Οι δυνατότητες τουριστικής – οικονομικής ανάπτυξης του Αποκόρωνα είναι πολύ μεγάλες, αφού και τα ενδιαφέροντα σε αυτόν πέρα από τις όμορφες παραλίες, γραφικά χωριά και τη λίμνη Κουρνά, είναι αμέτρητα. Σε μερικά από αυτά θα προσπαθήσω ν’ αναφερθώ.
Πεζοπορικές – Ορειβατικές διαδρομές
Αυτές είναι αμέτρητες, αλλά αναφέρω κάποιες χαρακτηριστικές:
– Αλίκαμπος – Δαφνομαδάρα – Λίμνη Κουρνά.
– Καρές – Γούρνες – Τσεπέλι και Χώσες Μελιδόνι.
Από αυτές τις τοποθεσίες δυνατή η ανάβαση στην ωραιότερη κορυφή της Μαδάρας το ψηλό Αγιο Πνεύμα, υψομ. 2.254 μ., Γριάς Σωρός 2.381 μ. κ.λπ.
– Μελιδόνι – Πλακόκουρτα – κορυφή Μπούμπουλο.
– Αση-Γωνιά – Ομανιτέ – κορφή Σελί – λίμνη Κουρνά.
– Βατουδιάρης – κορφή Θε (Θεού) Κήπος με καταπληκτική θέα.
– Χωριό Δράπανο – κορφή Δραπανοκεφάλα – φάρος Δράπανο.
Σε αυτή την κατηγορία ας θεωρήσουμε και τον διάπλου του ποταμού Κοιλιάρη από Νιο Χωριό ως ακτή, μια υπέροχη διαδρομή με κανό, που πραγματοποιήσαμε πριν 25 χρόνια πρώτη φορά.
Σπήλαια
Τα Χανιά είναι σε πολλούς, ξένους ιδίως, γνωστά σαν ο τόπος των φαραγγιών και των σπηλαίων. Και δίκαια, γιατί ίσως πουθενά της γης, στην έκταση του Νομού μας, δεν έχουν ως τώρα επισημανθεί περισσότερα από 3.000 σπήλαια και βάραθρα και 63 φαράγγια. Το μεγαλύτερο μερίδιο των σπηλαίων έχει ο Αποκόρωνας γιατί στη Μαδάρα του, στην περιοχή Ατζίνες του Μελιδονίου και σε υψόμ. 1.500 μ., ευρίσκονται τα δύο βαθύτερα σπηλαιοβάραθρα των Βαλκανίων και από τα βαθύτερα της γης.
Αυτό του Γουργούθακα κατακόρυφου βάθους 1.208 μ. και πλησίον το Λιοντάρι με 1.110 μ., με λιμνούλες, καταρράκτες, ποτάμια μέσα και πλησίον το ονομαστό Μαύρο Σκιάδι.
Είχε προ χρόνια προταθεί η δημιουργία σπηλαιολογικού καταφυγίου γιατί η αθλητική σπηλαιολογία έχει διεθνώς εκατομμύρια οπαδούς, αλλά δεν προχώρησε. Στα Ανώγεια κάποιο, υποτυπώδες νομίζω, δεν άνοιξε. Στις Γούρνες επίσης συναντούμε το ωραιότερο σπήλαιο, οριζόντιο, των Χανίων, το Χαϊνόσπηλιο, με θαυμαστό διάκοσμο και πολλές αίθουσες. Εχει τοποθετηθεί καγκελόπορτα για να μην υπάρξει φθορά από επισκέπτες. Επισημαίνω ακόμη τα σπήλαια του Κουρνά, του Ξανθού στο Ομπρόσγιαλο, του Μεταξάρη στο Κόκκινο Χωριό και το θαύμα όλων το Υποβρύχιο των Ελεφάντων που αν υπήρχε οπουδήποτε αλλού, δεν θα είχε μείνει έτσι. Και ακόμη το σπήλαιο – ανάκτορο στον Σαμωνά (Γαβριλάκη).
Εκκλησίες – Πανηγύρια
Οι θαυμαστές βυζαντινές εκκλησίες είναι γνωστές, αλλά όχι προβεβλημένες όπως θα ήταν δυνατόν. Οι απλές θαυμάσιες εκκλησίες, όπως η Ευαγγελίστρια του Φρε και των δύο Βράχων κ.λπ. και τα πανηγύρια στον Αποκόρωνα ονομαστά. Επισημαίνω αυτό του Άι Γιώργη και του Τιμίου Σταυρού, στο βουνό της Αση-Γωνιάς. Τα μοναδικά και θαυμαστά ποιμενικά πανηγύρια στις Χώσες και στο Μπούμπουλο του Αγίου Πνεύματος.
Στις Γούρνες του Αγίου Παύλου, του Αγίου Μάμα, στη με μοναδική θέα μικρή κορφή Θε (Θεού) Κήπος και πολλά άλλα.
Τελεφερίκ
Μέσα στις δυνατότητες του Αποκόρωνα υπάρχει και η κατασκευή, όπως παλαιότερα είχε προτείνει Ελληνοαμερικανός επιχειρηματίας, αναβατορίου (τελεφερίκ) από περιοχή Γεωργιούπολης στη με θαυμαστή θέα κορφή Δαφνομαδάρα (Δαφνοκεφάλα). Θα ήταν κάτι μοναδικό για την ακόμη καλύτερη ανάπτυξη της περιοχής, χωρίς να επιδράσει καθόλου στο περιβάλλον. Επίσης, από Κόκκινο Χωριό στην επίσης θαυμαστή κορφούλα Δραπανοκεφάλα υψομ. 527 μ., όπως είχαν κατά την κατοχή οι Γερμανοί το μικρό αναβατόριο που έφερνε επάνω τους παρατηρητές που έδιναν στοιχεία βολής στα πυροβόλα κάτω.
Μνημεία
Είναι γνωστό ότι τα αρχαιολογικά, ιστορικά και άλλα μνημεία στον Αποκόρωνα είναι αμέτρητα. Ο θολωτός Μινωικός τάφος στη φυλακή και ο άλλος στην περιοχή Στύλου.
– Το με θαυμαστή αναστήλωση μοναστήρι του Άι Γιώργη στο Καρύδι.
– Το μνημείο της Μεταπολίτευσης στο Μοναδικό δροσόλουστο χωριό Βρύσες.
– Τα σπήλαια της θυσίας των Χριστιανών κατά την Τουρκοκρατία στην Κρυονερίδα και του Μεταξάρη στο Κόκκινο Χωριό.
Τελείως παραμελημένα επίσης, τα οχυρά – τούνελ της κατοχής στον Άι Γιώργη και το άλλο κάτω από τον φάρο Δράπανο, στο Κόκκινο Χωριό. Μπορεί να είναι έργα κατακτητών, αλλά σε άλλες χώρες, στη Γαλλία π.χ., το τείχος του Ατλαντικού και η γραμμή Μαζινώ έχουν μεγάλη επισκεψιμότητα. Αλλωστε και ο πύργος Αληδάκη, του αιμοσταγούς Γενίτσαρου, για δεύτερη φορά αναστηλώνεται. Στον Δήμο Πλατανιά τα αξιοποίησαν σχετικώς.
Αυτά όμως που δεν έχουν αναδειχθεί όπως αλλού, π.χ. στη Νίδα Ανωγείων, είναι τα αριστουργήματα της λαϊκής αρχιτεκτονικής της Μαδάρας και της παραδοσιακής ορεινής τυροκομίας, τα Μιτάτα. Για χρόνια προσπαθώ να συντηρηθούν τα σπουδαιότερα που σε όλα φτάνει αγροτικός δρόμος.
Του Πατσούρου το μιτάτο στα Σελιά Βαφέ, υψομ. 880 μ., ίσως είναι το ωραιότερο και καλύτερα διατηρημένο. Του Λαδογιάννη και Σαρτζέτηδων στην Πλακόκουρτα. Το μιτάτο στο Πυργί στις Χώσες και το Τσεπελάκι υψομ. 1.250 μ., στις Γούρνες, όσον αφορά τον Αποκόρωνα.
Τελειώνοντας, αναφέρω ακόμη σαν αξιοθέατα το μοναδικό, νομίζω, υαλουργείο στην Κρήτη στο Κόκκινο Χωριό, το άγνωστο Φοινικόδασος (αν υπάρχει ακόμη) στη βραχοπλαγιά από Κεφαλά προς Γεωργιούπολη και μένω εδώ γιατί θα χρειαζόταν αμέτρητες σελίδες αν προσπαθούσα να θυμηθώ όλα τα αξιόλογα του Αποκόρωνα.
