Στον Σταυρό Ακρωτηρίου αναπνέουµε εδώ και ένα µήνα αέρα µολυσµένο µε διοξίνες χωρίς καµία ενηµέρωση ούτε µέτρα προστασίας από τις αρµόδιες αρχές…
Εδώ και ένα µήνα ο Σταυρός στο Ακρωτήρι κατακλύζεται, κυρίως τις νυχτερινές και πρώτες πρωινές ώρες, από µια αφόρητη δυσοσµία που θυµίζει καµένο πλαστικό. Πολλοί κάτοικοι αλλά και επισκέπτες διαµαρτύρονται, όπως ανέφερε και στην εφηµερίδα µας ο πρόεδρος της τοπικής κοινότητας Κουνουπιδιανών κ. Μανώλης Τσιτωνάκης (βλ. Χ.Ν. 26/10/2023). Η δυσοσµία συνεχιζόταν κάθε πρωί µέχρι και το Σάββατο 4 Νοεµβρίου, αν και εξαφανιζόταν µετά την ανατολή του ηλίου τις ηµέρες που επικρατούσαν δυνατοί άνεµοι.
Η αιτία. Στις 3 Οκτωβρίου ξέσπασε πυρκαγιά σε χώρο επεξεργασίας και ταφής αποβλήτων από εκσκαφές, κατασκευές και κατεδαφίσεις (ΑΕΚΚ) που διαχειρίζεται η εταιρεία διαχείρισης Επικινδύνων και µη Επικινδύνων αποβλήτων MAREPROTEC. Ο χώρος της πυρκαγιάς είναι ένα παλαιό λατοµείο που βρίσκεται 1.800 µέτρα από το ∆ηµοτικό Σχολείο Χωραφακίων και πολύ κοντά στις παιδικές κατασκηνώσεις Τσικιµπούµ και Άγιος Παύλος (απέχουν 600 και 410 µέτρα αντίστοιχα – ευτυχώς δεν λειτουργούν αυτή την εποχή).
Ο αρχικός έλεγχος της πυρκαγιάς επιτεύχθηκε τρείς µέρες αργότερα, στις 6 Νοεµβρίου, και απαίτησε αρκετές εκατοντάδες κυβικά µέτρα νερού. Ωστόσο, από την πυρκαγιά συνέχισαν να εκλύονται αναθυµιάσεις και γι’ αυτό η Πυροσβεστική συνέστησε να καλυφθεί ο χώρος µε χώµα. Όταν επισκέφτηκα το χώρο το πρωί της περασµένης Τρίτης 31 Οκτωβρίου, η διαδικασία της επιχωµάτωσης ήταν σε εξέλιξη χωρίς να έχει επιτευχθεί η ολοκληρωτική αναστολή της έκλυσης των αναθυµιάσεων, οι οποίες επιτόπου ήταν ιδιαίτερα έντονες.
Την υπόθεση έχει αναλάβει το Ανακριτικό Τµήµα της Πυροσβεστικής Χανίων, το οποίο όταν την ολοκληρώσει θα την διαβιβάσει στην Εισαγγελία Χανίων. Παράλληλα, από επικοινωνία µου µε την ∆ιεύθυνση Περιβάλλοντος της Περιφερειακής Ενότητας Χανίων έµαθα ότι η εγκατάσταση έχει λάβει όλες τις προβλεπόµενες από το νόµο άδειες και ότι ελέγχθηκε το περασµένο καλοκαίρι χωρίς να προκύψει κάποιο πρόβληµα.
Ωστόσο, µέχρι την περασµένη Τετάρτη 1η Νοεµβρίου η ΠΕ Χανίων δεν είχε ενηµερωθεί από την Πυροσβεστική για την πυρκαγιά. ∆εν είναι αστείο – η µεν ΠΕ Χανίων ισχυρίστηκε ότι υποχρέωση ενηµέρωσης έχει η Πυροσβεστική, ενώ η Πυροσβεστική από τη µεριά της περιµένει έγγραφο από την ΠΕ Χανίων !!! Και φυσικά κανείς δεν ενδιαφέρθηκε να ενηµερώσει υπεύθυνα τους κατοίκους για τα µέτρα προφύλαξης και για τον χρόνο επίλυσης του προβλήµατος. Φαίνεται πως εδώ δεν χρειάζεται το 112 !!!
Υπάρχει κίνδυνος; Σύµφωνα µε τον κ. Τσιτωνάκη, η δυσοσµία οφείλεται στο κάψιµο πλαστικών. Σύµφωνα µε τους υπεύθυνους της εταιρείας, η φωτιά έκαψε (και καίει) µόνο ξύλα. Σε κάθε περίπτωση, οι καπνοί από την καύση τέτοιων υλικών (ιδίως πλαστικών) περιέχουν διοξίνες. Στα Χ.Ν. της περασµένης Τετάρτης 1ης Νοεµβρίου ο Χηµικός και τέως Υπεύθυνος Αγοράς Τροφίµων Αναστάσιος Τριποδιανάκης έγραψε ότι «οι διοξίνες είναι οργανικές ενώσεις ύποπτες για καρκινογενέσεις, ιδιαίτερα τοξικές για τον άνθρωπο, … (και είναι) ανθεκτικές στη βιολογική αποικοδόµηση».
Άραγε επικάθησαν διοξίνες από τον καπνό της πυρκαγιάς και τις διαρκείς, επί ένα µήνα, αναθυµιάσεις στα κηπευτικά που καλλιεργούνται στην περιοχή του Ακρωτηρίου; Στα χόρτα που καταναλώνουν τα αιγοπρόβατα και τα πουλερικά που βόσκουν στα λιβάδια και τους λόφους του Ακρωτηρίου; Πόσο µολυσµένο αέρα ανάπνευσαν οι κάτοικοι και τί επιπλοκές παρουσιάστηκαν στην υγεία των πιο ευάλωτων όπως βρέφη, παιδιά, ασθµατικοί κλπ.;
Κι αυτό γιατί, όπως γράφει ο κ. Τριποδιανάκης «οι διοξίνες είναι λιποδιαλυτές ουσίες, που … αποθηκεύονται στον λιπώδη ιστό των ζώων, όπως των θηλαστικών, των πουλερικών, αλλά και των ψαριών, οστρακοειδών. Ο άνθρωπος λαµβάνει τη µεγαλύτερη ποσότητα διοξινών από την τροφή του, … καταναλώνοντας ζωικά προϊόντα (γάλα, κρέας, τυροκοµικά) που προέρχονται από ζώα που έχουν τραφεί µε ζωοτροφές που περιέχουν διοξίνες». Και φυσικά µε την «εισπνοή προϊόντων καύσης».
Ερωτήµατα. Τα ερωτήµατα που καλείται να απαντήσει η εισαγγελική έρευνα είναι πολλά. Κατά τη γνώµη µου θα πρέπει να διερευνηθεί διεξοδικά το είδος των υλικών που κάηκαν (και καίγονται). Κατά πόσο έχουν επηρεαστεί οι καλλιέργειες τουλάχιστον στον Σταυρό; Θα πρέπει να ζητηθεί η συνδροµή της ∆ιεύθυνσης Αγροτικής Ανάπτυξης & Κτηνιατρικής. Πόσα περιστατικά επιβάρυνσης της υγείας λόγω εισπνοής των αναθυµιάσεων διαπιστώθηκαν τον τελευταίο µήνα; Θα πρέπει να συνδράµει και η ∆ιεύθυνση ∆ηµόσιας Υγείας.
Και φυσικά, τίθεται και ένα ακόµη ερώτηµα, επειδή ακούγεται ότι σχεδιάζονται µεγάλες τουριστικές επενδύσεις σε µικρή απόσταση από την υπόψη εγκατάσταση διαχείρισης Επικινδύνων και µη Επικινδύνων αποβλήτων. Τί θα συµβεί αν ένα παρόµοιο περιστατικό σηµειωθεί εν µέσω τουριστικής περιόδου, όταν τα ξενοδοχεία και τα υπόλοιπα καταλύµατα στην περιοχή είναι πλήρη; Γι’ αυτό δεν θα πρέπει να µείνει αδιάφορη και η ∆ιεύθυνση Τουρισµού.
Στις συζητήσεις που είχα µε πολλούς από τους αρµόδιους επανήλθε αρκετές φορές και το επιχείρηµα ότι αν είχε βρέξει, η φωτιά θα είχε σβήσει αφού το νερό θα είχε διαποτίσει την καιόµενη µάζα και θα είχε φτάσει σε όλες τις υπόγειες εστίες … Μου θύµισε το παλιό ποδοσφαιρικό σύνθηµα «Μια βροχή µας/σας σώζει».
Συµπερασµατικά, νοµίζω ότι εκτός από τις αρµόδιες υπηρεσίες θα πρέπει να κινητοποιηθούν και οι ευαισθητοποιηµένοι κάτοικοι του Σταυρού και – γιατί όχι – και του υπόλοιπου Ακρωτηρίου. Μια καταγγελία και στην Εισαγγελία δεν φαίνεται καθόλου περιττή …
Στην ηλεκτρονική ανάρτηση του άρθρου στο ιστολόγιό µου ενσωµατώνονται συστηµατικά υπερσύνδεσµοι προς τις πηγές που χρησιµοποιούνται.
*Φυσικός, τέως στέλεχος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Οι απόψεις είναι προσωπικές και δεν εκφράζουν κατ’ ανάγκη την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. http://alevantis.blogspot.com
Διορθώστε την ημερομηνία στο κομμάτι “επιτεύχθηκε τρείς µέρες αργότερα, στις 6 Νοεµβρίου,”, διότι μάλλον είναι λανθασμένη