Παρασκευή, 29 Μαρτίου, 2024

Το γραμβουσιανό σταμναγκάθι

Στις 5 του Μάρτη του 2018  στην έγκριτη εφημερίδα «Χανιώτικα νέα» δημοσιεύτηκε ένα πολύ ενδιαφέρον δημοσιογραφικό ρεπορτάζ του  άοκνου «κυνηγού» της είδησης   Γιώργου Κώνστα   σχετικό με το γραμβουσιανό σταμναγκάθι.
Με απλή ανάγνωση διαπιστώνεται πως ο αγροτικός Συνεταιρισμός της Γραμβούσας το έχει πάρει στα «ζεστά» για την περιχαράκωση και ανάδειξη του δικού του χορταρικού με τη σύσταση ομάδας παραγωγών. Πολύ σοφά τα λόγια του Προέδρου του Συνεταιρισμού Δημήτρη Βλαστάκη, του συναδέλφου Γιώργου Πρεκατσάκη και των  παραγωγών  Βασίλη Κουτσαυτάκη και Δημήτρη Παπαντωνάκη. Η οργάνωση της  ποιοτικής παραγωγής, η τυποποίηση και η διάθεση στην αγορά του σταμναγκαθιού προδικάζουν την ευοίωνη  προοπτική του προϊόντος.
Το πιο ενδιαφέρον είναι  η αναγνώριση πως το γραμβουσιανό σταμναγκάθι  μπορεί να παραχθεί βιολογικά. Εξάλλου σε πειραματική μελέτη του Γεωπονικού Πανεπιστημίου, αποδείχτηκε πως  το σταμναγκάθι μπορεί να ανταποκριθεί πλήρως και στη βιολογική θρέψη και να ενταχθεί, έτσι, σε πρόγραμμα βιολογικής καλλιέργειας. Κι αυτός πρέπει να είναι ο βασικός στόχος του Συνεταιρισμού. Μόνο έτσι θα διατηρήσει το γραμβουσιανό σταμναγκάθι τις εξαιρετικές του διατροφικές ιδιότητες με τις οποίες το προίκισε  το ειδικό του φυσικό περιβάλλον. Σήμερα μάλιστα η οικολογική γεωργία διαθέτει αρκετή τεχνογνωσία για την επιτυχή καλλιέργεια του σταμναγκαθιού. Ήδη έχει δημιουργηθεί το εχέγγυο της υπαγωγής του χορταρικού αυτού  στους διεθνείς κανόνες πιστοποίησης της οικολογικής γεωργίας. Η περιοχή της Γραμβούσας είναι ο τόπος όπου ο γράφων πρωτοδιακόνισε τη γεωπονική επιστήμη. Κι είναι σε θέση να γνωρίζει από «πρώτο χέρι» την υποδειγματική έφεση  του γραμβουσιανού  αγρότη στην καινοτομία και  στη σύγχρονη τεχνολογία. Αυτή η διαπίστωση  τον παρακίνησε  αργότερα με την ιδιότητα του Προέδρου  του Ινστιτούτου Οικολογικής Γεωργίας Ελλάδας «να ρίξει τον σπόρο» της οικολογικής καλλιέργειας του σταμναγκαθιού σε σχετική επικοινωνία  που είχε με τους πρωτεργάτες του εγχειρήματος αυτού.  Σήμερα  αισθάνεται ιδιαίτερη ικανοποίηση που ο «σπόρος» δεν έπεσε σε «κακοτράχαλο», αλλά αντίθετα άρχισε να αποδίδει τους «πρώτους καρπούς».
Βασικό επίσης μέλημα του Συνεταιρισμού  θα πρέπει να είναι    και η διαφύλαξη του σπόρου του σταμναγκαθιού, οι ιδιότητες του οποίου έχουν επηρεαστεί προς το θετικό από τον γραμβουσιανό βιότοπο και οικοσύστημα. Μόνο έτσι θα μπορέσει το γραμβουσιανό  σταμναγκάθι να αντισταθεί στην επίθεση που δέχεται από το  συμβατικό, το οποίο  κατακτά μέρα με τη μέρα την αγορά με την υδροπονική και εντατική καλλιέργειά του.
Η τήρηση των κανόνων της ορθής γεωργικής πρακτικής βοηθάει στην απόληψη ικανοποιητικής και ποιοτικής παραγωγής  και στην ολοκληρωμένη αντιμετώπιση των εχθρών και ασθενειών, που δυστυχώς τα τελευταία χρόνια αποτελούν μεγάλο πρόβλημα. Πράγματι συχνές είναι οι ζημιές από τους σιδηροσκώληκες (Agriotes spp.), τις αγρότιδες (Agrotis spp.), τις αφίδες (Myzus persicae), τα διάφορα ακάρεα και τα σαλιγκάρια, καθώς και από τους μύκητες των γενών Pythium ή Rhizoctonia, το βοτρύτη   (Botrytis cinerea), το ωίδιο (Erysiphe cichoracearum) , την ανθράκωση (Marssonina panattoniana), τον περονόσπορο (Peronospora lactucae), τη σκληρωτίνια (Sclerotinia sclerotiorum) και άλλα.
Η θρεπτική αξία του σταμναγκαθιού  έχει μελετηθεί διεξοδικά. Βρέθηκε πως περιέχει:
Τη βιταμίνη Κ1 (φυλλοκίκονη) σε συγκέντρωση 240μg  (μικρογραμμάρια) στα 100 g  (γραμμάρια) νωπού βάρους. Η βιταμίνη αυτή βοηθάει στον έλεγχο του σχηματισμού θρόμβων στο αίμα εξαιτίας του ρόλου της στην παραγωγή της προθρομβίνης. Κι αν σκεφτεί κανείς πως η συνιστώμενη ημερήσια δόση της βιταμίνης αυτής είναι 90-120 μg,  συνάγεται άμεσα το συμπέρασμα πως το σταμναγκάθι μπορεί να καλύψει με επάρκεια τις απαιτήσεις του  ανθρώπινου οργανισμού.
Τη βιταμίνη C (L ασκορβικό οξύ) σε ποσότητα 27mg (χιλιοστόγραμμα) στα 100 g  νωπού βάρους. Ως γνωστό η βιταμίνη αυτή έχει ισχυρή αντιοξειδωτική δράση, προστατεύει από τη δράση της χοληστερίνης και ενδυναμώνει το ανοσοποιητικό σύστημα.
Τη λουτεΐνη   σε συγκέντρωση 1160 μg /100 g νωπού βάρους. Η λουτεΐνη διακρίνεται για την αντιοξειδωτική , την  προστατευτική των ματιών από την υπεριώδη ακτινοβολία  (UV)  και του δέρματος  από τον καρκίνο δράση.
Το β- καροτένιο σε περιεκτικότητα 595 μg / 100 g νωπού βάρους. Η ουσία αυτή είναι η πρόδρομη της βιταμίνης Α με ισχυρή αντιοξειδωτική δράση. Μάλιστα η παρουσία της στον ανθρώπινο οργανισμό σε μεγάλες συγκεντρώσεις  μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης της στεφανιαίας νόσου.
Τοκοφερόλες  σε ποσότητα 1,23 mg της α-τοκοφερόλης και 0,83 mg της γ-τοκοφερόλης  στα  100 g νωπού βάρους. Η α-τοκοφερόλη είναι η βιταμίνη Ε. Οι τοκοφερόλες έχουν έντονες αντιοξειδωτικές ιδιότητες και πολλαπλές φυσιολογικές δράσεις.
Πολυφαινόλες σε ποσότητα 132 mg / 100 g νωπού βάρους. Οι ουσίες αυτές είναι γνωστές για την αντιοξειδωτική τους δράση, την εξουδετέρωση των ελευθέρων ριζών, την προστασία από το στρες, την υπεριώδη ακτινοβολία και τις μολύνσεις.
Λιπαρά οξέα σε ποσότητα 0.2-0.4 g/100g νωπού βάρους από τα οποία τα πολυακόρεστα είναι πάνω από 76%.  Μάλιστα η σχέση πολυακόρεστων : κορεσμένων  και ω -6 : ω-3 είναι αντίστοιχα μεγαλύτερη του 0.45 και μικρότερη του 4 ,  που αποδεικνύεται ότι είναι ωφέλιμη για την καρδιά  και την υγεία, τονώνει το ανοσοποιητικό σύστημα και δρα κατά της οξείδωσης των κυττάρων και της γήρανσης των ιστών.
Ινσουλίνη. Δεν είναι τυχαίο πως το σταμναγκάθι χρησιμοποιείται στη Μάλτα ως φάρμακο για το ζαχαρώδη διαβήτη.
Τα μέταλλα , σίδηρο, κάλιο, ασβέστιο, νάτριο, φώσφορο και μαγνήσιο.
Νερό σε ποσοστό 88,7-93,7%.
Θερμίδες  23,8-36,3 kcal/100g νωπού βάρους
Φαινόλες με αντιοξειδωτική δράση.
Τη γλουταθειόνη  ιδιαίτερα στα φύλλα με έντονη αντιοξειδωτική δράση.
Η χημική αυτή σύνθεση καθιστά το σταμναγκάθι εξαιρετικής διατροφικής αξίας. Δίκαια λοιπόν αναγορεύτηκε σε «πρίγκιπα» των αγριόχορτων και επιζητείται σχεδόν σε ολόκληρο τον κόσμο. Πράγματι το σταμναγκάθι:

Χαρακτηρίζεται  από εξαιρετικές αντισηπτικές, αντιρρευματικές υπογλυκαιμικές και αντιοξειδωτικές του ιδιότητες.
Θεωρείται ως το πιο κατάλληλο για το συκώτι, την καρδιά, το στομάχι και  το δέρμα αγριόχορτο.
Ωφελεί σημαντικά το καρδιαγγειακό και το ανοσοποιητικό  σύστημα, τα επίπεδα λιπιδίων στο αίμα και ενδεχομένως να δρα προστατευτικά έναντι κάποιων μορφών καρκίνου.
Έχει διουρητική  και ήπια καθαρτική δράση.
Προσφέρει αντιγηραντική προστασία.
Είναι τονωτικό  και χωνευτικό.
Πολύ σύντομα  κατά το πρότυπο του κρητικού «ιάματος» θα έλθει στην αγορά και η κάψουλα  GLUCOSPIN, που περιέχει όλες τις ευεργετικές ιδιότητες του σταμναγκαθιού και θα συστήνεται ιδιαίτερα κατά του ζαχαροδιαβήτη.

* Ο δρ Βαγγέλης Α. Μπούρμπος είναι γεωπόνος ερευνητής φυτοπαθολόγος – οικοτοξικολόγος.


Ακολουθήστε τα Χανιώτικα Νέα στο Google News στο Facebook και στο Twitter.

Δημοφιλή άρθρα

Αφήστε ένα σχόλιο

Please enter your comment!
Please enter your name here

Μικρές αγγελίες

aggelies

Βήμα στον αναγνώστη

Στείλτε μας φωτό και video ή κάντε μία καταγγελία

Συμπληρώστε τη φόρμα

Ειδήσεις

Χρήσιμα