» Προσωπικό αφιέρωμα για την έκθεση του Θεόδωρου Παπαγιάννη
Εζησα περίπου επτά εικοσιτετράωρα μαζί με τα έργα του Θ. Παπαγιαννη σε σύνολο ωρών. Στην ουσία περίπου δύο μήνες, μέσω ενός προγράμματος της Δημοτικής πινακοθήκης Χανίων σένα χώρο αρχαίο και ιερό το Γιαλί τζαμί όπου είχαν εκτεθεί αυτά τα έργα και χιλιάδες κόσμου επισκέφτηκαν
Κάποιες σκέψεις μου για αυτή την τόσο ενδιαφέρουσα εμπειρία αισθάνομαι την ανάγκη να μοιραστώ με τον κόσμο:
Λένε «επτά φορές να πέφτεις και οκτω να σηκώνεσαι»
Δώδεκα γλυπτά έργα του Θ Παπαγιάννη τοποθετημένα όρθια κυκλικά και στην μέση μια φόρμα γλυπτού σε πτώση η παρουσία του ψωμιού και του αλατιού τα εικονοστάσια γύρω και σε απόσταση δημιουργούσαν μια μυσταγωγική κατάσταση σαν κάτι να συνέβαινε η από στιγμή σε στιγμή θα μπορούσε να συμβεί…
Λειτουργούσαν σαν μαγνήτες που είλκυαν το αρχαίο φως που έκρυβε μέσα του την ιδέα της ανάστασης μετά το πένθος….
Με την σιωπηλή παρουσία τους την τόσο επιβλητική και σταθερή γεννούσαν μια αδέσμευτη ενατένιση που ρίσκαρε στο βλέμμα του θεατή την πιθανότητα, να ξανακτίσει την ελευθερίας του… Γλυπτά απέριττα όπως οι αρχαίοι πλάτανοι με τους τεραστίους κορμούς οι βαμμένοι από τον χρόνο… οι ομιλούντες την γλωσσά των καταιγίδων και την γαληνή των εσπερινών…
Αρκεί να συγκεντρωνόσουν προσεκτικά να εστίαζες στη λεπτομέρεια και μαγικά βίωνες ένα ταξίδι μνήμης άυλο, που σαν ηλεκτρικό ρεύμα περνούσε διασχίζοντας τα φθαρμένα τόσο οικία υλικά τα δεμένα μεταξύ τους μένα τρόπο συγκλονιστικό… μυστική καδένα της ύπαρξης γεμάτη αναπνοές παρελθόντος και ανταύγειες μέλλοντος δημιουργούσαν ένα παρόν γεμάτο κραδασμούς αισθημάτων…
Άνοιγαν κρυφά παράθυρα και διαφαινόταν το ράγισμα ο τραυματισμός των ονείρων όλα μιλούσαν για την δυνατότητα επούλωσης… και έγνεφαν… Ποιος θα μπορούσε να ερμηνέψει την αρχαία γλωσσά των νευμάτων…;
Ποιος θα μπορούσε να στεγνώσει τα δάκρυα…; Ποιος θα έσβηνε τα ίχνη των στεναγμών της ζωής;
Μέσα από τα σώματα τα βλεμματα των γλυπτών του Θ. Παπαγιαννη ζούσε ένα πλήθος ανθρώπων… δικοί μας όλοι… προγονοι ήρωες θεοί ή μάντεις σοφοί ή απλοί άνθρωποι καλοί ή κακοί δεν έχει τόσο σημασία. Σημασία έχει ότι κάτι ήθελαν να μας πουν… να μας μεταφέρουν ένα μήνυμα ίσως… μια ευχή… μια παραγγελία… η μια προσταγή…
Η έκθεση του Θ. Παπαγιαννη ήταν δώρο πολύτιμο τυχεροί όσοι την είδαν γιατί όταν σε μια έκθεση βιώνει ο θεατής την ιερότητα του εμείς η τέχνη τότε γίνεται προσευχή γέφυρα αγάπης που μας επιστρέφει την χαμένη μας αθωότητα και μας επαναφέρει την αίσθηση λύτρωσης που πρωταγωνιστεί η καρδιά… η καρδιά που ξέρει σεμνά και ταπεινά να ζητεί έλεος για την ανθρωπινή συμπεριφορά τη λεηλασία ολοκλήρου του σύμπαντος για ίδιον συμφέρον την άσεβεια και καταστροφή της ίδιας μας της μάνας -πατρίδας γης
Αυτά τα γλυπτά τ’ αγάπησα η αρμονία τους εισχώρησε στο είναι μου, τα χρώματα τους η αισθητική και η ατμόσφαιρα τους με σύνδεε με τόσους πολιτισμούς… λαούς πόλεις… (και δεν είναι τυχαίο που τόσος κόσμος χιλιαδες λεμε από όλα τα μερη του κοσμου ειδε αυτή την εκθεση…).
Η απόλυτη σχεδόν θρησκευτική εργασία του καλλιτέχνη… η διαποτισμένη από την ανάσα της ψυχής του, δημιούργουσε το συναίσθημα που νοιώθει κάνεις όταν είναι στη φύση που όλα μοιάζουν τόσο τέλεια ώστε τίποτα δεν θέλεις να προσθέσεις η να αφαιρέσεις… κάθε σημείο του έργου έγνεφε μακριά στην απεραντοσύνη και… μέσα από κορυφογραμμές δέους… ευλαβείας και πίστης δημιουργούσε και έκπεμπε μια τόσο επιβλητική σιωπή μια σιωπή αγρυπνίας και ενδοσκόπησης… σα να ήθελε να διασώσει τον άνθρωπο που θυσίασε τα όνειρά του που πρόδωσε… αυτούς όλους που έδωσαν την ζωή τους για ένα καλύτερο κόσμο.
Εργα ενθύμησης και φωνή χρέους μαρτυρούσαν, σήμαιναν και σημαίνουν όπως τα χρώματα του δειλινού… το θρόισμα του φθινοπώρου… το δέος της μεγάλης Παρασκευής… η κατακόκκινη παπαρούνα του Απρίλη…
Γλυπτά έργα αξιοθαύμαστα μνημεία παρόντος πέρα από κάθε κρίση και κριτική.
Εμπνεύστηκα από αυτή την έκθεση, μια έκθεση βαθειάς αγάπης για τον άνθρωπο και έγραψα το παρακάτω ποίημα:
Δεν έχω πόλεμο γιατί δεν έχω εδάφη
…δε έχω πόλεμο γιατί δεν έχω εδάφη… όπου είμαι είμαι και ότι ξέρω δεν ξέρω…
…ποιος να θέλει να μ’ εκπολιτίσει αφού δεν θα κερδίσει τίποτα….
είναι ελάχιστη η παρουσία μου και πιο ελάχιστη η ζωή μου…. “οι βασιλιάδες” πέθαναν ήρθε ο καιρός του ανθρώπου…
έτσι χορεύοντας με τον χτύπο της καρδιάς προσανατολίζομαι στην απλότητα …
με σέρνουν οι μάταιες κλωστές των υλικών… μα εγώ δεν υποβάλλομαι… τυλίγομαι στο πρωινό φως και στη μυρωδιά των ευκαλύπτων… δέντρα πελώρια μου γελούν με αγάπη…
όμως
μακριά τόσο κοντά… ακούω να ξεσχίζονται τα άσπρα σεντόνια στις αυλές… φωτιά να παίρνουν τα όνειρα…
άνθρωποι να στοιβάζονται σαν σκουπίδια… ζητώντας λίγο αντίδωρο… μια πατρίδα ζητώντας….
αισθάνομαι σαν άνθρωπος δίχως χέρια δίχως πόδια δίχως μάτια…δίχως αυτιά… σ’ ένα πλήθος που μου φωνάζει βοήθεια…, σκύβω να φτιάξω μια σημαία από χαρά να φωλιάσουν περιστέρια να τρυφήσω να πετάξουν μακριά με ρομφαία ελπίδας… τα μουσκεμένα βράδια να ζεσταθούν από της αγάπης την λάμψη… και εγώ πάλι να ξαναβρώ την φωνή μου να τραγουδήσω ξανά μαζί με την φωνή όλων…
…δεν έχω πόλεμο γιατί δεν έχω εδάφη…όπου είμαι είμαι… “οι βασιλιάδες’ πέθαναν… ήρθε ο καιρός του ανθρώπου…
