Την ένταξη του έργου «Προστασία και αποκατάσταση του επιπρομαχώνα Αγίου Δημητρίου των ενετικών οχυρώσεων της παλαιάς πόλης Χανίων» στο Περιφερειακό Πρόγραμμα «Κρήτη 2021–2027» υπέγραψε ο Περιφερειάρχης Κρήτης Σταύρος Αρναουτάκης, συνολικού προϋπολογισμού 2.000.000 ευρώ, που χρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) και υλοποιείται από τη Διεύθυνση Αναστήλωσης Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων του Υπουργείου Πολιτισμού.
Όπως αναφέρει η σχετική ανακοίνωση:
«Η παρέμβαση αφορά την οριστική αποκατάσταση του επιπρομαχώνα Αγίου Δημητρίου, τμήμα των ενετικών τειχών που κατασκευάστηκαν το 1538 και έχουν υποστεί σοβαρές φθορές και καταρρεύσεις. Με την ολοκλήρωση του έργου, θα αποκατασταθεί η ιστορική φυσιογνωμία του μνημείου, θα διασφαλιστεί η ασφαλής πρόσβαση πολιτών και επισκεπτών, και θα ενισχυθεί η πολιτιστική ταυτότητα της περιοχής.
Η αποκατάσταση του επιπρομαχώνα αποτελεί βασική προτεραιότητα για την ανάδειξη του πολιτιστικού αποθέματος του Δήμου Χανίων, προσφέροντας στους κατοίκους και επισκέπτες μια ολοκληρωμένη εικόνα των ενετικών οχυρώσεων και συμβάλλοντας στην πολιτιστική, τουριστική και οικονομική ανάπτυξη της πόλης.
Η Εφορεία Αρχαιοτήτων Χανίων, αρμόδια υπηρεσία του Υπουργείου Πολιτισμού, θα αναλάβει τη συντήρηση και λειτουργία του μνημείου, το οποίο θα είναι επισκέψιμο.
Η Περιφέρεια Κρήτης συνεχίζει με συνέπεια και στρατηγική στόχευση να ενισχύει τον τομέα του πολιτισμού, χρηματοδοτώντας δράσεις προστασίας και ανάδειξης της πολιτιστικής κληρονομιάς του νησιού.
Πρόκειται για βασικό οχυρωματικό έργο που έφτιαξαν οι Ενετοί για την προστασία της παλαιάς πόλης των Χανίων από το 1538, με το σχεδιασμό και την εποπτεία του μηχανικού Michele Sammichieli. Το τείχος σχηματίζει ένα ορθογώνιο, παράλληλο προς την παραλία, και ενισχύεται στις τέσσερις πλευρές του από καρδιόσχημους προμαχώνες και ενδιάμεσα από 8 επιπρομαχώνες. Ο επιπρομαχώνας του Αγίου Δημητρίου βρίσκεται στη ΝΔ γωνία των οχυρώσεων. Πρόκειται για κατασκευή κυκλικής κάτοψης, με περίμετρο περίπου 200μ. Στο εσωτερικό φέρει επιχώσεις και στην κορυφή κτιστά κανονιοστάσια σε ημικυκλική διάταξη. Το τείχος του επιπρομαχώνα έχει μειωμένο πάχος και αντοχή και υπέστη μεγάλες καταστροφές, τόσο κατά την πολιορκία των Χανίων από τους Τούρκους το 1645, όσο και από τους γερμανικούς βομβαρδισμούς.
Το 2017 σημειώθηκε κατάρρευση στο ΝΑ και ΝΔ τμήμα του τείχους μετά από νεροποντή και τον Φεβρουάριο 2019 σημειώθηκε νέα κατάρρευση της λιθοδομής στη Δυτική περιοχή του μνημείου. Κατά το παρελθόν, την δεκαετία του ’80 και του ’90, υπήρξαν ανάλογα προβλήματα που αντιμετωπίστηκαν από την αρμόδια Εφορεία Αρχαιοτήτων σε συνεργασία με το Δήμο Χανίων. Για την αντιμετώπιση των καταρρεύσεων εκτελέστηκαν από την Δ/νση Αναστήλωσης Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων άμεσα μέτρα προστασίας του μνημείου για την αποφυγή της περαιτέρω φθοράς του και την προστασία των διερχομένων δεδομένου ότι το μνημείο βρίσκεται σε κεντρικό σημείο της παλαιάς πόλης των Χανίων».
