Με το που ξύπνησα τη Δευτέρα το πρωί έμαθα τα νέα. Η Ελλάδα είχε κερδίσει άλλο ένα μετάλλιο στους ολυμπιακούς αγώνες. Στο άλμα εις μήκος αυτήν τη φορά. Λίγο αργότερα στη θάλασσα μια πιτσιρίκα 8 με 10 χρονών φώναζε στην οικογένειά της.
-Άντε, άντε, γρήγορα να φύγουμε. Μην αργείτε. Να προλάβουμε να δούμε τον Πετρούνια.
Απόρησα και θαύμασα που το μικρό παιδί ήξερε τον πρωταθλητή μας στους κρίκους και περισσότερο που είχε τέτοιο ενδιαφέρον για τον αθλητισμό.
Συνειρμικά ήρθε στο μυαλό μου η Αρχαία Ολυμπία όπως είχα την τύχη να τη δω ένα Δεκεμβριάτικο ζεστό απόγευμα που την επισκέφτηκα. Το μουσείο με τον πανέμορφο Ερμή του Πραξιτέλη, την Νίκη του Παιωνίου και τα άλλα εκθέματα. Το Στάδιο και τα μνημεία ναών και κτηρίων. Μα το πιο σημαντικό ήταν η αύρα που έβγαζε αυτό το μέρος. Το καταλάβαινες, το αισθανόσουν, το έπιανες λες στον αέρα. Ο τόπος αυτός δεν επιλέχθηκε τυχαία για κέντρο μιας τόσο σπουδαίας διοργάνωσης από τα πανάρχαια χρόνια. Το αποτύπωμά του έχει μείνει χειροπιαστό λες, μέχρι τις μέρες μας.
Ο πρώτος πρώτος βωμός στην Ολυμπία, το «Γαίον», λένε, πως ανήκε στην Μητέρα Γη ήδη από τον 12ο π.Χ. αιώνα. Στη συνέχεια εκεί λατρεύτηκε ο θεός Κρόνος. Μετά λένε οι παραδόσεις και οι παλιοί μύθοι, ο Δίας νίκησε τον πατέρα του σε αγώνα πάλης. Πράγμα που έγινε η αιτία, ώστε να επιβληθεί η δική του λατρεία.
Κάποια στιγμή στον διο τόπο ήρθαν οι Ιδαίοι δάκτυλοι, πέντε μυθικά όντα από την Κρήτη (Ιδαίοι από το όνομα της Ίδης και δάκτυλοι, επειδή ήταν πέντε σαν τα δάκτυλα του χεριού ή επειδή ήταν επιδέξιοι στα χέρια και ήταν υπεύθυνοι για πάρα πολλές εφευρέσεις και ανακαλύψεις της εποχής αυτής). Οι παλιές ιστορίες διασώζουν ότι τα πέντε αδέλφια, που κάποιες φορές ταυτίζονται με τους Κουρήτες δεν γεννήθηκαν αλλά φύτρωσαν από την γη, από τα πρώτα δάκρυα του μόλις γεννημένου Δία. Στη συνέχεια μεγάλωσαν γρήγορα και η θεά Ρέα τους επιφόρτισε με το καθήκον να φυλάνε το μωρό από τις κακές προθέσεις του πατέρα του, που ήθελε να το εξαφανίσει μιας και ένας χρησμός προέβλεπε ότι ο Κρόνος θα χάσει την εξουσία από ένα παιδί του.
Σε μια ανάπαυλα της φύλαξης του βρέφους τα πέντε αδέλφια, βρεθήκανε στην Ολυμπία και για να ξεσκάσουν, ο μεγαλύτερος τους ο Ιδαίος Ηρακλής (απλή συνωνυμία με τον ήρωα-ημίθεο των δώδεκα άθλων) έβαλε τους υπόλοιπους να συναγωνιστούν σε ένα αγώνα δρόμου μεταξύ τους. Ο ίδιος στεφάνωσε τον νικητή με κλαδιά αγριελιάς. Έτσι ο Ιδαίος Ηρακλής έθεσε τα θεμέλια των αγώνων. Συγχρόνως ορίζει το τρέξιμο, ως άθλημα. Ορίζει το «στάδιον» (192 μ.) ως το καθορισμένο μήκος που θα τρέχουν οι αθλητές. Ορίζει ότι οι αγώνες θα διεξάγονται κάθε τέσσερα χρόνια, καθώς και ότι ο νικητής θα βραβεύεται με ένα στεφάνι αγριελιάς, τον κότινο.
Οι αγώνες σύμφωνα με τις ενδείξεις γίνονται από πολύ παλιότερα, αλλά αναφέρονται μόνο από το 776 π.Χ., όταν άρχισαν να υπάρχουν οι πρώτες ιστορικές μαρτυρίες και να καταγράφονται τα ονόματα των νικητών. Στην αρχή περιελάμβαναν έναν μόνο αγώνα. Τον δρόμο ενός σταδίου, σε μία μόνο μέρα. Στην πορεία με το πέρασμα των χρόνων και όσο η σημασία τους μεγάλωνε, τόσο αύξαιναν οι ημέρες διεξαγωγής και προσθέτονταν και άλλα αθλήματα. Οι αγώνες διεξάγονταν κατά τη διάρκεια της πρώτης πανσελήνου μετά το θερινό ηλιοστάσιο, κρατούσαν πέντε μέρες και γίνονταν αγωνίσματα δρόμου (ενός, δύο και είκοσι τεσσάρων σταδίων) πάλης, πεντάθλου, παγκρατίου, αρματοδρομιών, αλμάτων και ρίψεων.
Βραβείο του νικητή παρέμεινε ο κότινος . Υπολογίζεται ότι μέχρι 45.000 άνθρωποι συνέρρεαν στην Ολυμπία, από όλον τον τότε γνωστό κόσμο, για να τους παρακολουθήσουν.
Κατά την περίοδο δε των αγώνων, κηρυσσόταν η ολυμπιακή εκεχειρία ανακωχή δηλ. από τις πολεμικές συγκρούσεις. Οι αγώνες αφορούσαν μόνο άνδρες αθλητές και θεατές, μιας και οι γυναίκες απαγορεύονταν να παραστούν επί ποινή θανάτου (αυτές μπορούσαν να λάβουν μέρος στα Ηραία). Είναι γνωστή η ιστορία της Καλλιπάτειρας, αρχόντισσας από τη Ρόδο που ντύθηκε ανδρικά, για να παρακολουθήσει τον γιό της να αγωνίζεται. Την πρόδωσε ο υπερβολικός της ενθουσιασμός αλλά γλύτωσε την τιμωρία, χάριν της οικογένειάς της.
Βλέπετε, η Καλλιπάτειρα είχε πατέρα, τρεις αδελφούς, γιό και ανιψιό ολυμπιονίκες.
Ήταν τόσο μεγάλη η δόξα των νικητών που κατά την υποδοχή τους στις πόλεις καταγωγής τους γκρέμιζαν τα τείχη, θεωρώντας πως με τέτοια παλικάρια δεν χρειάζονται άλλη μεγαλύτερη προστασία. Οι αγώνες γνώρισαν τεράστια αίγλη σε όλη την διάρκεια των αρχαίων χρόνων. Τόση μεγάλη που καθιερώθηκαν και ως βάση χρονολόγησης.
Όταν όμως ήρθε η καινούργια θρησκεία, οι παλιές συνήθειες έπρεπε να αλλάξουν. Έτσι το 392 μ.Χ. ο Θεοδόσιος ο Α΄, αυτοκράτορας του Βυζαντίου με διάταγμά του καταργεί παλιούς θεούς, τις παλιές λατρείες, τους ένδοξους αγώνες. Οι Ολυμπιακοί σταματούν, αν και η φήμη τους παραμένει ζωντανή για πολύ καιρό ακόμα.
Στις αρχές του 19ου αιώνα οι Φαναριώτες αδελφοί, Αλέξανδρος και Παναγιώτης Σούτσος προωθούν με μεγάλη ζέση το όραμα της αναβίωσης των αγώνων με σύμμαχο τον ευεργέτη Ευάγγελο Ζάππα. Όμως η τύχη ήθελε το ξαναζωντάνεμα τους να το καταφέρει ένας Γάλλος με τη συμμετοχή και του δικού μας Δημητρίου Βικέλα. Ο Πιερ ντε Κουμπερτέν, που πίστευε ότι τα ιδεώδη των αγώνων έπρεπε να εμφορούν και το σύγχρονο παιδαγωγικό σύστημα με την ισόρροπη ανάπτυξη σώματος, ψυχής και πνεύματος. Από το 1896 χρονιά των πρώτων σύγχρονων ολυμπιακών αγώνων, οι αγώνες γίνονται ανελλιπώς κάθε τέσσερα χρόνια εκτός των χρόνων των δύο παγκοσμίων πολέμων.
Οι παλαιοί με τους τωρινούς έχουν πολλές ομοιότητες μα και πολλές διαφορές. Αν και στον ύμνο τους οι σύγχρονοι αγώνες επικαλούνται το «αθάνατο αρχαίο πνεύμα, τον αγνό πατέρα του ωραίου, του μεγάλου και του αληθινού», ωστόσο είναι γεγονός ότι απευθύνονται σε ανθρώπους ενός διαφορετικού κόσμου. Ενός κόσμου που διέπεται από αλλιώτικες αρχές και ιδανικά από τον αρχαίο. Όμως οι σύγχρονοι ολυμπιακοί αγώνες ως τα σήμερα τα έχουν καταφέρει να είναι μια τεράστια γιορτή της νεολαίας όλου του κόσμου. Και παρά τα όποια προβλήματα και τις δυσμενείς συγκυρίες εξακολουθούν να είναι αγώνες με μεγάλο βάρος στην συνείδηση των αθλητών, παγκοσμίως. Ένα ολυμπιακό μετάλλιο φέρει εξίσου μεγάλη δόξα, φήμη και αναγνωρισιμότητα, όση περίπου και ο κότινος των αρχαίων ολυμπιονικών και δεν αφορά μόνο τον ίδιο τον αθλητή ως άτομο αλλά και τη χώρα του ολόκληρη.
