Παρασκευή, 29 Μαρτίου, 2024

ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ

Τριάντα επτά χρόνια πέρασαν από την τελευταία φορά που ο ελληνικός λαός κλήθηκε να συμμετάσχει σε δημοψήφισμα. Στην ιστορία της χώρας καταγράφονται συνολικά επτά δημοψηφίσματα, έξι από τα οποία απασχολήθηκαν με τη μορφή του πολιτεύματος.

1920: Η ΕΠΑΝΟΔΟΣ ΤΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ Α’
Στα τέλη του 1920 η κυβέρνηση Δημητρίου Ράλλη διενεργεί δημοψήφισμα, εν μέσω της μικρασιατικής εκστρατείας, με αντικείμενο την επιστροφή του αυτοεξόριστου στην Ελβετία βασιλιά Κωνσταντίνου Α’.
Στις 22 Νοεμβρίου (παλαιό ημερολόγιο) και οκτώ μέρες μετά την ήττα του Ελευθερίου Βενιζέλου στις εκλογές, ο ελληνικός λαός αποφασίζει την επάνοδο του Κωνσταντίνου, με το κόμμα των Φιλελευθέρων να απέχει από την ψηφοφορία. Η απόφαση που βγήκε από τις κάλπες οδήγησε τις συμμαχικές δυνάμεις να άρουν την υποστήριξή τους στις ελληνικές θέσεις με μεγάλες επιπτώσεις στο μέτωπο της Μικράς Ασίας.

1924: ΚΑΤΑΡΓΗΣΗ ΤΗΣ ΜΟΝΑΡΧΙΑΣ
Στις 2 Ιανουαρίου 1924 συγκροτείται η Δ’ Συντακτική Εθνοσυνέλευση. Στις 11 Ιανουαρίου 1924 σχηματίζει κυβέρνηση ο Ελευθέριος Βενιζέλος, που παραιτήθηκε στις 11 Μαρτίου και την επομένη ορκίζεται ο Αλέξανδρος Παπαναστασίου, ο οποίος στις 25 Μαρτίου καταθέτει στην Εθνοσυνέλευση ψήφισμα για την ανακήρυξη της αβασίλευτης Δημοκρατίας.
Το ψήφισμα «Περί εκπτώσεως της Δυναστείας και ανακηρύξεως της Δημοκρατίας» ανέφερε:
• Κηρύττει οριστικώς έκπτωτον την δυναστείαν των Γλυξβούργων, στερεί όλα τα μέλη αυτής από παντός δικαιώματος επί του Θρόνου και της Ελληνικής ιθαγενείας και απαγορεύει εις αυτά την εν Ελλάδι διαμονήν.
• Αποφασίζει να συνταχθεί η Ελλάς εις δημοκρατίαν κοινοβουλευτικής μορφής, υπό τον όρον εγκρίσεως της αποφάσεως αυτής διά δημοψηφίσματος, ούτινος αι λεπτομέρειαι, περιλαμβάνουσαι τον χρόνον, τον τρόπον της ενεργείας και τας εγγυήσεις της αμερολήπτου διεξαγωγής του, θέλουν κανονισθή διά Διατάγματος.
• Επιτρέπει την αναγκαστικήν απαλλοτρίωσιν των κτημάτων των ανηκόντων εις τα μέλη της εκπτώτου Δυναστείας. Κτήματα περιελθόντα εις μέλη της εκπτώτου Δυναστείας εκ δωρεάς του Δημοσίου, Δήμων, Κοινοτήτων ή Νομικών Προσώπων ή αποκτηθέντα ή κατασκευασθέντα δι’ εθνικών εράνων, περιέρχονται αυτοδικαίως, άνευ ουδεμίας αποζημιώσεως, εις το Δημόσιον ή τους οικείους Δήμους, Κοινότητας ή Νομικά Πρόσωπα.
• Ο Ναύαρχος Κουντουριώτης θέλει εξακολουθήσει να εκτελή ως μέχρι τούδε, καθήκοντα ρυθμιστού του πολιτεύματος μέχρι συντάξεως του δημοκρατικού Χάρτου της Ελλάδος.
Στις 13 Απριλίου 1924 τίθεται σε δημοψήφισμα η αλλαγή πολιτεύματος και ο λαός επικυρώνει την απόφαση της Δ’ Συντακτικής Συνέλευσης.
Αναλυτικά οι ψήφοι:
Ψήφοι         Ποσοστό
• (Αβασίλευτη Δημοκρατία) ΝΑΙ            758.742            69,95%
• (Βασιλευόμενη Δημοκρατία) ΟΧΙ             25.322            30,05%
Ψηφίσαντες:                 1.084.064
Μερίδα των βασιλοφρόνων, με επικεφαλής τον Παναγή Τσαλδάρη, αμφισβητεί την εγκυρότητα του αποτελέσματος και δεν αναγνωρίζει το πολίτευμα. Η φιλομοναρχική παράταξη οδηγείται σε διάσπαση καθώς ο Ιωάννης Μεταξάς δηλώνει ότι θα πολιτευθεί μέσα στα πλαίσια του νέου πολιτεύματος με το κόμμα Ελευθεροφρόνων.
Ο Ελευθέριος Βενιζέλος από την πλευρά του αποδέχεται από το εξωτερικό το αποτέλεσμα της λαϊκής ψήφου. Την 1η Μαΐου 1924 ορκίστηκε πρώτος Πρόεδρος της Δημοκρατίας ο Παύλος Κουντουριώτης.

1935 TΟ «ΝΟΘΟ ΔΗΜΟΨΗΦΙΣΜΑ»
Το δημοψήφισμα του 1935 έμεινε στην ιστορία για την εκτεταμένη νοθεία στην οποία προχώρησε η πραξικοπηματική κυβέρνηση του Γεωργίου Κονδύλη, η οποία επιθυμούσε την κατάργηση της Αβασίλευτης Δημοκρατίας. Φοβούμενος ότι η απόφασή του δεν θα επικυρωνόταν με ισχυρή πλειοψηφία, ο Κονδύλης επιδόθηκε σε μεγάλης έκτασης νοθεία, με αποτέλεσμα να εμφανιστούν στα αποτελέσματα 350.000 περισσότεροι ψηφοφόροι συγκριτικά με το σώμα των εκλογών του 1932, στις οποίες είχε σημειωθεί πολύ μικρή αποχή.
Το δημοψήφισμα έγινε στις 3 Νοεμβρίου 1935 και τα αποτελέσματά του οδήγησαν στην κατάργηση της Αβασίλευτης Δημοκρατίας με ποσοστό 97,88%.

1946 Η ΚΡΗΤΗ ΛΕΕΙ «ΟΧΙ» ΣΤΟΝ ΒΑΣΙΛΙΑ
Δημοψήφισμα  του 1946
Το δημοψήφισμα του 1946 καλεί τους Ελληνες να αποφασίσουν υπέρ ή κατά της επανόδου του Γεωργίου Β’ ή υπέρ της Αβασίλευτης Δημοκρατίας. Με ένα θεαματικό 70% η Κρήτη λέει όχι στον θεσμό της μοναρχίας, αλλά στο σύνολο του ελληνικού πληθυσμού, το 69% αποφασίζει υπέρ της επανόδου του Γεωργίου Β’.
Το δημοψήφισμα διενεργήθηκε από την κυβέρνηση του Κωνσταντίνου Τσαλδάρη την 1 Σεπτεμβρίου 1946, σύμφωνα με το Δ’ Ψήφισμα της Βουλής, «δι’ ου ελευθέρως θέλει αποφανθή ο λαός περί της επανόδου της Α.Μ. του Βασιλέως Γεωργίου Β’ εις την Ελλάδα προς αυτοπρόσωπον ανάληψιν της ασκήσεως των κατά το ισχύον Σύνταγμα αρμοδιοτήτων αυτού». Στο δημοψήφισμα συμμετείχε το ΚΚΕ, το οποίο απείχε από τις βουλευτικές εκλογές της 31ης Μαρτίου.
Γεώργιος Παπανδρέου, Σοφοκλής Βενιζέλος και Παναγιώτης Κανελλόπουλος καλούσαν τους ψηφοφόρους της Εθνικής Πολιτικής Ενωσης να πουν όχι στην επάνοδο ή ναι στην Αβασίλευτη Δημοκρατία και ο Θεμιστοκλής Σοφούλης των Φιλελευθέρων είχε ταχθεί υπέρ της Αβασίλευτης Δημοκρατίας. Στην ουσία, όχι ανοιχτά, λόγω της ταραγμένης περιόδου (Εμφύλιος Πόλεμος), τα κεντρώα κόμματα για λόγους αρχής ψήφιζαν Αβασίλευτη, αλλά δεν έκαναν μεγάλη εκστρατεία υπέρ της. Υπέρ της επανόδου είχαν εκδηλωθεί το Λαϊκό Κόμμα και όσοι είχαν συνεργασθεί μαζί του στις βουλευτικές εκλογές της 31 Μαρτίου 1946.
Αναλυτικά τα αποτέλεσμα ήταν:

Δημοψήφισμα 1946                    Ψήφοι (%)
Υπέρ της Επανόδου του Γεωργίου Β’     69,00
Κατά της Επανόδου του Γεωργίου Β’      20,00
Υπέρ της Αβασίλευτης Δημοκρατίας        11,00
Σύνολο                 100,00

1968 Η ΠΡΩΤΗ ΠΑΡΩΔΙΑ ΤΗΣ ΧΟΥΝΤΑΣ
Στις 29 Σεπτεμβρίου του 1968 η δικτατορία των συνταγματαρχών καλούσε τους Ελληνες να εγκρίνουν το χουντικό σύνταγμα. Δικαίωμα ψήφου δεν είχαν οι πολιτικοί κρατούμενοι. Με τα ψηφοδέλτια του «Οχι» σε εμφανή θέση, μακριά από τα «ΝΑΙ», προκειμένου να καταγραφούν οι… αντιρρησίες, η κάλπη βγάζει ένα ποσοστό 92,2% που λέει «ΝΑΙ» στο σύνταγμα της χούντας.
Τα αποτελέσματα που δημοσίευσε η χούντα είχαν ως εξής:
Εγγεγραμμένοι     6.516.285
Ψήφισαν         5.048.904     77,47%
Ακυρα                        18.515             0,37%
Εγκυρα        5.030.589          99,63%  
Ψήφοι         Ποσοστό
ΝΑΙ                    4.638.466     92,21%
ΟΧΙ                         39.923        7,79%
Αποχή                  22,53%

1973 ΦΑΡΣΑ ΥΠ’ ΑΡΙΘΜΟΝ 2
Στο δημοψήφισμα που πραγματοποιήθηκε στις 29 Ιουλίου του 1973 ο λαός υποτίθεται ότι θα αποφάσιζε για τα εξής θέματα:
• Να εγκριθεί από το εκλογικό σώμα σχέδιο ψηφίσματος με τον τίτλο «Περί τροποποιήσεως του από 15ης Νοεμβρίου 1968 Συντάγματος».
• Η εκλογή προέδρου και αντιπροέδρου της Δημοκρατίας (Γεώργιος Παπαδόπουλος και Οδυσσέας Αγγελής αντίστοιχα) για θητεία 8 ετών.
• Να εγκριθεί η πολιτειακή αλλαγή, δηλαδή να εγκριθεί η κατάργηση της μοναρχίας που είχε αποφασίσει και εκτελέσει δύο μήνες νωρίτερα ο δικτάτορας Παπαδόπουλος, όταν με Συντακτική Πράξη (1 Ιουνίου 1973) είχε εγκαθιδρύσει το πολίτευμα της Προεδρικής Κοινοβουλευτικής Δημοκρατίας, με προσωρινό πρόεδρο τον ίδιο. Για τα τρία ερωτήματα μαζί οι ψηφοφόροι κλήθηκαν να επιλέξουν με «Ναι» ή «Οχι».
Η καταμέτρηση της χούντας έβγαλε τα εξής αποτελέσματα:

Εγγεγραμμένοι       5.840.981
Ψήφισαν         4.992.032     85,47%
Αποχή                 14,53%
Ακυρα         57.068               1,15%
Εγκυρα         4.934.424              98,85%  
Ψήφοι              Ποσοστό
ΝΑΙ                     3.870.124           78,43%
ΟΧΙ                        1.064.300     21,57%

1974 ΗΧΗΡΟ «ΟΧΙ» ΣΤΗ ΒΑΣΙΛΕΙΑ
Μετά την πτώση της Χούντας τον Ιούλιο του 1974, ο Κωνσταντίνος Καραμανλής επανέφερε το Σύνταγμα του 1952, χωρίς τις βασικές θεμελιώδεις διατάξεις, δηλαδή αυτές που αφορούσαν τη βάση και τη μορφή του πολιτεύματος, ως Βασιλευομένης Δημοκρατίας. Η αναστολή των διατάξεων περί Αρχηγού Κράτους έπρεπε να κριθεί με δημοψήφισμα, το οποίο και πραγματοποιήθηκε στις 8 Δεκεμβρίου 1974. Η πλειοψηφία των Ελλήνων, με ποσοστό 69,2%, επέλεξε την Αβασίλευτη Δημοκρατία. Το αντίστοιχο ποσοστό στην Κρήτη εκτοξεύτηκε στο 90%!
Αναλυτικά τα αποτελέσματα:

Εγγεγραμμένοι         6,250,379  
Ψήφισαν             4,719,494         75,51%
Αποχή                         24,49%
Ακυρα             28,889             0,61%
Εγκυρα ψηφοδέλτια          4,690,605         99,39%  
Ψήφοι             Ποσοστό
ΝΑΙ                     3,244,748         69,18%
ΟΧΙ                    1,445,857         30,82%

ΠΗΓΕΣ:
• Αρχείο «Χανιώτικα νέα»
• Wikipedia


Ακολουθήστε τα Χανιώτικα Νέα στο Google News στο Facebook και στο Twitter.

Δημοφιλή άρθρα

2 Comments

  1. Το δημοψήφισμα του 1946, αν και δεν ήταν ιδεώδες, ήταν σχετικά αδιάβλητο. Το καταμαρτυρούν και μη βασιλόφρονες ερευνητές (Σωτήρης Ριζάς, Ευάγγελος Αβέρωφ, Μελέτης Μελετόπουλος, Μαρία Σαμπατακάκη κ.α.).
    Όλα τα άλλα δημοψηφίσματα, ήταν προϊόν ισχυρής μεθόδευσης!
    Το δημοψήφισμα του 1974 είναι μεθοδευμένο με τρόπο που δεν το καθιστά αδιάβλητο, παρά την “φιλότιμη προσπάθεια” που έγινε μεταπολιτευτικά για να αναγνωστεί ως τέτοιο…,
    Επίσης, η Συντακτική Πράξη της 1ης Αυγούστου 1974 είναι εντελώς παράνομη! Δεν είχε κανένα δικαίωμα ο Καραμανλής να εξαιρέσει -από μόνος τους- τις θεμελιώδεις διατάξεις του Συντάγματος και μετά να προχωρήσει σε δημοψήφισμα… Αυτό είναι ξεκάθαρα μία παράνομη πράξη!
    Η νόμιμη διαδικασία θα ήταν οι συνταγματολόγοι να καταθέσουν Σχέδιο Συντάγματος στην Βουλή, η Βουλή να το εγκρίνει και στην συνέχεια να εγκριθεί στο σύνολο του με λαϊκό δημοψήφισμα… Αλλά, αυτό δεν συνέβη.

Αφήστε ένα σχόλιο

Please enter your comment!
Please enter your name here

Εντός εκτός και επί τα αυτά

Μικρές αγγελίες

aggelies

Βήμα στον αναγνώστη

Στείλτε μας φωτό και video ή κάντε μία καταγγελία

Συμπληρώστε τη φόρμα

Ειδήσεις

Χρήσιμα