Όταν ορίζουμε μέρες για να τιμηθούν πατεράδες, μητέρες, παιδιά και ηλικιωμένοι είναι ένδειξη ότι η οικογένεια κι η κοινωνία χάσανε το φυσικό συνεκτικό τους ρόλο. Η «Παγκόσμια Ημέρα για την Τρίτη Ηλικία» που εορτάζεται σήμερα, υιοθετήθηκε από τον ΟΗΕ το 1990. Ο λόγος σοβαρός, να ευαισθητοποιήσει τους ενεργούς πολίτες για τα προβλήματα των συνταξιούχων και για το δικαίωμα τους στην ποιότητα ζωής. Στο σημερινό σημείωμα περιγράφω συμπεριφορές που καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα των συνηθειών των συνταξιούχων…
Παππού πόσο χρονών είσαι;
Η ερώτηση από τον 8χρονο εγγονό μου ήλθε αναπάντεχα, ενώ οδηγούσα. Έχοντας τα αντανακλαστικά του οδηγού απαντώ δήθεν φυσιολογικά ‘35’. Πως μου ’ρθε αυτό το 35 μη με ρωτάτε. ‘Μα, 35 είναι η μαμά μου!’ απαντά με δυσπιστία ο μικρός. ‘Ξέρεις,’ του λέω διπλωματικά ‘είναι διαφορετικοί τρόποι να μετρήσεις την ηλικία, έχουμε την βιολογική ηλικία, την πνευματική κι είναι και πόσο αισθάνεσαι…’ προσπαθώ να τον μπερδέψω. ‘Έ και συ παππού, πόσο αισθάνεσαι;’ επιμένει. ‘Να σου πω, αισθάνομαι 50 με 60 χρονών.’ απαντώ ελπίζοντας να σταματήσει την ανάκριση. Φαίνεται πως ικανοποιήθηκε γιατί αμέσως άρχισε να με ρωτάει για το ποδόσφαιρο. Η αίσθηση της ηλικίας είναι υποκειμενική, έτσι κάποιοι από μας αισθάνονται ηλικιωμένοι κι ας μην είναι, κι άλλοι της γενιάς μας λειτουργούν και συμπεριφέρονται σαν τζόβενα. Έρευνες δείχνουν ότι αν ένας συνταξιούχος ανήκει σε 3 ή περισσότερες ομάδες, ομίλους ή παρέες έχει ελάχιστες πιθανότητες να πάθει κατάθλιψη, να αισθάνεται δυστυχής και γέρος.
Περιπτώσεις
Τα παρακάτω παραδείγματα συμπεριφορών που έπεσαν στην αντίληψη μου είναι ενδεικτικά της ανομοιόμορφης αντιμετώπισης της 3ης ηλικίας στην κοινωνία μας…. • Ζευγάρι ηλικιωμένων επισκεπτών μας απολαμβάνει τον ήλιο, τη θάλασσα και φιλιέται περιπαθώς στην παραλία του Σταυρού. • Καθηγητής του Πολυτεχνείου, άρτι συνταξιοδοτηθείς, μας έλεγε προ ημερών με συγκαλυμμένο παράπονο: ‘Αχ έγινα 67 και δεν με αφήνουν να διδάξω πια’. • Συνταξιούχος με χιλιάδες φίλους στο facebook διστάζει να μετακινηθεί από τις οθόνες του ισχυριζόμενος ότι αρκετά εργάστηκε. Άλλοι, μένουν αμετακίνητοι στις ακίνητες συνήθειες τους στα καφενεία. • Παλιός φίλος συνταξιούχος ετοιμάζεται να μπει δυναμικά στην πολιτική αρένα με αρκετές πιθανότητες εκλογής, αφού θα εκπροσωπεί ένα ολοένα αυξανόμενο αριθμό ηλικιωμένων μιας ήδη γερασμένης κοινωνίας. • Συνταξιούχοι και των δύο φύλων δεν κάνουν απολύτως τίποτα. Μόνη τους ικανοποίηση η πολιτικολογία κι ο καθημερινός κοινωνικός σχολιασμός των σχολίων που μας βομβαρδίζουν τα ηλεκτρονικά ΜΜΕ. Στον αντίποδα αυτοί που αφιερώνονται στα εγγόνια τους, στο νοικοκυριό, το διάβασμα ή τις σπουδές. • Κυρίες συνταξιούχοι στελεχώνουν συλλόγους ή γίνονται μέλη μιας άτυπης μικρής ελίτ που παρακολουθεί συστηματικά τα πολιτιστικά δρώμενα της πόλης μας. • Ηλικιωμένοι προσφέρουν καθημερινή κοινωνική εργασία σε φορείς, δίκτυα και κοινότητες των Χανίων. • Αστοί αρχίζουν το περπάτημα, το κολύμπι κι αθλούνται με επιμονή και πρόγραμμα μόλις υποβάλλουν την παραίτηση τους. • Συνταξιούχοι με κιναισθητικό προφίλ γίνονται εργασιομανείς αγρότες ή κτηνοτρόφοι μέχρι τα βαθιά τους γεράματα. • Ιδρυτές οικογενειακών επιχειρήσεων αρνούνται πεισματικά να εγκαταλείψουν την έδρα, την καθέδρα και την πολυθρόνα της διεύθυνσης των. Άλλοι συνετότεροι μεταλαμπαδεύουν όποιες γνώσεις τους είναι ισχυρές ακόμη και παραδίδουν τα ηνία σταδιακά στην επόμενη γενιά. Μια κοινωνία για όλες τις ηλικίες Ένας ουτοπικός στόχος προβλέπει την μεταχείριση των ηλικιωμένων ως παραγόντων αλλά και ως δικαιούχων της ανάπτυξης. Στόχος επιθυμητός μεν, αλλά ανέφικτος σήμερα. Ο αγώνας των ενεργών πολιτών γίνεται για την αντιμετώπιση της επισιτιστικής, ενεργειακής, κλιματικής και χρηματοοικονομικής κρίσης. • Συγγραφέας ‘Μελετώ αποτελεσματικά’ , ‘Θυμάμαι εύκολα’ ‘Μαθαίνω εύκολα’.
Συμπέρασμα
Θέλετε πραγματικά να συνεισφέρετε στην ανάπτυξη, στον πολιτισμό και στη συνοχή της τοπικής σας κοινωνίας; Ε, τότε σηκωθείτε από τον καναπέ -αν σας βαστάνε τα πόδια σας φυσικά- και υιοθετήσετε ένα διαφορετικό στυλ συνταξιούχου, θα είναι και προς το συμφέρον σας.
