«Παλιά σεφέρια αναστορώ
Κι ο νους μου στραταρίζει
στσ’ αλλοτινές τσι εποχές
που η ανθρωπιά μυρίζει».
«Για το χατίρι τσ’ Ακριβής Αρχοντοθυγατέρας
που ‘ναι τα παίνια τση γνωστά, όπου φυσά ο αέρας.
Για κείνης τση χιλιάκριβης, τση μοσχομυρισμένης
που ‘ναι τα παίνια τση γνωστά, στην άκρα τσ’ οικουμένης.
Με ρίγος και συγκίνηση τση γράφω δυο αράδες
και κάνω τρισχαλάλι τση, ρίμες και μαντινάδες».
Eίναι ένα απόσπασμα από τη ρίμα της Χαρούλας Τζιγκουνάκη-Πετρογλάκη. Για να καταλάβετε τον τίτλο του πρώτου βιβλίου της, Αρχοντοθυγατέρα, για την ριμαδόρισσα, είναι το ευλογημένο νησί με τη μεγάλη ιστορία, παράδοση και πολιτισμό, η Κρήτη.
Οι κρητικές ρίμες, οι μαντινάδες και τα ριζίτικα είναι ο καθρέφτης της κρητικής ψυχής.
Οι πίκρες, οι χαρές, οι συμφορές και οι λαχτάρες, οι σκέψεις και οι προσδοκίες, οι ελπίδες και τα όνειρα, μ’ ένα λόγο όλες οι ευτυχισμένες και δύσκολες στιγμές της οικογενειακής ή εθνικής ζωής, εκφράζονται και με τις ρίμες.
Είναι έμμετρες αφηγήσεις περιστατικών και ασκούν μεγάλη επίδραση στο λαό.
Οι ρίμες συχνά δεν τραγουδιούνται, απλώς απαγγέλλονται.
Η μαντινάδα είναι ποίημα που αποτελείται από δύο στίχους που συνήθως είναι δεκαπεντασύλλαβοι.
Ο λαός μας εξομολογείται με τις ρίμες, τις μαντινάδες και τα ριζίτικα, μας αποκαλύπτει τον εαυτό του, γιατί οι στίχοι του είναι το αυθόρμητο λυρικό ξέσπασμα μιας ισχυρότατης ψυχικής του συγκίνησης.
Όπως η ρίμα: ΤΟΥ ΝΟΥ ΜΟΥ Τ’ ΑΡΓΑΣΤΗΡΙ
«Έκατσα οψαργάς και ύφανα στου νου μου τ’ αργαστήρι
ένα φαντό λόγο τιμής που ‘χει ακριβό χατίρι
Τσι μερακλήδες έβαλα στο ξόμπλι για στιμόνι
κι η λεβεντιά με την πρεπειά στο φάδι ήτανε κλώνοι.
Έφαινα και ξετέλευα το ξόμπλι αγάλι αγάλι
και ξάφνου μέσα στο φαντό η ΚΡΗΤΗ ξεπροβάλλει.
Την είδα και καμάρωνα, τα κάλλη τα δικά τζη
με σέβας υποκλίθηκα στη τόση λεβεντιά τζη».
Για τον πατέρα της:
«Πατέρα μου στη ζήση μου το λέω με χαρά μου,
πως έχω ένα όνομα βαριά κληρονομιά μου».
Με το βιβλίο αυτό εκπληρώνει ένα χρέος, βαριάς κληρονομιάς, προς τον πατέρα της. Στις 160 σελίδες του είναι ταξινομημένες σε ενότητες ρίμες, μαντινάδες και νεοριζίτικα.
Για το χατίρι τσ’ Ακριβής Αρχοντοθυγατέρας, για τα Χανιά, για τον Αποκόρωνα, για τη Μάχη της Κρήτης, για τον Ελευθέριο Βενιζέλο, για τους ακριβούς γονέους της, για τον Τζιτζιφέ και πολλές μαντινάδες για κάθε περίπτωση και σε κάθε περίσταση.
Εκείνο που εντυπωσιάζει είναι η πλοκή των λέξεων και των συναισθημάτων της Χαρούλας και η χρήση της κρητικής διαλέκτου, της ντοπιολαλιάς, της οποίας είναι κάτοχος, γιατί έχει γαλουχηθεί και σπούδασε στο Πανεπιστήμιο της Οικογένειας και συγκεκριμένα τους πατέρα της Ιωάννη Τζιγκουνάκη (Γριβογιάννη) και της μητέρας της Αικατερίνης, το γένος Σαρτζετάκη. Δυο ονομαστές οικογένειες, ιστορικές, παραδοσιακές, που διατηρούν αλώβητα τα ήθη, τα έθιμα και τον πολιτισμό της Κρήτης και έχουν γράψει με το αίμα τους Ιστορία. Οι γονείς της την μεγάλωσαν με προσήλωση στις ηθικές αξίες της ζωής και με αγάπη στην ακριβή παράδοση της Κρήτης. Είχε βιωματικούς δεσμούς και από εκεί έλκει όλη την αγάπης της κατά το μικρό διάστημα της “συνάντησής της” με την πένα και γράφει όπως γράφει.
Για διευκόλυνση των αναγνωστών, παρατίθεται στο τέλος του βιβλίου το γλωσσάρι που χρησιμοποιήθηκε, το οποίο θυμίζει αρχαία κρητική διάλεκτο.
Ενδιάμεσα παραθέτει όλα τα Βραβεία, 1ο, 2ο και 3ο, τους Επαίνους και διακρίσεις που έχει λάβει από τη συμμετοχή της σε διάφορους διαγωνισμούς στα Χανιά, στην Κρήτη, Πανελλήνιους και Παγκόσμιους και είναι είκοσι πέντε (25). Αναγράφεται δε σε όλα η σχετική ρίμα ή μαντινάδα για την οποία διακρίθηκε. Θα αναφέρω μόνο δύο (2):
1ο Βραβείο Παγκρήτιου Διαγωνισμού Μαντινάδας:
«Τση Κρήτης τ’ ωριοπλούμιστο δεντρί ‘ναι η μαντινάδα
κλώνους κι αροδαμούς πετά με μπόρες και λιακάδα».
Τιμητικός Τίτλος με θέμα: «Η Κρητολαλιά»:
«Όποιος νάμα κι αγίασμα Κρητολαλιάς δεν πίνει,
Τάξε πως τρύπιο του ‘τυχε τση γνώσης το λαήνι».
Όσα και να πει και να γράψει κανείς σε μια παρουσίαση ενός μεγάλης αξίας βιβλίου, της “Αρχοντοθυγατέρας” Χαρούλας Τζιγκουνάκη-Πετρογλάκη, “για το Χατίρι τσ’ Ακριβής Αρχοντοθυγατέρας”, της ΚΡΗΤΗΣ, θα είναι πολύ λίγα.
Ο αναγνώστης μπορεί να απολαύσει περισσότερα στον πρόλογο του βιβλίου από την Φωφώ Ζουλάκη, Δημοσιογράφο, εκδότη της εφημερίδας «ΠΑΓΚΡΗΤΙΑ ΝΕΑ» και τηλεπαρουσιάστρια, από τον γνωστό της Κρήτης Γεώργιο Σηφάκη (Σιμισακογιώργη), Στιχουργό, ραδιοφωνικό παραγωγό, από τον Γεώργιο Ι. Σταυρουλάκη από την Κάινα, γνωστό για την αγάπη του στην παράδοση, από τον συγγενή της Καθηγητή Τζιγκουνάκη Κων/νο του Στυλιανού από τον Τζιτζιφέ και από τον μπροστάρη στην παράδοση σύντεκνό της, τον Θοδωρή Φραγκεδάκη από τα Καράνου.
Αξίζει τον κόπο να μελετήσει ο αναγνώστης, ο φίλος της παράδοσης, των ηθών και εθίμων του τόπου μας και κυρίως της ντοπιολαλιάς και δη της “Κρητολαλιάς” το πρώτο βιβλίο της Χαρούλας «Για το χατίρι τσ’ Ακριβής Αρχοντοθυγατέρας». Η ψυχή του θα ευφραίνεται, η καρδιά του θα αγάλλεται από την εμβάθυνση των νοημάτων κάθε ρίμας, μαντινάδας και νεοριζίτικου. Θα ανακαλύψει στο δικό του DNA παρόμοια βιώματα και κληρονομιά.
Αξίζει το βιβλίο αυτό να κοσμεί τη βιβλιοθήκη κάθε σχολείου, των δήμων, των συλλόγων και Χανιώτη, Αποκορωνιώτη Κρητικού και να μην ξεχνά ποιος είναι και από πού έρχεται.
Συγχαρητήρια στη Χαρούλα. Μπράβο της και να έχει υγεία γρήγορα να μας παρουσιάσει νέες εκπλήξεις. Να την χαίρεται η οικογένειά της. Να συνεχίσουν τα παιδιά της την παράδοση και ο «ΧΡΥΣΟΣ ΧΟΡΗΓΟΣ», ο λεβέντης χορευτής σύζυγός της ΚΩΣΤΗΣ ΠΕΤΡΟΓΛΑΚΗΣ να την καμαρώνει πάντα και να της κάνει χρυσές χορηγίες.
