδύνους για την υγεία.
Υπενθυμίζουμε, έρευνα του διάσημου Καθηγητή Martin Grootveld, της Αναλυτικής Χημείας και Χημικής Παθολογίας, του Πανεπιστημίου «De Montfort University Leicester (DMU)» που έχει δημοσιευτεί στα ΕΛΑΙΟΝΕΑ, η οποία αποκάλυψε ότι διάφορα σπορέλαια, μεταξύ των όποιων το ηλιέλαιο και το καλαμποκέλαιο, όταν θερμαίνονται παράγουν αλδεΰδες, οι οποίες μπορεί να προκαλέσουν καρδιακές παθήσεις αλλά και καρκίνο!
Βέβαια, κάποιες από τις επιχειρήσεις εστίασης ισχυρίζονται ότι το ελαιόλαδο μετά από πολλά τηγανίσματα μαυρίζει, ενώ τα σπορέλαια όχι! Και βέβαια δεν έχουν άδικο! Πράγματι, το παρθένο ελαιόλαδο μετά από πολλά τηγανίσματα σκουραίνει. Όμως αυτό, οφείλεται στο ότι το παρθένο ελαιόλαδο περιέχει μικρά τεμαχίδια (κύτταρα) από την σάρκα του ελαιοκάρπου τα οποία με τα πολλά τηγανίσματα «ψήνονται και μαυρίζουν». Επομένως αποτελεί απόδειξη του ότι το παρθένο ελαιόλαδο είναι φυσικός χυμός και όχι χημικά επεξεργασμένο (ραφιναρισμένο) λάδι, από το οποίο έχουν αφαιρεθεί όλα τα ωφέλιμα οργανικά συστατικά!
Ο κ. Μπουράκης, ιδιοκτήτης ομώνυμης ταβέρνας στο Ακρωτήρι Χανίων και επί χρόνια Πρόεδρος του Δικτύου Επιχειρήσεων Αποκλειστικής Χρήσης Ελαιολάδου (ΔΕΑΧΕ) που είχε ιδρύσει ο ΣΕΔΗΚ, μας δηλώνει: «εμείς, από παλιά, τηγανίζουμε τα πάντα με ελαιόλαδο και δεν έχουμε κανένα πρόβλημα. Τα τηγανητά μας ούτε μαυρίζουν, ούτε βέβαια μυρίζουν πολυτηγάνισμα. Είναι νοστιμότατα και υγιεινότατα. Και αυτό το γνωρίζουν και το εκτιμουν οι πελάτες μας . Φέτος αγοράσαμε ελαιόλαδο από παραγωγούς προς 3,2 €/κ, ενώ τα σπορέλαια στην αγορά πωλούνται 3-3,5€/κ.
Βέβαια εκτός της ταβέρνας «Μπουράκη» υπάρχουν και άλλες ταβέρνες του Δικτύου ΔΕΑΧΕ που είχε ιδρύσει ο ΣΕΔΗΚ στα Χανιά, όπως η ταβέρνα «Ευγωνία» στην πόλη, η ταβέρνα» Αιμιλία» στην Ζούρμπα, η ταβέρνα «Μπομπόλης» στα Π. Ρούματα και άλλες ταβέρνες στην ύπαιθρο, που τηγανίζουν τα πάντα με ελαιόλαδο και οι πελάτες τους το εκτιμούν και τις τιμούν ιδιαίτερα.
Όμως το σοβαρότερο στοιχείο επικινδυνότητας για τα σπορέλαια, το οποίο άγνωστο γιατί δεν αναδεικνύεται, είναι ότι σχεδόν όλα, εξάγονται από τους σπόρους που τα περιέχουν με χημικούς διαλύτες και στην συνέχεια ραφινάρονται και πάλι με χημικά για να καθαριστούν από αυτούς.
Επομένως δεν είναι καθόλου απίθανο να περιέχουν χημικά κατάλοιπα, επικίνδυνα για σοβαρές σύγχρονες αρρώστιες. Και για αυτό δυστυχώς δεν προβλέπεται κανένας έλεγχος!
Επομένως οι καταναλωτές πρέπει να προβληματιστούν ιδιαίτερα!
Η Ισπανία ανακοινώνει ενίσχυση των παραδοσιακών ελαιώνων με τη νέα ΚΑΠ
■ Στην Ελλάδα αδιαφορία παραγόντων και πολιτικών τους παραδίδει στην εγκατάλειψη και στις πυρκαγιές
Ενώ στην Ελλάδα συνεχίζεται η πλήρης αδιαφορία παραγόντων και πολιτικών για την τύχη της ελαιοκαλλιέργειας στην νέα ΚΑΠ και οι ελαιώνες εξομοιώνονται σχεδόν πλήρως με ασκεπείς εκτάσεις και βοσκότοπους, με αποτέλεσμα στην πράξη να εγκαταλείπονται και να προσφέρονται ως βορρά στις πυρκαγιών, στην Ισπανία συμβαίνει το αντίθετο!
Ο Υπουργός Γεωργίας, Αλιείας και Τροφίμων της Ισπανίας, Luis Planas (Λούις Πλάνας), ανακοίνωσε πρόσφατα ότι το Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο για την μεταρρύθμιση της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ) της χώρας, εντάσσει τους παραδοσιακούς ελαιώνες στις συνδεδεμένες ενισχύσεις, ενώ παράλληλα, όπως είπε, οι ελαιώνες αυτοί θα μπορούν να επωφεληθούν και από τα οικολογικά συστήματα.
Το μετρό αυτό, όπως εξήγησε, είναι η «καλύτερη λύση» για την καλλιέργεια αφού εναρμονίζεται με τους Ευρωπαϊκούς κανονισμούς και παράλληλα επιτρέπει να χορηγούνται οι ενισχύσεις απευθείας στους παραγώγους, μειώνοντας την γραφειοκρατία άλλων μέτρων.
Οι όροι για παροχή ενίσχυσης
Σύμφωνα με τις προβλέψεις του Υπουργείου Γεωργίας, η «Συνδεδεμένη Ενίσχυση» θα χορηγείται σε ελαιώνες με ιδιαίτερες δυσκολίες και υψηλή περιβαλλοντική αξία «με βάση την έκταση» . Στόχος θα είναι «η αποφυγή εγκατάλειψης ελαιώνων που έχουν καλλιεργητικές δυσκολίες και περιορισμούς αλλά υψηλή περιβαλλοντική αξία των οποίων η διατήρηση είναι απαραίτητη από κοινωνική και οικολογική άποψη».
Σύμφωνα με τις προβλέψεις αυτές, προκειμένου ένας ελαιώνας να δικαιούται αυτή την ενίσχυση, πρέπει τα ελαιόδεντρα του να έχουν πυκνότητα φύτευσης μέχρι 8 δέντρα ανά στρέμμα για ελαιώνες με κλίσεις κάτω από 25%, ή περισσότερα για κλίσεις άνω από 25%. Και στις δύο περιπτώσεις, η ενίσχυση θα χορηγείται μόνο σε εκμεταλλεύσεις ξερικές .
Οι θέσεις των αγροτικών οργανώσεων
Το μέτρο επικρότησε η Ένωση Μικρών Αγροτών (UPA) Ανδαλουσίας της οποίας ο Γενικός Γραμματέας κ. Cristóbal Cano, το χαρακτήρισε το μετρό ως ένα “ιστορικό ορόσημο” το οποίο όπως είπε μπορεί να βελτιωθεί στο μέλλον ώστε να ωφελεί ένα μεγαλύτερο αριθμό εκμεταλλεύσεων
Ωστόσο, ο ίδιος υποστήριξε ότι, κάποια τροποποίηση των κριτηρίων της πυκνότητας των δέντρων και της κλίσης, μπορεί να γίνει ώστε να ωφεληθεί μεγαλύτερος αριθμός αγροκτημάτων.
Παράλληλα τόνισε ότι πρέπει να καθοριστεί και μια φθίνουσα κλιμάκωση της ενίσχυσης ώστε να ωφελούνται τα μικρά πλέον ευαίσθητα αγροκτήματα, αφού, όπως είπε, γραμμική εφαρμογή της, στρεβλώνει την ίδια την φιλοσοφία της.
Από την άλλη πλευρά με κοινή δήλωση τους οι οργανώσεις: Νέων Αγροτών (Asaja), Συντονιστικής Αγροτοκτηνοτροφικών Οργανώσεων (COAG) και Αγροδιατροφικών Συν/σμων, επισημαίνουν ότι η νέα ενίσχυση δεν ωφελεί τους παραδοσιακούς ελαιώνες της επαρχίας Jaén, γιατί τα κριτήρια που ορίζει δεν ευνοούν τους ελαιώνες που κινδυνεύουν να εγκαταλειφτούν αλλά τους ελαιώνες με μεγάλες εδαφικές εκτάσεις. Όπως επισημαίνουν «ελαιώνες με 8 δέντρα ανά στρέμμα, έχουν την ίδια δυσκολία με αυτούς που έχουν 9-10 δέντρα ανά στρέμμα, όπως είναι πολλοί αιωνόβιοι η και χιλιόχρονοι ελαιώνες της επαρχίας Jaén.
Ανησυχίες για την πορεία της νέας σοδειάς κρατούν σταθερές τις τιμές!
Σημαντικός παράγοντας για τις εξελίξεις η ερχόμενη παραγωγή της Ισπανίας
Η σταθερότητα τιμών φαίνεται ότι συνεχίζεται (Πιν.1) σε όλες τις ελαιοπαραγωγικές χώρες με την προσφορά αλλά και την ζήτηση να είναι περιορισμένες εξαιτίας των ερωτηματικών για τις γεωπολιτικές αλλά και τις αγρονομικές εξελίξεις για την ερχόμενη σοδειά στις διάφορες χώρες.
Ωστόσο, σημαντικός παράγοντας για τις εξελίξεις στις τιμές, θα είναι η ερχόμενη σοδειά στην Ισπανία για την οποια δεν υπάρχουν ακόμη προβλέψεις.
Βέβαια η ανθοφορία στην χώρα ήταν καθυστερημένη ίσως περισσότερο από ότι στην Ελλάδα και ως φαίνεται η εξέλιξη της κρίνεται από την τελική επίδραση της συνεχιζόμενης και εκεί ανομβρίας και των υψηλών θερμοκρασιών του Μαΐου.
Ωστόσο ανησυχίες αρχίζουν να υπάρχουν και για την εξέλιξη της πλούσιας ανθοφορίας στην Ελλάδα η καρπόδεση της όποιας δείχνει ανομοιομορφία κατά περιοχές αλλά ακόμα και πάνω στα ίδια τα δέντρα και σε κάποιες περιπτώσεις σημάδια σχινοκαρπίας.
Έτσι, τελικά οι τιμές του έξτρα παρθένου (Πιν.1) στην Ελλάδα κυμαίνονται μεταξύ 3,65-3,30€/κ, στην Ισπανία μεταξύ 3,80-3,20€/κ και στην Ιταλία μεταξύ 4,45-3,95€/.
Σημειώνεται όμως ότι οι τιμές Ιταλίας εξάγονται μόνο από 5 περιοχές τις οποίες από την αρχή παρακολουθούμε, ενώ διαπιστώνουμε ότι σε άλλες περιοχές υπάρχουν και υψηλότερες που φθίνουν και μέχρι 6,30€/κ
Άρχισε έγκαιρα η δακοκτονία φέτος στο Ηράκλειο
Η επιτυχία όμως προϋποθέτει και σωστή εφαρμογή της
Ευχάριστο είναι το γεγονός ότι σύμφωνα με ανακοίνωση της ΔΑΟΚ Ηρακλείου άρχισε ήδη από χθές (7-6-22), επί τέλους έγκαιρα, ο πρώτος δολωματικής ψεκασμός δακοκτονίας σε διάφορες περιοχές του Δήμου Χερσονήσου, στην Βόρεια παραλιακή ζώνη του Νομού.
Και σε αυτό βέβαια πιθανό να βοήθησε η διαθεσιμότητα των αχρησιμοποίητων φαρμάκων της καθυστερημένης περσινής προμήθειας αλλά και η έγκαιρη επίσης, φέτος, πρόσληψη του προσωπικού εποπτείας (Τομεαρχών) της δακοκτονίας.
Ωστόσο φαίνεται ότι και το στρατηγικής σημασίας αγρονομικό κριτήριο που είναι η δεκτικότητα του καρπού για προσβολές (έναρξη πήξης πυρήνα) που αναφέρεται στις παλιές και πλέον σωστές εγκυκλιους, πρέπει να λήφθηκε υπόψη από την τοπική ΔΑΟΚ για την έναρξη των ψεκασμών στις πρωϊμότερες παραλιακές περιοχές. Γιατί το σύνολο η ο συνδυασμός των κριτηρίων της βιολογίας του εντόμου τα οποια αναφέρονται σε νεωτέρες εγκυκλίους και αποσκοπούν στην παρακινδυνευμένη εξοικονόμηση χρημάτων, ασφαλώς εμπεριέχει πλείστους όσους κινδύνους λανθασμένης διάγνωσης!
Βέβαια η επιτυχία των ψεκασμών έκτος από την έγκαιρη εφαρμογή τους, προϋποθέτει και εκτέλεση τους με αποτελεσματικά φάρμακα και όχι με εκτόξευση από τρακτέρ σε όλη την κώμη του δέντρου. Και αυτά ελπίζεται πως θα διασφαλιστούν από τις υπηρεσίες με την κατάλληλη εποπτεία.
