Κύριε διευθυντά,
επιτρέψτε μου να συμπληρώσω το κείμενο του συνεργάτη σας κ. Γεωργίου Δ. Σταυρουλάκη, που δημοσιεύτηκε στην έγκριτη εφημερίδα σας, της 14ης Ιουνίου 2018 (σελίδα 4) με υπέρτιτλο «Οδοιπορικό στην ενδοχώρα» και τίτλο «Μονή – Λιβαδάς – Κουστογέρακο»
Στο κείμενο αυτό ανάμεσα στα πολύ λίγα που αναφέρονται για το χωριό Λιβαδάς είναι και τα εξής: «Εδώ βρίσκεται η βυζαντινή εκκλησία των Αγίων Πάντων με αξιόλογες τοιχογραφίες και παλιές εικόνες». Αυτό όμως δεν είναι ακριβές γιατί η εκκλησία των Αγίων Πάντων Λιβαδά δεν είναι βυζαντινή και δεν έχει καθόλου τοιχογραφίες.
Ίσως ο συνεργάτης σας να εννοούσε τη δεύτερη εκκλησία του Λιβαδά, δηλαδή αυτήν του Αγίου Δημητρίου η οποία πράγματι πληροί αυτές τις προϋποθέσεις. Για του λόγου το αληθές παραθέτω περικοπή από σχετικό κείμενό μου με τίτλο: «Ο Άι Δημήτρης στο Λιβαδά του Ανατολικού Σελίνου» που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα σας στις 26-10-2011 και στηρίζεται σε έρευνες των κατ’ εξοχήν ειδικών: Κ. Λασιθιωτάκη και Στ. Μαδεράκη :
«Το εκκλησάκι αυτό, με ζωή και ιστορία πολλών αιώνων, βρίσκεται στη Ν.Δ. πλαγιά του φαραγγιού της Αγίας Ειρήνης και απέχει περίπου 500 μ. από την έξοδό του. Είναι ένας μικρός, μονόχωρος, καμαροσκέπαστος ναός με διαστάσεις 4,1×2,2 και ύψος 3,25 μ. Οι ειδικοί που μελέτησαν τους τύπους των εκκλησιών αυτών και ιδιαίτερα τις τοιχογραφίες τους, μας δίνουν πολύτιμα στοιχεία για τη χρονολογία ανέγερσής τους, για τις πλούσιες τοιχογραφίες, για την ταυτότητα και την τεχνοτροπία του ζωγράφου τους κ.λ.π. Για το ξωκλήσι λοιπόν του Αγίου Δημητρίου μας λένε ότι στις τοιχογραφίες του σώζεται η λεγόμενη «κτητορική επιγραφή», η μελέτη της οποίας έδειξε ότι στο τέλος του 5ου στίχου η επιγραφή αναγράφει «έτους C ω κ δ», δηλαδή το έτος 6824 από κτίσεως Κόσμου, δηλαδή το έτος 1315-1316 μ.Χ. Αυτήν την άποψη είχε πρώτος διατυπώσει ο Γκερόλα και αυτήν υιοθέτησαν οι μεταγενέστεροι μελετητές. Για το ζωγράφο των τοιχογραφιών του ναού οι ειδικοί, μελετώντας τα δυσανάγνωστα ίχνη της υπογραφής του, που σώζεται στην κτητορική επιγραφή, καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι ζωγράφος των τοιχογραφιών του Αγ. Δημητρίου Λιβαδά ήταν ο διάσημος για την εποχή του ζωγράφος Ιωάννης Παγωμένος ο οποίος έδρασε στη δυτική Κρήτη τα έτη 1313 έως 1331 και αγιογράφησε όχι μόνο τον Άγιο Δημήτριο Λιβαδά αλλά και τον Αγ. Φώτιο στους Αγίους Θεοδώρους – Σελίνου και τη Μεταμόρφωση του Χριστού στα Τεμένια-Σελίνου και στο Κεφάλι Κισάμου…..»
Ευχαριστώ για τη φιλοξενία
Δημήτριος Κων. Σειραδάκης
συνταξιούχος δάσκαλος
