Παρασκευή, 29 Μαρτίου, 2024

Οταν το αίμα μετουσιώνεται σε μελάνι

Ηταν 19 του Μάη, ημέρα Κυριακή και το πρωινό εκείνο, το ηρωικό χωριό των Βρυσών του Αποκόρωνα είχε ντυθεί με μία αίγλη πρωτόγνωρη. Πενθούσε, θαρρείς, τον ηρωισμό που αποθέωνε.
H  ατμόσφαιρα φαινόταν να αφομοιώνει τα μείζονα τελετουργικά μιας επιμνημόσυνης τελετής των ηρώων πολέμου στην κατεχόμενη Κρήτη, Ανδρέα Πολέντα και Μανούσου Μεγαλακάκη, με αφορμή τα αποκαλυπτήρια της προτομής του τελευταίου.
Οι στιγμές ήταν αφοπλιστικά συγκλονιστικές αφού είχαν την ένταση της συγκινητικής ανταπόδοσης στην ιστορία και στο «ενεργό κληροδότημα» του ηρωισμού, που η τοπική κοινωνία ως αναπόδραστη εκπλήρωση χρέους – για έναν ιδιότυπο υπαρξιακό λογαριασμό – όφειλε κάποια στιγμή να ξεπληρώσει. Το χρέος αυτό το αναδέχθηκε ο συντοπίτης τους, γνωστός και έγκριτος δικηγόρος στα Χανιά, Γιάννης Ντερμανάκης, που με την υψηλής συγκίνησης και πλούτου συναισθημάτων ομιλία του μας γύρισε πίσω στο δεύτερο μισό του 20ου αιώνα και στα τραγικά γεγονότα της κατεχόμενης Κρήτης.
Ο ομιλητής, αφυπνίζοντας τη συλλογική μνήμη με τη δύναμη των λέξεων και της γλώσσας, ανέδειξε το εύρος της συμβολής των Αποκορωνιωτών ηρώων – συμβόλων του πνεύματος της Κρητικής αντίστασης – στον πόλεμο και ότι η συμβολή αυτή χρήζει αναγνώρισης και σεβασμού. Ανέδειξε, επιπλέον, αυτό που συνδέεται αναπότρεπτα με το πάθος των Κρητικών να ζουν επικίνδυνα συμφιλιωμένοι με το θάνατο, που τον αντικαθιστούν με ένα σύμβολο του – σύμβολο που συνοψίζεται από το όραμα της ελευθερίας, την χαρακτηριστικότερη σύνοψη της Κρητικής ιδιοσυγκρασίας, που ο θάνατος για την πατρίδα είναι ο επίλεκτός της χαρακτήρας. Είναι η πατρίδα, που η κορυφαία πολιτικός στοχαστής του 20ου αιώνα Χάνα Άρεντ θεωρεί ως το πιο θεμελιώδες δικαίωμα «δικαίωμα στην κατοχή δικαιωμάτων» – το  δικαίωμα του ανήκειν σε μία κοινότητα.
Ο ομιλητής επέτυχε την γοητευτική πρόσμειξη της αισθητικής με την τεκμηρίωση όταν μετάγγισε στο χαρτί την ομορφιά των εικόνων και των ήχων του Αποκόρωνα, φορτισμένων με το κοινό μεταίσθημα των καταστροφών, πυρπολήσεων και εκτελέσεων της εφιαλτικής μεθορίου του πολέμου, να έχει συγχρόνως κάτι το απελπιστικό.
Ο Γιάννης Ντερμανάκης, ανακαλύπτοντας τα ίχνη βημάτων των Αποκορωνιωτών ηρώων με τις επαναλαμβανόμενες αναφωνήσεις των ονομάτων τους, διατρέχει με την ομιλία του όλη την πολεμική δραστηριότητά τους – φορτισμένη με τις ανατριχιαστικές λεπτομέρειες των τελευταίων στιγμών τους – μέσα από τα σπαράγματα των εφιαλτικών εικόνων και την τρομακτική μοναξιά των ύστερων αναπνοών να αντιστέκεται στην προδοσία. Η ομιλία του Γιάννη Ντερμανάκη έμοιαζε ίσως με σιωπηλό ψαλμό, σε ένα στερέωμα των ψυχών των ηρώων Ανδρέα Πολέντα και Μανούσου Μεγαλακάκη, αλλά και των αναρίθμητων θυμάτων της Κρητικής αντίστασης – θρηνημένων και απένθητων – για τους οποίους η μνήμη οφείλει να επωμισθεί την εκπλήρωση της αθανασίας, εφόσον τίποτε άλλο εκτός από τη ζωή πεθαίνει τόσο απόλυτα.
Ο Αποκόρωνας, ο τόπος με τη σαγηνευτική και απόκοσμη ανθρωπογεωγραφία, με την ανθρώπινη ζεστασιά, τα συναισθήματα στην εγγύτητά τους – την αγάπη των Αποκορωνιωτών για τη φιλία, το χιούμορ, το χορό, τη μουσική και μία εκρηκτική ζωντάνια να επαναφορτίζεται διαρκώς – τους ήρωες που έχασαν τη ζωή τους πολεμώντας, σφράγισε τη μοίρα της Κρητικής ιδιαιτερότητας και του ευρύτερου Κρητικού μεγαλείου, που συνδέεται με την εμβληματικά κωδικοποιημένη αταβιστική αντίδραση των Κρητικών απέναντι στην παραβίαση του νησιού τους.
Πώς να χωρέσουν όμως στις σελίδες μιας ομιλίας όλα όσα έκαναν την σκληρή αντίσταση των ηρώων Ανδρέα Πολέντα και Μανούσου Μεγαλακάκη – που συνέχεται από τις δραματικότερες στιγμές της ιστορίας – θαυμαστή και ταυτόχρονα τραγική;
Εντέλει, το ίζημα που άφησε στο συλλογικό υποσυνείδητο η ομιλία του Γιάννη Ντερμανάκη είναι η ενσυναίσθηση, η μεγάλη αγάπη, η ευαισθησία και η υπερηφάνεια του ομιλητή για τον τόπο του και το μεγαλείο των ηρώων του. Δεν ήταν πένθος αλλά η απειρόβαθη ευγνωμοσύνη του ομιλητή για τον τόπο του, που γέννησε πρωταγωνιστές και ήρωες.


Ακολουθήστε τα Χανιώτικα Νέα στο Google News στο Facebook και στο Twitter.

Δημοφιλή άρθρα

1 Comment

  1. Αγαπητή μας Αικατερίνη,
    πάντα μάς ξαφνιάζεις με τον όμορφο, λιτό κι εμπεριστατωμένο λόγο σου, την εμβρίθεια των πολλαπλών γνώσεων, και το πιο σπουδαίο είναι που έμαθες στη ζωή σου να μοιράζεσαι τα πάντα με τους συνανθρώπους σου. Έτσι, είναι τα αληθινά κι ανθρώπινα πρόσωπα: ελεύθερα, κοινωνικά, ευχαριστιακά και συναισθηματικώς – πνευματικώς ώριμα. Σε γνώρισα πατριώτισσά μου καλή από τα φοιτητικά σου ακόμα χρόνια, όταν με τον φίλο κι εξαίρετο συνάδελφο Γιάννη Ντερμανάκη κι άλλους Κρήτες σπουδαστές, τρέχατε για λευτεριά και δημοκρατία, ενάντια στην ξενοκίνητη χούντα κι εγώ, σαν μεγαύτερός σας, πάντα κοντά σας σάς προστάτευα από θανάσιμους κινδύνους, όντας ήδη νεαρός δικηγόρος. Ωστόσο, αγαπητή φίλη μας Αικατερίνη, τύτο το συμβολικό αφιέρωμά σου -σπάνιο σε γραφή και ουσία ιστορικής μνήμης- δεν έχει το ταίρι του: τα θερμά μας συγχαρητήρια και σε παρακαλούμε όλοι οι φίλοι να γράφεις πιο τακτικά. Θυμάμαι που παραβρεθήκαμε όλοι οι γνωστοί και φίλοι στην σπουδαία εκδήλωση των Βρυσών, ενώ η συγκλονιστική και ουσιαστική ομιλία του αγαπητού μας Γιάννη Ντερμανάκη ενίσχυσε την Συλλογική Μνήμη όλων των Ελλήνων Κρητών κι όχι μόνο, κι αυτή η Μνήμη είναι, που με τα παθήματα και μαθήματά της οδηγεί στην αληθινή δημοκρατία, την ειρήνη, τη λήθη και συναίνεση, την ισονομία, την αξιοκρατία και την ευημερία του απλού λαού μας, που ταλανίστηκε τόσο πολλά χρόνια από τις διχόνοιες και τους εμφύλιος σπαραγμούς, εκατέρωθεν. Για τον φίλο μας Γιάννη Ντερμανάκη τί να πώ: αυτός από μόνος τους είναι ολόκληρη ιστορία και μια σημαία ειρήνης, δημοκρατίας κι αγάπης για όλους τους συνανθρώπους μας: ευτυχώς, που υπάρχουν τέτοιοι συνάνθρωποί μας, ανάμεσά μας. Με φιλική και συναδελφική αγάπη κι εκτίμηση. Γιώργος Καραγεωργίου, συντ/χος νομικός, κοινωνιολόγος, οικονομολόγος [ορμώμενος από την “Ερατεινή Ημαθία”] ΧΑΝΙΑ.

Αφήστε ένα σχόλιο

Please enter your comment!
Please enter your name here

Μικρές αγγελίες

aggelies

Βήμα στον αναγνώστη

Στείλτε μας φωτό και video ή κάντε μία καταγγελία

Συμπληρώστε τη φόρμα

Ειδήσεις

Χρήσιμα