» Κριτική παρουσίαση Ανάλυση – Σύγκριση – Αυτοκριτική και Δυναμική πορεία
ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ Ι. ΔΕΛΗΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ καθηγητού Πανεπιστημίου Αθηνών Εκδόσεις ΑΛΦΑ ΔΕΛΤΑ ad Γ’ έκδοση 1990
Ενα βιβλίο που αποσκοπεί όχι μόνο στην πανοπτική θεώρηση του πνευματικού κόσμου, αλλά και στην πάλη για την ποιότητα και την ελπίδα της γης μέσα από το ορθόδοξο φρόνημα. Με την ορθοδοξία σήμερα να αποτελεί πόλο έλξης στον ευρύτερο ορθόδοξο χώρο. Ο οποίος πρέπει να ενωθεί ως ενιαία θρησκευτική – πνευματική δύναμη 300 και πλέον εκατομμυρίων ορθοδόξων πιστών σε ολόκληρο τον κόσμο. Τόσο για αναγέννηση της ορθοδοξίας όσο και όλου του χριστιανισμού ο οποίος τώρα στις νέες ολέθριες απάνθρωπες συνθήκες ζωής πρέπει να δώσει τη δική του μαρτυρία αντιμετωπίζοντας την εποχή μας και τον σύγχρονο ηλεκτρονικό, ρομποτικό, πυρηνικό, εξαθλιωμένο και εξεγερμένο κόσμο, σε όλη τη διάρκεια του εικοστού πρώτου αιώνα… Η πρόκληση για την Ορθοδοξία βοά για τη δική της ευθύνη μέσα στον κόσμο που θεοποιεί τα τεχνολογήματά του χωρίς να τα πνευματοποιεί για την πραγματική ελευθερία λαών και ατόμων. Σήμερα η συνερχόμενη στην αποστολική Κρήτη μεγάλη Αγία Σύνοδος της Ορθοδοξίας έχει την ιστορική ευθύνη, πρωταρχικά, για να ζωοποιήσει τον Λόγο της δικής της ενότητας η οποία δοκιμάζεται από τον ρωσικό επικυρίαρχο ομοδοξισμό της βαλκανικής σλαβοορθοδοξίας, ο οποίος τελικά δεν συμμετέχει σ’ αυτή την πρωτοβουλία μιας νέας προσπάθειας για την ενότητα της ορθοδοξίας… Για να κυριαρχήσουν οι πολλαπλές θρησκευτικές, οικονομικές και γεωστρατηγικές σκοπιμότητες της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας η οποία έχει τη δική της ιστορία από τον 11ο αιώνα. Οπου ο αυτοκράτορας της Κωνσταντινούπολης ήταν για τους Ρώσους το σύμβολο της παγκόσμιας χριστιανικής ενότητας. Αλλά δεν ασκούσε πραγματική εξουσία πάνω τους. Γιατί οι Ρώσοι λειτουργούσαν πάντα “ορθόδοξα” πλην όμως υπερ-εξουσιαστικά, προεπαναστατικά, επαναστατικά και μετα-επαναστατικά όπως τώρα που η Ρωσική Εκκλησία έχει τη μεγάλη πλειοψηφία των ορθοδόξων πιστών με επηρεασμό και των ανατολικών και μεσοανατολικών Πατριαρχείων. Για να προβάλει τη μεγάλη ιδέα της Τρίτης Ρώμης… Ομως την ημέρα της Πεντηκοστής πραγματοποιείται η Αγία και Μεγάλη Σύνοδος των Ορθοδόξων της Μεγάλης και Ιστορικής Χριστιανικής Εκκλησίας, για να διακηρύξουν την υπέρχουσα ανάγκη για την οικουμενική Ορθόδοξη ενότητα πέρα από κάθε πολιτική και γεωπολιτική σκοπιμότητα σύνδεση της εκκλησίας με τον υπερ-εξουσιασμό…
ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ: ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΠΡΟΚΛΗΣΗ…
Η Ορθοδοξία είναι σύγχρονη πρόκληση για τους πιστούς της μέσα στα νέα θρησκευτικά δεδομένα του 21ου αιώνα. Οπως πρέπει να ανακτήσει την ενότητά της και να προσανατολίσει την αξία της στις νέες πραγματικότητες της παγκοσμιότητας, όπως αυτά κοσμικά, πολυπολιτιστικά και εξουσιαστικά και διαθρησκευτικά επιβάλλεται. Σήμερα (και αύριο) η Ορθοδοξία έχει τη δική της μακρά παράδοση και μαρτυρία της εκκλησίας της Πεντηκοστής ως πρώτη αποστολική έκφραση της Ανατολής και της Δύσης, αλλά και ως ενιαία χριστιανική Εκκλησία της Βυζαντινής παράδοσης. Ως τότε που έγινε το μεγάλο παπικό σχίσμα με τη διαμόρφωση της Ρωμαιοκαθολικής θεολογίας και της μετέπειτα προτεσταντικής θεολογίας με τις μεταρρυθμίσεις Λούθηρου Καλβίνου κ.λπ.
ΝΑ ΕΝΔΥΝΑΜΩΘΕΙ ΚΑΙ ΝΑ ΔΙΑΦΥΛΑΧΘΕΙ Η ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΠΙΣΤΗ
Ομως και η Ορθοδοξία των Ορθοδόξων της Ανατολής είχε συνεχώς τις δικές της χωριστικές αντιπαλότητες. Τόσο σε γενικό δογματικό επίπεδο όσο και στο επίπεδο των στενών εθνικών κρατών ή πατριαρχικών συμφερόντων, κάθε ορθόδοξης χώρας: στις σλαβικές περιοχές στη μεγάλη Ρωσία, αλλά και στις ορθόδοξες περιοχές των Πατριαρχείων Μικρής Ασίας, Ιεροσολύμων, Αλεξανδρείας και των αυτοκέφαλων Ορθόδοξων Αρχιεπισκόπων σε Ευρώπη, Αυστραλία, Αμερική, Αφρική και Απω Ανατολή… Με τους μεγάλους πατέρες της Ορθοδοξίας να έχουν εκφράσει με τις οικουμενικές συνόδους την ορθόδοξη θεολογία της αποκεκαλυμμένης αλήθειας και της ορθής ερμηνείας της… Για να διαφυλαχθεί ακόμα ως σήμερα η ορθόδοξη πίστη από αιρέσεις καθώς και από φιλοσοφίες με αποτέλεσμα να μετατραπεί ο χριστιανισμός και ιδιαίτερα η ορθοδοξία σ’ ένα ακόμα φιλοσοφικό σύστημα.
Η ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ ΩΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΖΕΙ ΣΕ ΚΟΣΜΟ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΣΥΓΚΡΟΥΣΕΩΝ
Στο βιβλίο “Ορθοδοξία” η σύγχρονη πρόκληση ο συγγραφέας του Αθανάσιος Δεληκωστόπουλος, διδάκτωρ και με καθηγητική διδασκαλία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, γράφει στον πρόλογό του ότι: Η Ορθοδοξία τόσο ως περιεχόμενο πίστεως όσο και ως εκκλησιαστικό καθίδρυμα “ζει” σε έναν κόσμο πολιτικών συγκρούσεων και επιθέσεων. Αλλά η κριτική που ασκείται στις σχέσεις αυτές δεν έχει πολιτικό έναυσμα. Βασικά η ορθοδοξία ως εκ του κόσμου τούτου και εν τω κόσμω τούτω “βιώνει” τα πολιτικά πράγματα του χώρου στον οποίο οι πιστοί σ’ αυτόν εγκαταβιούν. Αισθανόμενη δε τις ταλαντεύσεις και τις δονήσεις τις αντιπαρέρχεται ειρηνικά καθ’ ο μέτρο αυτές δεν επιζητούν να υπεισέλθουν στο δικό τους πνευματικό βασίλειο. Ενώ στην περίπτωση που θα συμβεί αυτό, ευρίσκεται πάντοτε επί των επάλξεων. Γνωρίζοντας ν’ αποδίδει στον “Καίσαρα” ό,τι του πρέπει και στον Θεό ό,τι του ανήκει… Η
ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ ΔΕΝ ΑΔΙΑΦΟΡΕΙ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΚΡΙΣΗ
Επίσης η Ορθοδοξία συνυπάρχει και διαλέγεται με άλλα πνευματικά καθιδρύματα, όπως με τον Ρωμαιοκαθολικισμό και τον προτεσταντισμό. Χριστιανικές δυνάμεις που κυριαρχούν στη Δύση και στην Ανατολή. Με μια κριτική που ασκείται πάνω στις σχέσεις της Ορθοδοξίας με τον υπόλοιπο κόσμο να μην έχει πολεμικό χαρακτήρα. Αντίθετα, αποτελεί ανάγκη αύξησης δραστηριότητας όλων των πνευματικών δυνάμεων της Ορθοδοξίας και γενικότερα του χριστιανισμού στον αρνητικό κόσμο του σήμερα. Η ορθοδοξία δεν αδιαφορεί για τη σύγχρονη κρίση υποσχόμενη μόνο τη μακαριότητα του αύριο. Μετέχει στους πόνους των λαών της και συμπορεύεται. Ομως ο Χριστιανισμός και ειδικότερα η Ορθοδοξία πολεμούνται σήμερα με πολλούς τρόπους. Οπως πολεμούνται σε όλους τους χριστιανικούς αιώνες τόσο από αλλόδοξους όσο και από ομόδοξους ακόμα και σήμερα. ΘΕΜΕΛΙΟ ΓΙΑ ΤΟΝ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟ Η
ΕΝΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ
Ομως εμείς με την ευκαιρία του μεγάλου γεγονότος της πραγματοποίησης στην Κρήτη στην Ορθόδοξη Ακαδημία της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου της Ορθοδοξίας με θεμελιακό σκοπό να αναζητήσει πρωταρχικά τη δική της ενότητα η οποία αποτελεί θεμέλιο για την “Εν Χριστώ” αναγέννηση του Χριστιανισμού σε καιρούς (όπως έγραψα και σε πρόσφατο άρθρο μου με τίτλο: “Η επίσκεψη Πούτιν στην ομόδοξη Ελλάδα”) εφιαλτικούς για όλη την ανθρωπότητα και ιδιαίτερα για τον χριστιανισμό που απειλείται με καταπολέμηση εξαφάνισής του. Τόσο με τους τζιχαντικούς πολέμους μεγάλων ορθόδοξων πληθυσμών, ναών και ιερέων με κορυφαία τα γεγονότα των πυρπολήσεων ορθοδόξων ναών καθώς και με το γεγονός της μετατροπής της Αγίας Σοφίας σε μουσουλμανικό τέμενος με καθημερινή ανάγνωση αποσπασμάτων από το κοράνι όσο διαρκεί το Ραμαζάνι…
ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΚΑΙ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΟΣ ΔΙΩΓΜΟΣ
Ομως ο χριστιανισμός διώκεται με συνεχείς τρομοκρατικές ενέργειες στα Βαλκάνια, στην υπόλοιπη Μέση Ανατολή, στην Ευρώπη και στην Αμερική παντού. Μέσα σε αυτή την πραγματικότητα όλες οι μεγάλες χριστιανικές εκκλησίες αντιμετωπίζουν την κοινή αυτή οδύνη. Ενώ οι ορθόδοξες εκκλησίες που είναι πιο άμεσα απειλούμενες ήταν υποχρεωμένες να αντιμετωπίσουν την κρίση ενός πολλαπλά αναπτυσσόμενου νέου θρησκευτικού ορθόδοξου διωγμού, ο οποίος τώρα στην πλήρως αποδόμηση των πάντων εποχή την οποία βιώνουμε οι ορθόδοξες εκκλησίες και γενικότερα οι εκκλησίες του καθολικισμού και του προτεσταντισμού – είναι υποχρεωμένες να αναζητήσουν τους νέους τρόπους ανθρώπινης θρησκευτικής λειτουργίας τους στον σύγχρονο αβυσσαλέο κόσμο που έχει δημιουργηθεί.
Η ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ ΕΠΙΔΙΩΞΕ ΠΑΝΤΑ ΤΟ ΦΩΣ
Ομως η Ορθοδοξία (παρά τα δικά της λάθη, τις παραλείψεις της, τις συνταυτίσεις με κοσμικές εξουσίες και εν πολλοίς τις άκριτες εκκοσμικεύσεις της) εξακολουθεί να αποτελεί μια παγκόσμια αλήθεια ανεξάρτητα από κάθε τεχνολογική πρόοδο της ανθρωπότητας και αδέσμευτα προς κάθε κατεύθυνση όπως τονίζει στο σημαντικό βιβλίο του “Ορθοδοξία” η σύγχρονη πρόκληση ο Αθανάσιος Δεληκωστόπουλος. Ο οποίος μάλιστα τονίζει ότι ενώ για τον μη πιστεύοντα η θρησκεία σε συνάρτηση με την τεχνολογία, πιθανόν να αποτελεί δίλημμα για τον προικισμένο με το θείο δώρο της χριστιανικής πίστεως το δίλημμα μετατρέπεται σε πρόσκληση για την επεξεργασία σύνθεσης θρησκείας τεχνολογίας… γιατί η Ορθόδοξη χριστιανική πίστη επιδίωξε πάντα το φως, δεν απέφυγε την έρευνα, δεν φοβήθηκε τον έλεγχο… συνδυάζοντας πάντα την πίστη με εκκλησιαστικό πρόβλημα της γνώσης και κυρίως διά των εκκλησιαστικών Αλεξανδρινών συγγραφέων όπου οι αλήθειες της πίστεως παρέχουν στον άνθρωπο γνώσεις απαραίτητες στην ανθρώπινη διάνοια. Η ΟΡΘΟΔΟΞΙΑ ΣΕ ΣΥΝΥΠΑΡΞΗ ΜΕ
ΝΕΑ ΑΡΧΗ, ΤΟ ΓΕΓΟΝΟΣ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΜΕΓΑΛΗ ΣΥΝΟΔΟΥ ΤΩΡΑ!
Στο βιβλίο Ορθοδοξία – η σύγχρονη πρόκληση ο συγγραφέας του πραγματεύεται με ορθόδοξη πίστη και σύγχρονη ανάλυση ιστορική και σύγχρονη τα εξής σημαντικά θέματα πολλά από τα οποία θα απασχολήσουν τη θεματολογία των εργασιών που θα πραγματοποιηθούν στις εργασίες που θα αρχίσουν την Πεντηκοστή της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου των Ορθόδοξων Εκκλησιών. Τα περιεχόμενα του βιβλίου χωρίζονται σε τέσσερα μέρη με τους εξής κύριους τίτλους: Α’ Η υπόσταση της Ορθοδοξίας, Β’ Η Ορθοδοξία και ο Διηρημένος Χριστιανικός Κόσμος, Γ’ Η Ορθοδοξία σε συνύπαρξη, Δ’ Ο Ελλαδικός χώρος. Με τελευταίο άρθρο σ’ αυτό το κεφάλαιο Ο ρόλος της ορθοδοξίας στον κόσμο του εικοστού πρώτου αιώνα…
OΡΘΟΔΟΞΙΑ: 20 ΑΙΩΝΕΣ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΔΙΑΔΡΟΜΗ
Η Ορθοδοξία έχει μια ιστορική διαδρομή είκοσι αιώνων. Κατά τη διάρκεια αυτών εποδηγέτησε λαούς και καταύγασε την πνευματική ζωή του πολιτισμένου κόσμου… Τώρα η ανθρωπότητα στον 21ο αιώνα θα συνοδεύεται από τα ίδια προβλήματα που την απασχόλησαν στον εικοστό αιώνα χωρίς να αποκλείεται και η δημιουργία άλλων μεγαλυτέρων προβλημάτων όπου εκτός του διαρκούς πυρηνικού κινδύνου αντιμετωπίζουν την τρίτη βιομηχανική επανάσταση, την αυτοματοποίηση και τον κατακλυσμό από ηλεκτρονικά ρομπότ, αλλά και η βιοτεχνολογία που η επιστήμη των μεγάλων υποσχέσεων, αλλά και τόσο μεγάλων απειλών με τη μεταφορά των γονιδίων από τον ένα οργανισμό στον άλλο για να “παράγει” βιοτεχνολογικά ανθρώπους… Μέσα όμως σε αυτά και σε άλλα ακόμη νέα δεδομένα τα οποία θα αποκλίνουν καταστροφικά από την ηθική χρήση τους.
ΖΗΤΕΙΤΑΙ ΠΡΟΤΥΠΟ ΕΝΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΟΡΘΟΔΟΞΩΝ
Ομως η ελπίδα αποτελεί για την ορθοδοξία το μεγάλο πνευματικό χρέος σε όλη τη διαδρομή του 21ου αιώνα… μέσα σε μια πλημμυρίδα κακών που μας κατακλύζει. Δεχόμενοι παράλληλα τόσο οι ορθόδοξοι χριστιανοί, όσο και όλες οι χριστιανικές εκκλησίες ότι δεν επιστεγάζουμε την πραγματικότητα αυτή με το περιεχόμενο του δικού μας ηθικού βίου τόσο κληρικοί όσο και λαϊκοί και δεν είναι μικρό το θρησκευτικό και ηθικό χάος γύρω μας το οποίο προέρχεται από το γεγονός ότι η ζωή μεγάλης μερίδας ορθοδόξων δεν συμβαδίζει με την ορθόδοξη πίστη μας. Με ιδιαίτερη επισήμανση για τις διαφωνίες και συγκρούσεις των ορθοδόξων εκκλησιών οι οποίες – πρωταρχικά αυτές πρέπει να επιτύχουν την ενότητά τους. Με την αγία και μεγάλη Σύνοδο της Ορθοδοξίας που αρχίζει την Κυριακή στην Ο.Α.Κ. να αποτελεί επιτυχές εκκλησιαστικό πρότυπο ενότητας των ορθόδοξων εκκλησιών και λαών.
