Ciriaco d’ Ancona, “Πορτρέτο του Ομήρου”, 1436/1447, Κώδικας Hamilton 254, Βερολίνο,
Κρατική Βιβλιοθήκη και Φούλβιο Ορσίνι, “Imagines et elogia virorum Illustrium”, 1570.
Oπως εύκολα γίνεται αντιληπτό το πιθανολογούμενο από τον Ορσίνι ως αγαλματίδιο του Ομήρου στην εικονογράφηση της πραγματείας του (εικ. 2) δε θα μπορούσε σε καμία περίπτωση να έχει αποτελέσει την πηγή έμπνευσης για τη σύνθεση του Κυριακού Αγκωνίτη (εικ. 1), καθώς ο επικός ποιητής στο σχέδιο του τελευταίου αποδίδεται ένθρονος.
Για το συγκεκριμένο εικονογραφικό σχήμα ο Ιταλός περιηγητής θα μπορούσε ωστόσο να έχει αντλήσει έμπνευση από “ομηρικά” αρχαιολογικά τεκμήρια που είχαν υποπέ-
σει στην αντίληψή του από τα ταξίδια του στα μέρη εκείνα που συναγωνίζονταν μεταξύ τους για την πρωτοκαθεδρία εντός των πριμοδοτούμενων ως πλέον πιθανών κέντρων δράσης του επικού ποιητή κατά την αρχαιότητα.
Αναφέρομαι στο νησί της Χίου και την πόλη της Σμύρνης (σημερινό Izmir) στα παράλια της Μικράς Ασίας. Τόσο η νήσος Χίος, όσο και η πόλη της Σμύρνης πρόβαλαν κάθεμια για τον εαυτό της την αξίωση της πατρότητας του αρχαίου ποιητή. Ο Κυριακός έμελλε να επισκεφθεί αμφότερα μέρη επανειλημμένα κατά τη διάρκεια του ακάματου ταξιδιωτικού του βίου.
Στα 1431 ο Αγκωνίτης κατά τη διάρκεια μιάς επίσκεψής του στη Σμύρνη και όντας κατά την προσφιλή του συνήθεια σε αναζήτηση αρχαιολογικών τεκμηρίων που θα μπορούσαν να επικυρώσουν τις φιλολογικές μαρτυρίες, θεώρησε ότι ανακάλυψε μια αρχαία επιγραφή που δικαίωνε την αξίωση της Σμύρνης απέναντι στη Χίο στο πλαίσιο της διαμάχης αναφορικά με τον τόπο γέννησης του Ομήρου.
Από την άλλη πλευρά, η Χίος με τη σημαίνουσα γεωστρατηγική της θέση εξυπηρετούσε τον Κυριακό καθόλη τη διάρκεια της ζωής του ως σταθερό σημείο αναφοράς στα ταξίδια του και μεταβατικός σταθμός ανάπαυσης, ενώ είχε υπάρξει συν τοις άλλοις και τόπος συγκέντρωσης των αρχαιοτήτων που συνέλεγε κατά καιρούς.
Επιπλέον ο Κυριακός διατηρούσε στενή φιλική σχέση με το Γενουάτη διοικητή της νήσου Αντρεόλο Τζιουστινιάνι (Andreolo Giustiniani), όπως αποδεικνύει και η σωζόμενη στα φλωρεντινά αρχεία τακτική αλληλογραφία ανάμεσα στους δύο άνδρες.
Σε μία από αυτές τις επιστολές που φέρει τη χρονολογία 16 Απριλίου 1447, ο Κυριακός μνημονεύει στο Τζιουστινιάνι την (αποτυχημένη) επιχείρηση εκ μέρους του εντοπισμού του υποτιθέμενου τάφου του Ομήρου στη Χίο.
(Συνεχίζεται)
