Πέμπτη, 28 Μαρτίου, 2024

Ο αόρατος παγκόσμιος πόλεμος

Κυριαρχη ιδεολογια
Είναι γενικώς αποδεκτό ότι οι κανόνες στις διεθνείς αγορές επιβάλλονται από τους οικονομικά ισχυρούς και το παντοδύναμο χρηματοοικονομικό κεφάλαιο. Το χρηματοοικονομικό κεφάλαιο διαμορφώνεται σήμερα ως η κυρίαρχη ιδεολογία επειδή είναι βασισμένη στον απλό και απαράβατο κανόνα, ότι δεν υπάρχουν κανόνες ή μάλλον πιο σωστά πως οι οικονομικά ισχυροί επιβάλλουν τους κανόνες λειτουργίας της κοινωνίας. Η κατάργηση των συναλλαγματικών αποθεμάτων σε χρυσό και ο ορισμός της δημιουργίας νέου χρέους ως βασικού πυλώνα κυκλοφορίας του νέου χρήματος, οδήγησε σε παγκόσμιο υπερκαταναλωτισμό βασισμένο σε κεφάλαια που προέρχονται από δάνεια.

Παραδοχες
Για να λειτουργήσει το νέο οικονομικό σύστημα στην παγκοσμιοποιημένη οικονομία θεσπίστηκαν και λειτουργούν πολύπλοκα μοντέλα προβλέψεων, ελέγχου και παρακολούθησης των νομισματικών ισοτιμιών και των εμπορευματικών ισοζυγίων και συναλλαγών, που διέπονται από παγκόσμιες διηπειρωτικές συμβάσεις και συμφωνίες.
Αντίθετα η εργασία, η υγεία, η παιδεία, η ασφάλεια, έχουν αφεθεί στην τύχη τους και τα παγκόσμια, αντίστοιχα, διακρατικά ισοζύγια δεν καταμετρούνται ούτε και ελέγχονται από κανέναν.  Ενώ, δηλαδή η οικονομική και εμπορική διεθνοποίηση, είναι μελετημένη και διέπεται από κανόνες που εξασφαλίζουν τη βιωσιμότητά της, η αντίστοιχη διεθνοποίηση στον κοινωνικό τομέα έχει αφεθεί στην τύχη της χωρίς θωράκιση και πρόβλεψη, με αποτέλεσμα να είναι έρμαιο των ορέξεων των κερδοσκόπων.
Φαίνεται οξύμωρο κάθε προϊόν που παράγεται, να καταγράφονται τα υλικά και οι διαδικασίες παρασκευής του, που ουσιαστικά αποσκοπούν στο fairplay του εμπορικού ανταγωνισμού, αλλά να μη γίνεται καμία αναφορά για το κοινωνικό κεφάλαιο, τις συνθήκες, τις διαδικασίες και τα μέσα που το παρήγαγαν, αλλά και τα αποτελέσματα που θα επιφέρει η κατανάλωσή του.
Κοινωνικοποιηση του χρηματοοικονομικου κεφαλαιου
Είναι καιρός η διεθνοποίηση να επεκταθεί και στους υπόλοιπους συντελεστές παραγωγής, ώστε τα προϊόντα πέρα από καταναλωτικά αγαθά να εμπεριέχουν την πληροφορία για τις συνθήκες παραγωγής, προκειμένου να μην ανατρέπονται τα κοινωνικά ισοζύγια των συναλλασσόμενων χωρών.
Ιδιαίτερα σήμερα που η ανεργία προβάλλει ως παγκόσμιο φαινόμενο, που οδηγεί σε ανέχεια και ένταση στην ανισοκατανομή του πλούτου, είναι αναγκαία η διαχείριση της κατανάλωσης με όρους κοινωνικοποίησης του χρηματοοικονομικού κεφαλαίου.
Αρμόδια για τη θέσπιση των κανόνων που ρυθμίζουν τις αγορές είναι τα κράτη που εκφράζονται από τις εθνικές κυβερνήσεις, οι οποίες εκλέγονται από τις πλειοψηφίες που προφανώς ψηφίζουν με γνώμονα το συμφέρον τους. Πώς είναι όμως δυνατόν κυρίαρχα κράτη να ψηφίζουν εναντίον των συμφερόντων τους, δηλαδή να ψηφίζουν μέτρα υπέρ της ανεργίας ή υπέρ της μείωσης των δαπανών για την υγεία και την παιδεία ή υπέρ της οριζόντιας αύξησης των φόρων και των δαπανών για στρατιωτικούς εξοπλισμούς;
Η απάντηση βρίσκεται στην ενημέρωση και στο ποιος κατέχει παγκοσμίως τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και διαμορφώνει την κοινή γνώμη: μα φυσικά το κεφάλαιο
Η επίσημη θέση είναι πως τα παγκόσμια νομισματικά, εμπορικά και άλλα ισοζύγια επιβάλλουν -όπως οι ίδιες οι κυβερνήσεις λένε- επώδυνα μέτρα για τους πολίτες, που προκαλούν κατά κανόνα βλάβη στα συμφέροντά τους. Προϋπόθεση για την εθνική κυριαρχία κάθε κράτους είναι η οικονομική του ανεξαρτησία.
Για να επιβάλουν κανόνες οι λαοί στις αγορές μέσω των εθνικών κυβερνήσεων, είναι απαραίτητο πρώτα να είναι οικονομικά ανεξάρτητοι ώστε να μην υπονομεύεται η ίδια τους η κρατική υπόσταση από μια πιθανή έλλειψη ρευστότητας. Η ανεξαρτησία όμως αυτή είναι αδύνατη αφού τα κράτη έχουν υποχρεωθεί να δανείζονται από τις αγορές και επομένως ουσιαστικά ελέγχονται από αυτές. Η αλήθεια είναι πως τα κράτη και οι διεθνείς αγορές έχουν αντικρουόμενα συμφέροντα, αφού το διεθνές χρηματοοικονομικό κεφάλαιο δανείζει τα κράτη και μάλιστα όσο μεγαλύτερος ο δανεισμός τόσο περισσότερο κεφάλαιο κυκλοφορεί στην αγορά, το οποίο μάλιστα συσσωρεύεται σε συγκεκριμένα οικονομικά κέντρα, τα οποία έτσι αυξάνουν την ισχύ τους.
Αντίθετα, τα κράτη είναι αναγκασμένα να πληρώνουν τόκους  και όσο μεγαλύτερα είναι τα χρέη τους τόσο μεγαλύτεροι είναι οι τόκοι. Επιπλέον, τα επιτόκια δανεισμού των κρατών αυξάνονται όσο η ανάγκη για δανεισμό και τα ποσά του δανεισμού αυξάνονται. Παράλληλα, οι αγορές και τα κεφάλαια είναι οργανωμένα και μάλιστα πολύ ισχυρότερα από τις περισσότερες χώρες στον πλανήτη. Επιπλέον, δεν υπόκεινται σε δημόσιο έλεγχο, είναι ευέλικτα και συχνά ικανά να χρησιμοποιούν κάθε μέσο, ακόμα και να υποκινούν πραξικοπήματα ή να εξαγοράζουν κυβερνήσεις προκειμένου να επιτύχουν τον σκοπό τους.
Δεδομένου ότι τα κράτη πρέπει να δανείζονται για να διατηρήσουν το επίπεδο ευημερίας τους, είναι ευάλωτα ακόμη και στη φήμη για τη διαθεσιμότητα ή μη των κεφαλαίων. Και φυσικά η αξιολόγηση των κρατών γίνεται από το ίδιο το χρηματοοικονομικό κεφάλαιο μέσω των «οίκων αξιολόγησης».
Αλήθεια τους οίκους αυτούς ποιος τους αξιολογεί; (βλ. Κ. Ζοπουνίδης, Χρ. Λεμονάκης, Υπό αμφισβήτηση οι διεθνείς οίκοι αξιολόγησης, Banker’s Review, no 18, 2010, σελ. 30-32).
Κανείς δεν κάνει λόγο για τα κοινωνικά ισοζύγια, και κανείς δεν μετρά τις μεταβολές ή τις επιπτώσεις στους ανθρώπους από τις μεταβολές τους και φυσικά κανείς δεν ασχολείται με τη διατήρηση της διεθνούς ισορροπίας των ισοζυγίων για τη διαφύλαξη της ανθρώπινης αξιοπρέπειας. Ο πόλεμος μεταξύ κρατών και χρηματοοικονομικού κεφαλαίου είναι αμείλικτος και δυστυχώς ο μόνιμος χαμένος είναι ο άνθρωπος και οι αξίες που θα έπρεπε να διέπουν τις κοινωνίες (βλ. Κ. Ζοπουνίδης, Γ. Ατσαλάκης, Απλές οικονομικές λογικές αναδιάταξης και ανάκαμψης της οικονομίας και των επιχειρήσεων, Εκδ. Κλειδάριθμος, 2013).

*μέλος του Συμβουλίου του Τ.Ε.Ι. Κρήτης, δ/ντής ΚΕΚ Τεχνικές Σχολές, υποψήφιος δρ και μέλος του Εργαστηρίου Συστημάτων Χρηματοοικονομικής Διοίκηση Πολυτεχνείου Κρήτης
**ακαδημαϊκός


Ακολουθήστε τα Χανιώτικα Νέα στο Google News στο Facebook και στο Twitter.

Δημοφιλή άρθρα

Αφήστε ένα σχόλιο

Please enter your comment!
Please enter your name here

Εντός εκτός και επί τα αυτά

Μικρές αγγελίες

aggelies

Βήμα στον αναγνώστη

Στείλτε μας φωτό και video ή κάντε μία καταγγελία

Συμπληρώστε τη φόρμα

Ειδήσεις

Χρήσιμα