Tα Μυστικά του Κήπου…

Επιμέλεια
ΛΙΟΝΟΥΔΑΚΗΣ ΚΩΣΤΑΣ,
ΓΕΩΠΟΝΟΣ Γ.Π.Α.

Είμαι άτομο με κινητικές δυσκολίες και χρησιμοποιώ αμαξίδιο. Το σπίτι μου έχει έναν μικρό κήπο, αλλά μου φαίνεται δύσκολο να τον φροντίσω

Δυσκολία τέχνας κατεργάζεται! Θα σας παραθέσω μερικές σκέψεις και προσαρμογές που ίσως σας φανούν χρήσιμες. Αρχικά, κατά τη διαμόρφωση του κήπου θα χρειαστείτε σίγουρα τη βοήθεια κάποιων φίλων σας, αλλά μετά πιστεύω ότι θα είστε ανεξάρτητος για να τον φροντίζετε μόνος σας. Φτιάξτε πλακόστρωτους διαδρόμους για να εξασφαλίσετε εύκολη και ασφαλή πρόσβαση στις θέσεις φύτευσης. Κατασκευάστε ξύλινες αυτοσχέδιες υπερυψωμένες ζαρντινιέρες, για να αποφύγετε την ανάγκη για κάμψη και σκύψιμο και φυτέψτε φυλλώδη λαχανικά (μαρούλια, σέλινο, κρεμμυδάκι, μαϊντανό, άνηθο, σπανάκι) καθώς και αρωματικά φυτά (δυόσμο, μέντα, δίκταμο, θυμάρι, δεντρολίβανο). Πέριξ του κήπου τοποθετήστε κρεμαστά καλάθια και ζαρντινιέρες πάνω στους φράκτες ή στα κάγκελα στο κατάλληλο ύψος και φυτέψτε εποχιακά ανθόφυτα. Χρησιμοποιήστε ελαφριά (από αλουμίνιο) με μακριά κοντάρια εργονομικά εργαλεία, τηλεσκοπικά κλαδευτήρια, για να σκαλίζετε και να κλαδεύετε θάμνους και χαμηλά καρποφόρα δέντρα. Σχετικά με το πότισμα χρησιμοποιήστε μικρά ποτιστήρια, ειδικά λάστιχα ποτίσματος που δεν τσακίζουν και μαζεύουν εύκολα καθώς και σύστημα αυτόματου ποτίσματος. Μη ξεχνάτε, λοιπόν, ότι η κηπουρική είναι μια υγιής και διασκεδαστική δραστηριότητα για άτομα όλων των ηλικιών και ικανοτήτων. Καλά Χριστούγεννα!

Πήγα στην Κύπρο και με κεράσανε κάτι παράξενα καρύδια. Φοβάμαι πως ήταν μεταλλαγμένα και θα δηλητηριαστώ. Τι θα με συμβουλεύατε;

Πείτε όχι στον ρατσισμό! Συμφιλιωθείτε με τη διαφορετικότητα που συναντάτε στη φύση, χωρίς να σας προκαλεί φόβο και ανασφάλεια! Οι Κύπριοι φίλοι μας σας κέρασαν καρπούς του πεκάν που μοιάζουν με τα καρύδια και καταναλώνονται  νωποί, αλλά και ξηροί, ενώ το έλαιό τους χρησιμοποιείται στη μαγειρική και στη φαρμακευτική. Το πεκάν είναι φυλλοβόλο δέντρο μεγάλης ανάπτυξης και φυτεύεται σε μεγάλες αποστάσεις (10Χ10 m), ενώ πρέπει να ανοίγονται λάκκοι φύτευσης βάθους τουλάχιστον 1,5 m για να αναπτυχθεί καλά το ριζικό του σύστημα. Πολλαπλασιάζεται με εμβολιασμό της επιθυμητής ποικιλίας σε σπορόφυτα υποκείμενα καθώς και με φυλλοφόρα μοσχεύματα και καταβολάδες. Αναπτύσσεται σε βαθιά εδάφη, καλά αεριζόμενα και αποστραγγιζόμενα με χαμηλή περιεκτικότητα σε άλατα. Απαιτεί συχνά ποτίσματα κατά τη διάρκεια της βλαστικής περιόδου, ωστόσο, η ατμοσφαιρική υγρασία πρέπει να παραμείνει χαμηλή. Τα δέντρα διαμορφώνονται σε κύπελλο ή πυραμίδα όμοια με την καρυδιά, ενώ πρέπει να γίνεται κλάδεμα καρποφορίας κατά τη χειμερινή περίοδο. Η συγκομιδή των καρυδιών γίνεται από τον Σεπτέμβριο μέχρι τον Νοέμβριο ανάλογα με την ποικιλία, ενώ το χαρακτηριστικό της ωρίμασης των καρπών είναι ότι το πράσινο εξωτερικό περίβλημά τους αλλάζει χρώμα και αρχίζει να σχίζεται. Καλά Χριστούγεννα!

Η συγχωρεμένη η γιαγιά μου έβραζε ρόδια για να βάφει κίτρινα τα νήματα. Μήπως ξέρετε να μου πείτε πως το έκανε;  

Μετά την Αγγελική Νικολούλη, τα μυστικά του κήπου! Φέρνουμε στο φως ξεχασμένα σπιτικά μυστικά σχετικά με φυτικές χρωστικές ουσίες για βαφές υφασμάτων χωρίς φόβο και πάθος! Αποκαλύπτουμε, λοιπόν, ότι για να βάψουμε ένα κιλό μαλλί, βάζουμε ένα κιλό φλούδες και μεμβράνες των ροδιών μέσα στο νερό για 2-3 μέρες. Επειτα τις βράζουμε στο ίδιο νερό περίπου μια ώρα στους 40οC και το αφήνουμε ώσπου να κρυώσει. Σουρώνουμε καλά το βαφικό υγρό από τα ρόδια. Μουσκεύουμε το νήμα που πρόκειται να βάψουμε σε χλιαρό νερό και το βάζουμε στο βάμμα. Ανεβάζουμε τη φωτιά και το αφήνουμε να βράσει, παρακολουθώντας την απόχρωση του κίτρινου που επιθυμούμε, μισή ώρα έως 45 λεπτά. Αφήνουμε το μαλλί να κρυώσει τη νύχτα στο βαφικό υγρό. Επειτα το στεγνώνουμε στη σκιά και μετά το ξεπλένουμε με πολλά νερά ώσπου να βγάλει καθαρό νερό. Τέλος το στεγνώνουμε σε σκιερό μέρος. Η απόχρωση που συνήθως παίρνουμε είναι το κίτρινο σκούρο. Στη χώρα μας υπάρχουν εκατοντάδες φυτά από τα οποία μπορούν να παραχθούν χρωστικές ουσίες, ενώ εξαιρετικά μεγάλη είναι η εμπειρία στη χρήση των φυτικών χρωμάτων, ιδίως στην υφαντική, από την αρχαιότητα. Καλά Χριστούγεννα!

Ο κουμπάρος μου είναι τρελαμένος με τα εξωτικά φρούτα και θέλει να φυτέψει τσεριμόγια. Επιτρέπεται στην Κρήτη;

Μπορεί οι μισθοί να περικόπηκαν, τα δώρα για τους συνταξιούχους να χάθηκαν, αλλά  ευτυχώς μετά από πραγματικά σκληρή διαπραγμάτευση της κυβέρνησης, η τρόικα τουλάχιστον δεν απαγόρεψε την καλλιέργεια τσεριμόγιας! Η τσεριμόγια είναι αρκετά πυκνό, ταχέως αναπτυσσόμενο, όρθιο, ημι-αειθαλές δέντρο, αλλά με διακλαδώσεις που ξεκινούν από το χαμηλό μέρος του κορμού. Το ύψος της κυμαίνεται από 5 μέχρι 7 μέτρα και οι νέοι βραχίονές του είναι σκούρου χρώματος και τριχωτοί με ωοειδή φύλλα. Ο καρπός είναι κάπως κωνικός ή σε σχήμα καρδιάς, με 10 – 20 εκ. μήκος και μέχρι 10 εκατοστά πλάτος, με βάρος από  150 έως 500 γραμμάρια. Ο καρπός είναι σαρκώδης και μαλακός, γλυκός, λευκού χρώματος, με υφή όπως το σερμπέτι και από αυτό προκύπτει το δεύτερο όνομά της ´κρέμα μήλου´. Το άρωμά της χαρακτηρίζεται σαν ένα μείγμα από μπανάνα, ανανά, παπάγια, ροδάκινο και φράουλα. Παρόμοια σε μέγεθος με ένα γκρέιπφρουτ, έχει μεγάλους, γυαλιστερούς, σκούρους σπόρους που απομακρύνονται εύκολα. Οταν ωριμάσει, η φλούδα είναι πράσινη και λεπτή, αφαιρείται με ελαφριά πίεση και είναι παρόμοια με του αβοκάντο. Συχνά ψύχουν την τσεριμόγια για να τη φάνε έπειτα με το κουτάλι κι έτσι δικαιωματικά έχει κερδίσει το παρατσούκλι ´φρούτο παγωτό´. Καλά Χριστούγεννα!

Το χωράφι μου κάθε χρόνο γεμίζει ζιζάνια.  Τι να κάνω;
Βάλτε τον βίκο για να τα πνίξει! Οχι, όχι δεν μιλάμε για κανένα εγκληματία, γιορτινές μέρες, αλλά για το γνωστό ψυχανθές φυτό που όταν καλλιεργηθεί  δημιουργεί αγρό ελεύθερο από ζιζάνια για την επόμενη καλλιέργεια. Ο βίκος είναι φυτό δροσερών κλιμάτων και αγαπά τις μέτριες θερμοκρασίες για την ανάπτυξή του. Ευδοκιμεί σε εδάφη βαθιά, πλούσια, μέσης σύστασης με καλή στράγγιση, αν και μπορεί να αναπτυχθεί και σε αμμώδη εδάφη, εάν λιπανθούν κανονικά. Σπέρνουμε ποσότητα σπόρου 15-17 κιλά στο στρέμμα, ενώ πριν τη σπορά, για βασική λίπανση, απαιτείται πλούσια προσθήκη λιπάσματος φωσφόρου για να πετύχουμε σημαντική ανάπτυξη και καρποφορία. Ο βίκος μπορεί να χρησιμοποιηθεί για χλωρά λίπανση, δηλαδή να ενσωματωθεί μέσα στο χώμα ώστε να προσδώσει πλούσιο άζωτο και αύξηση της οργανικής ουσίας στο έδαφος καθώς και καλύτερο αερισμό. Επίσης χρησιμοποιείται για σανό.  Στην αμειψισπορά, ο βίκος μπορεί να καλλιεργηθεί σε χωράφι που την προηγούμενη χρονιά καλλιεργήθηκε με καλαμπόκι, με σιτηρά, με κηπευτικές καλλιέργειες. Πρέπει όμως να αποφεύγεται η σπορά του σε χωράφι που τον προηγούμενο χρόνο είχε καλλιεργηθεί με βίκο ή άλλο ψυχανθές γιατί δεν αποδίδει ικανοποιητικά. Καλά Χριστούγεννα!

Θέλω να φυτέψω ένα αμπέλι στον Αποκόρωνα, αλλά δεν ξέρω τι προσανατολισμό να έχουν οι γραμμές φύτευσης. Τι απαιτείται να γνωρίζω;
Η επιλογή του προσανατολισμού των γραμμών φύτευσης αμπελώνα στην Κρήτη απαιτεί σίγουρα… κριτική σκέψη! Ο προσανατολισμός εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, όπως η ένταση και η διεύθυνση των ανέμων, η κλίση του εδάφους και η καλύτερη αξιοποίηση της ηλιακής ενέργειας. Συγκεκριμένα, αν στην περιοχή επικρατούν ισχυροί άνεμοι, οι γραμμές φύτευσης να προσανατολίζονται παράλληλα προς την κατεύθυνση του πιο ισχυρού και συχνού ανέμου. Σε πλαγιές και λοφώδεις εκτάσεις, με κλίση έως 25%, η φύτευση πρέπει να γίνεται κάθετα προς την κλίση. Αν η κλίση του εδάφους ξεπερνά το 30% είναι απαραίτητη η διαμόρφωση του εδάφους σε αναβαθμίδες (πεζούλια), όποτε το κριτήριο αυτό δεν αφήνει περιθώρια επιλογής. Οταν δεν υπάρχουν οι παραπάνω περιορισμοί, στο δικό μας γεωγραφικό πλάτος, ο προσανατολισμός των γραμμών από Βορρά προς Νότο υπερτερεί του προσανατολισμού Ανατολή – Δύση ώστε να έχουμε μεγαλύτερη έκθεση στις ηλιακές ακτίνες και να πετύχουμε καλύτερη ανάπτυξη και καρποφορία του αμπελώνα μας. Καλά Χριστούγεννα!

Στείλτε μας τις ερωτήσεις σας στην ηλεκτρονική διεύθυνση: lionoudakis@gmail.com  
ή στη διεύθυνση της εφημερίδας με την ένδειξη ´ΓΙΑ ΤΑ ΜΥΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΚΗΠΟΥ´.
Ολες τις προηγούμενες δημοσιεύσεις της στήλης θα τις βρείτε στην ιστοσελίδα
www.geoponikiagora.gr και στη σελίδα Facebook: Γεωπονική Αγορά.