Ο συγγραφέας Θοδωρής Δεύτος συνηθίζει με την πένα του να ταξιδεύει το αναγνωστικό κοινό στο παρελθόν και σε περιόδους συναισθηματικά φορτισμένες. Ενα τέτοιο ταξίδι υπόσχεται και το νέο του βιβλίο “Ο αλεξιπτωτιστής ήταν δικός μας” που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις “Υδροπλάνο”.
Ένα ταξίδι στις αιματοβαμμένες σελίδες του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και την ηρωική αντίσταση των Κρητικών. Συγχρόνως όμως και μια περιπέτεια που θέτει ερωτήματα για την αγάπη και τον έρωτα που δοκιμάζεται συχνά από τις ιστορικές συγκυρίες. Για το βιβλίο αυτό, το τεντωμένο σχοινί που ακροβατεί ένας συγγραφέας ιστορικών μυθιστορημάτων, τα… ανεπίδοτα μαθήματα της ιστορίας και το ταλέντο, μιλήσαμε μαζί του με αφορμή την κυκλοφορία του ξεχωριστού αυτού “Αλεξιπτωτιστή”.
Το νέο σας ιστορικό μυθιστόρημα μάς γυρίζει πίσω στα χρόνια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και μας μεταφέρει, μεταξύ άλλων, και στην Κρήτη, την Αθήνα και τη Δρέσδη. Γιατί επιλέξατε αυτή την περίοδο αλλά και την Κρήτη -παρότι Ηπειρώτης- ως καμβά για το μυθιστόρημά σας;
Ο Β΄ Παγκόσμιος πόλεμος υπήρξε μια τραγωδία για ολόκληρη την ανθρωπότητα, αν και όλοι δεν βίωσαν την σκληρότητα και την απανθρωπιά του ναζισμού και του φασισμού με τον ίδιο τρόπο. Και δεν είμαστε πολύ μακριά από εκείνα τα γεγονότα ξέρετε, όπως ίσως φαντάζει. Ακόμη και σήμερα υπάρχει ζώσα μνήμη, υπάρχουν εστίες στην Ευρώπη που μας θυμίζουν το ναζισμό και στις μέρες μας. Μετά από πέντε βιβλία λοιπόν για τις αλησμόνητες πατρίδες, που θεωρούσα χρέος μου να κάνω, έστρεψα το βλέμμα και την καρδιά μου στην Κρήτη. Η Κρήτη υπήρξε για μένα ένας τόπος ένδοξος, ηρωικός και γνώριζα από την ιστορία ότι οι άνθρωποί της, δεν έλειψαν από κανέναν εθνικό αγώνα, ήταν πάντα παρόντες και μπροστάρηδες!
Πέρα από αυτό, αγάπησα πολύ την Κρήτη και μέσα από μια νύφη Κρητικιά που κάναμε στην οικογένεια. Αγάπησα τα τραγούδια σας, αγάπησα τους χορούς σας, κι έπειτα εκεί κάπου στα φοιτητικά μου χρόνια, μέσα της δεκαετίας του 70, έγινα συχνός θαμώνας του αείμνηστου Κώστα Μουντάκη. Την Κρήτη λοιπόν την κουβαλώ μέσα μου, με θετικό πρόσημο.
Απαντώντας λοιπόν στο ερώτημα σας, επέλεξα την Κρήτη σαν καμβά του μυθιστορήματος μου, για όλους τους παραπάνω λόγους.
Δώστε μας μια πρόγευση του περιεχομένου του νέου σας βιβλίου, του αλεξιπτωτιστή που ήρθε απρόσκλητος να κατακτήσει την Κρήτη;
Είναι μια πολύ δυνατή ιστορία που ξεκινάει από την Κνωσό το 1937 και περιέχει στοιχεία από δύο αληθινές ιστορίες, που μου έχουν αφηγηθεί. Ένας δυνατός έρωτας αναπτύσσεται ανάμεσα σε μια Κρητικοπούλα και έναν Γερμανό φοιτητή της αρχαιολογίας. Αυτός ο έρωτας πέρασε πολύ δύσκολες στιγμές και καταστάσεις, κυρίως γιατί αυτός ο Γερμανός, θα πέσει μετά από τέσσερα χρόνια να κατακτήσει το νησί. Από κει και πέρα το βιβλίο παίρνει φωτιά. Πρέπει να σας πω δε ότι τελειώνει με μία επιστολή, την οποία θα ήθελε να έχει υπογράψει ο κάθε Έλληνας, αλλά την γράφει αυτός ο ίδιος Γερμανός, στα βαθιά του γεράματα. Είναι ένα βιβλίο που ξεκίνησε εντυπωσιακά καλά και σε 25 μέρες από την κυκλοφορία του υπέγραψα δεύτερη έκδοση. Νομίζω έχει εξαιρετικό ενδιαφέρον, ειδικά για το Κρητικό κοινό.
Γενικότερα θα λέγαμε ότι το ιστορικό μυθιστόρημα γνωρίζει άνθηση τα τελευταία χρόνια στη χώρα μας. Πού το αποδίδετε;
Δεν θα έλεγα ότι γνωρίζει άνθηση, άλλωστε είναι γνωστό ότι οι Έλληνες δυστυχώς δεν διαβάζουμε πολύ. Θα ισχυριζόμουν καλύτερα, ότι βρίσκεται σε μια σταθερά ανοδική πορεία, σε σχέση με το παρελθόν. Το αποδίδω στο γεγονός ότι οι άνθρωποι διψάνε να μάθουν περισσότερα στοιχεία για σημαντικά ιστορικά γεγονότα, λόγω ακριβώς του αποτυχημένου τρόπου που διδάσκεται το μάθημα της ιστορίας, μέσα από τα σχολικά βιβλία. Είναι έτσι πιο εύπεπτη η ιστορική γνώση που λαμβάνει κάποιος όταν διαβάζει ένα καλό ιστορικό μυθιστόρημα, περνάει πολύ πιο εύκολα και σε συνδυασμό με την μυθοπλασία, κάνει ένα υπέροχο ταξίδι στον χρόνο.
Κάθε ιστορικό μυθιστόρημα ισορροπεί ανάμεσα στα ιστορικά γεγονότα και τη μυθοπλασία. Υπάρχουν κόκκινες γραμμές για ένα συγγραφέα στο πώς μεταχειρίζεται την ιστορία ή όλα υπόκεινται σε μυθοπλαστική επεξεργασία;
Ο πρώτος και απαράβατος κανόνας για μένα, η πιο έντονη κόκκινη γραμμή, είναι να σεβαστεί ο δημιουργός την πραγματική ιστορία και να μην την τσαλαβουτά. Αν δεν την σεβαστείς, η ιστορία θα σε εκδικηθεί. Ασφαλώς και η μυθοπλασία που πλέκεται με την πραγματική ιστορία είναι πολύ σημαντική, για να κάνει το έργο κακό, μέτριο ή καλό. Αυτή η μίξη, η δοσολογία δηλαδή ιστορικών στοιχείων και μυθοπλασίας, αποτελεί ίσως το δυσκολότερο στοίχημα για έναν συγγραφέα.
Δυστυχώς τα τελευταία χρόνια βλέπουμε πανευρωπαϊκά μια άνοδο της ακροδεξιάς και του νεοναζισμού. Το είδαμε και στην Ελλάδα τα χρόνια των μνημονίων. Μήπως τελικά ως κοινωνίες από την ιστορία δεν διδασκόμαστε;
Συμφωνώ πως δεν διδασκόμαστε όσο θα έπρεπε. Είπα και παραπάνω, ότι αυτή την στιγμή στην Ευρώπη υπάρχουν φαινόμενα που πρέπει να μας προβληματίσουν, όπως στην Ουγγαρία και την Πολωνία, τα μεγάλα ποσοστά της Λεπέν στην Γαλλία. Αυτά αναπτύσσονται εκεί όπου υπάρχει φτώχεια, εκμετάλλευση, ανεργία κλπ. Αυτά είναι δείγματα που πρέπει να προβληματίσουν την ΕΕ και να προσπαθήσει να δώσει λύσεις, πριν είναι αργά.
Πιστεύετε στην έμπνευση και το ταλέντο ή όλα στη συγγραφή είναι ατελείωτες ώρες δουλειάς και έρευνας;
Θεωρώ ότι κανείς δεν γεννιέται συγγραφέας. Σίγουρα θέλει μελέτη, ιδιαίτερα για να γράψεις ένα ιστορικό μυθιστόρημα, χρειάζεται πολύ μεγάλη μελέτη. Εγώ για να γράψω τον Αλεξιπτωτιστή διάβαζα επτά μήνες. Ούτε ξέρω πόσα βιβλία διάβασα. Όμως η μελέτη των ιστορικών στοιχείων από μόνη της δεν αρκεί, αν δεν υπάρχει και το ταλέντο που θα μπλέξει μαεστρικά την ιστορία με την μυθοπλασία. Άρα η απάντηση είναι, ότι χρειάζονται και τα δύο, για να βγει ένα καλό αποτέλεσμα.
Τι καταξιώνει ένα βιβλίο; Η αντοχή στον χρόνο; Η εμπορική του απήχηση ή μήπως η συγκίνηση που μπορεί να προσφέρει έστω και αν δεν κερδίσει πολλούς αναγνώστες;
Νομίζω η εμπορική του απήχηση και κυρίως η αντοχή στον χρόνο. Να σας φέρω ένα προσωπικό παράδειγμα. Σήμερα, μετά από 13 χρόνια μου ζήτησε ένας Βρετανικός οίκος να μεταφράσει το βιβλίο μου “Σμύρνη συγγνώμη” που κυκλοφόρησε το 2008 και είχε και εμπορική επιτυχία. Παρά λοιπόν τα 13 χρόνια που πέρασαν, η Σμύρνη μου άντεξε και θα κυκλοφορήσει σε 3 μήνες στα πέρατα της γης, μέσα από την πλατφόρμα της amazon.
Εργαστήκατε ως εκπαιδευτικός για 32 χρόνια. Υπάρχουν συγγένειες ανάμεσα στην επιστήμη των μαθητικών και τη συγγραφή μυθιστορημάτων;
Η επιστήμη των μαθηματικών μου δίδαξε τον ορθολογισμό, ο οποίος θεωρώ ότι μου φάνηκε πολύ χρήσιμος στο κομμάτι της συγγραφής και κυρίως στην δοσολογία που χρησιμοποιώ ανάμεσα στα ιστορικά στοιχεία και την μυθοπλασία.
Πόσες φορές δεν αφήσαμε βιβλία στη μέση, γιατί μας κούρασαν οι μακρόσυρτες και ανώφελες περιγραφές; Αυτό δεν θα το βρείτε στα βιβλία μου. Η δοσολογία θα είναι τόσο, όσο χρειάζεται. Αυτό μου λένε τουλάχιστον, οι χιλιάδες πλέον αναγνώστες που έχουν διαβάσει τα βιβλία μου.
