O Kέινς, ο Χάγιεκ και ο νόμος Γκλας – Στίγκαλ

Οι οικονομολόγοι μας με την έξαρση του κρατικού χρέους ξεφύλλισαν βιβλία με θεωρίες επιφανών του είδους, που πρωτοστάτησαν στην παγκόσμια κρίση του ’29 για τη θεραπεία των συμπτωμάτων της χρεοκοπίας. Και όπως σε κάθε δράση υπάρχει και αντίδαση, έτσι και σε κάθε θεωρία υπάρχει και η αντίθετη άποψη, που δημιουργεί διλήμματα, ικανά να χωρίσουν σε δύο αντιμαχόμενα στρατόπεδα τους οπαδούς των αντιπάλων.
Υποστήριξαν, ότι η σωτηρία μας θα έρθει, αν εφαρμοσθεί η θεωρία του σοσιαλδημοκράτη Τζων Μέιναρντ Κέινς, στον οποίον αντιτάχθηκε ο νεοφιλελεύθερος Φρίντιχ Φον Χάγιεκ. Οι απόψεις και των δύο διΐστανται ακόμη και στις μέρες μας. Ο Κέινς έλεγε, ότι το κράτος πρέπει να επεμβαίνει προς όφελος της απασχόλησης και οι τράπεζες να δίνουν λεφτά, να εργάζεται ο κόσμος. Ακόμη και τρύπες ν’ ανοίγει, υποστήριζε,
κι ύστερα να τις κλείνει, είναι “κάτι”. Οταν απασχολείς τον κόσμο δημιουργείς ένα φράχτη ασφαλείας για τους μη προνομιούχους. Πρόκειται για λύση “εκτάκτου ανάγκης”. Ο Χάγιεκ επέμενε, ότι ο κρατικός παρεμβατισμός οδηγεί στον ολοκληρωτισμό. «Με μεγάλες κυβερνήσεις όλοι γίνονται σκλάβοι… ελέγχεις τα πάντα, όταν κουμαντάρεις τα οικονομικά των ανθρώπων». Πιστά τον ακολουθεί η Μέρκελ. Φώναζε ο Κέινς: «Οχι οριζόντιες μειώσεις μισθών και συντάξεων». «Μην σκορπάτε τα λεφτά των φορολογουμένων στο απύθμενο βαρέλι των τραπεζών» έλεγε ο Χάγιεκ. Ομως σήμερα στην ίδια σύγκρουση βρίσκονται ο Κεϊνσιανός Γκρούγκμαν και ο Χαγιεκιανός Ρουμπινί. Μπορεί και οι δύο να έχουν δίκιο, μπορεί και άδικο, μπορεί και η αλήθεια νά ’ναι στη μέση.
Αλλο τρόπο σωτηρίας βρήκαν μερικοί να υποστηρίξουν, προτείνοντας ένα νέο “Σχέδιο Μάρσαλ” σαν αυτό που εφήρμοσε ο Τρούμαν για την ενίσχυση των ευρωπαϊκών κρατών μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Η Αγγλία πήρε 3,3 δισ. δολάρια η Γαλλία 2,3 δισ. δολάρια η Γερμανία 1,5 δισ. δολάρια ενώ η Ελλάδα μόνο 0,366 δισ. δολάρια. Η Αμερική στην τωρινή εποχή επενέβη, όχι να σώσει, αλλά να αλώσει την Ευρώπη με Δούρειο Ιππο το Δ.Ν.Τ.. Και όπως βλέπουμε, τα καταφέρνει, διότι πέντε χρόνια τώρα η ύφεση βαθαίνει, τα κράτη δανείζονται συνεχώς και τα χρέη γίνονται μη βιώσιμα.
Τελευταίος ακούστηκε ο νόμος Γκλας – Στίγκαλ. Στην 10ετία του ’30 ο γερουσιαστής της Βιρτζίνια Κάρτερ Γκλας και ο βουλευτής της Αλαμπάμα Χένρυ Στίγκαλ καταφέρνουν να ψηφισθεί ένας νόμος στη Γερουσία, που ανέτρεψε το τραπεζικό κατεστημένο διεθνώς. Ο νόμος επέβαλλε στην τράπεζα αυστηρούς κανονισμούς. Να ελέγχονται απαραιτήτως απ’ την κεντρική τράπεζα, αν έχουν κεφαλαιακή επάρκεια. Να απαγορεύεται να συναλλάσσονται με χρεόγραφα και να γίνονται ανάδοχοι κερδοσκοπικών μετοχών ή και να παίζουν στο χρηματιστήριο. Να μην τους επιτρέπεται, να έχουν άμεση ή έμμεση σχέση με επενδυτικές τράπεζες, να αγοράζουν χρηματοπιστωτικούς οίκους και να έχουν θυγατρικές τράπεζες επενδύσεων.
Οι Τράπεζες επαναστάτησαν ο Ρούσβελτ ψήφισε το νόμο και χαρακτήρισε τους τραπεζίτες «υπόκοσμο όμοιο με τους γκάγκστερς του μεσοπολέμου». Ο νόμος είχε παγκόσμια απήχηση, υιοθετήθηκε, κι έτσι το τραπεζικό σύστημα, από “καζίνο” που ήταν, έγινε εργαλείο ανάπτυξης. Δημιουργήθηκαν αποταμιεύσεις και προστατευόντουσαν η κατανάλωση και η απόδοση των κεφαλαίων. Υπήρχε δε συνεχής ρευστότητα. Η ανεξέλεγκτη τραπεζική ασυδοσία οδήγησε στην κρίση του ’29, ύστερα στον Ναζισμό, στον εμφύλιο της Ισπανίας, στην 4η Αυγούστου, σε ύφεση στην Αγγλία και Γαλλία, σε πολιτική αστάθεια στην Ευρώπη και στον Β’ Παγκ. Πόλεμο. Ο αρχηγός των Ανεξάρτητων Ελληνων στην ομιλία του για τον Π/Υ πρότεινε, να επανέλθει ο νόμος Γκλας – Στίγκαλ, για να μην εξελιχθεί η κατάσταση σήμερα σαν ντόμινο, όπως στα γεγονότα του ’30. Πολλοί ούτε να το σκέπτονται δεν θέλουν.
Είναι άγνωστο τι θά ’λεγαν στη σημερινή κρίση ο Κέινς, ο Χάγιεκ και οι Γκλας – Στίγκαλ για τα καταχρεομένα κράτη της ΕΕ, αν συμφωνούσαν με την επιμονή των Γερμανών, να χρησιμοποιούν την παραγωγική μηχανή κάθε τόπου, τους εργαζομένους, σαν σάκκο του μποξ απ’ την ανώτερη τάξη και να μην υπάρχει μέριμνα προστασίας, αφήνοντάς την να κατασπαράζεται αμαχητί απ’ την αγελαία ομάδα των κερδοσκόπων.