Καλοκαιρινές διακοπές με… περιβαλλοντική συνείδηση

Πρωτοποριακή εφαρμογή του LIFE NATURA THEMIS* για έξυπνες συσκευές δίνει τη δυνατότητα στους κατοίκους και επισκέπτες της Κρήτης
να καταγγέλουν άμεσα και, αν επιθυμούν, ανώνυμα οποιοδήποτε
περιστατικό περιβαλλοντικής υποβάθμισης πέφτει στην αντίληψή τους

Καλοκαίρι στην Κρήτη σημαίνει εκδρομές στη φύση, θάλασσα, βόλτες στο Λιμάνι και φυσικά χαλάρωση για ντόπιους και τουρίστες.

Πόσες φορές όμως σε αυτές τις πολυπόθητες στιγμές χαλάρωσης δεν σας έτυχε να γίνετε μάρτυρες περιβαλλοντικών εγκλημάτων, είτε ανακαλύπτοντας στις εξορμήσεις σας παράνομες χωματερές, είτε βλέποντας το Λιμάνι γεμάτο λύματα, είτε την αγαπημένη σας παραλία βρώμικη ή κατειλημμένη από ένα σωρό αυθαίρετες κατασκευές; Ακόμα και τα βράχια, από τα οποία βουτούσατε μικροί, σήμερα συχνά τα βλέπετε να έχουν σμιλευθεί ως δίοδοι πρόσβασης σε μπαρ- καντίνες, και να έχει αλλοιωθεί το φυσικό τοπίο.
Περαιτέρω, συχνά στην βόρεια Κρήτη ο ανεξέλεγκτος τουρισμός το καλοκαίρι οδηγεί στην καταστροφή των φωλιών της χελώνας Caretta caretta. Στην περιοχή από Σταλό έως Κολυμπάρι, ενώ επιβάλλεται για την προστασία της Caretta caretta η αποφυγή ηχορύπανσης και φωτορύπανσης, το μάζεμα ξαπλωστρών από την παραλία μετά τη δύση του ηλίου κ.λπ., καμία από τις επιχειρήσεις του ευρύτερου τουριστικού τομέα (43) που ελέγxθηκαν το 2015 από το Τμήμα Περιβάλλοντος της Π.Ε Χανίων δεν τηρούσε τα σχετικά μέτρα.
Είμαστε λοιπόν καθημερινά -πρωτευόντως τους θερινούς μήνες- όλοι μάρτυρες μικρών ή μεγάλων περιβαλλοντικών αυθαιρεσιών, που αθροιστικά προκαλούν ανεπανόρθωτες βλάβες στο φυσικό τοπίο της Κρήτης.

Φυσικά όμως μέσα στη γενική χαλάρωση του καλοκαιριού, σπάνια κάποιος εξ ημών θα καταγγείλει ένα περιστατικό περιβαλλοντικής υποβάθμισης, πράγμα που αποτελεί έναν επιπλέον παράγοντα, για τον οποίο οι παραβάτες τους θερινούς μήνες αποθρασύνονται.  Σύμφωνα με περιβαλλοντική έρευνα αναφοράς με τη μορφή ερωτηματολογίων σε δείγμα 3.131 ατόμων που διεξήχθη στο πλαίσιο του Προγράμματος LIFE NATURA THEMIS, μόλις 9% του πληθυσμού της Κρήτης απαντά θετικά ότι έχει προβεί σε καταγγελία περιστατικού περιβαλλοντικής υποβάθμισης (Εικόνα 1)!
Λύση στο πρόβλημα αυτό φιλοδοξεί να φέρει η εφαρμογή για την αναφορά περιβαλλοντικών βλαβών, που σχεδιάστηκε και υποστηρίζεται τεχνικά από την Ελληνική Εταιρεία Προστασίας της Φύσης, εταίρο του έργου LIFE NATURA THEMIS: εύχρηστη και λειτουργική, η εφαρμογή υποστηρίζεται από συσκευές Android και iOS (κινητά, τάμπλετ και έξυπνες συσκευές) και λειτουργεί αρχικά πιλοτικά μόνο στην Κρήτη.

Ο τρόπος λειτουργίας της είναι ο ακόλουθος:

Ο χρήστης, αφού εγκαταστήσει την εφαρμογή μέσω Google Play (για Android), Αpp store (για iOS) ή σκανάρωντας τα αντίστοιχα QR Codes που εμφανίζονται στην εικόνα 2, προχωρά στην καταγγελία/αναφορά ως εξής:
α) Φωτογραφίζει το θέμα του (έως 4 φωτογραφίες).
β) Γράφει σχετικό σχόλιο ή κείμενο με πιθανές λέξεις-κλειδιά που περιγράφουν περιληπτικά την παράβαση (π.χ. απόρριψη μπάζων, υποβάθμιση αιγιαλού κ.λπ.).
γ) Αποστέλλει το μήνυμά του αυτόματα. Όταν δεν υπάρχει πρόσβαση στο διαδίκτυο, η εφαρμογή αποθηκεύει την καταγγελία στη συσκευή και η αποστολή ολοκληρώνεται αυτόματα όταν υπάρχει σύνδεση στο δίκτυο. Η γεωαναφορά του σημείου παράβασης γίνεται αυτόματα από το σύστημα.
Τη συνέχεια αναλαμβάνουν οι διαχειριστές της εφαρμογής, οι οποίοι αφού παραλάβουν το σχετικό μήνυμα/καταγγελία/αναφορά, επεξεργάζονται την ορθότητα και πιστότητά του, γεωαναφέρουν το περιστατικό ενημερώνοντας τον γεωπληροφορικό χάρτη που βρίσκεται διαθέσιμος στην ιστοσελίδα της εφαρμογής http://app-naturathemis.gr/el, κωδικοποιούν την αναφορά στην αντίστοιχη κατηγορία περιβαλλοντικού εγκλήματος, αναζητούν την/τις αρμόδια/αρμόδιες υπηρεσίες, προωθούν αναλόγως την καταγγελία και ακολούθως παρακολουθούν την πορεία και εξέλιξη της υπόθεσης.
Όλα αυτά πραγματοποιούνται εντελώς ανώνυμα- εφόσον το επιθυμεί ο χρήστης- και σε πραγματικό χρόνο, διευκολύνοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο τόσο τον πολίτη όσο και τις αρμόδιες υπηρεσίες. Τον μεν πολίτη εφόσον επιθυμεί να αντιδράσει σε μία παρανομία άμεσα και με τη λιγότερη δυνατή ταλαιπωρία, τη δε αρμόδια υπηρεσία, γιατί της παρέχονται πολύτιμες πληροφορίες, όπως το ακριβές σημείο του συμβάντος και φωτογραφικό υλικό τεκμηρίωσης, προκειμένου να δράσει άμεσα και αποτελεσματικά.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ειδικά όταν διαπιστωθούν παραβάσεις σε παραλίες με Γαλάζια Σημαία (π.χ λύματα ή παραβάσεις της νομοθεσίας για την προστασία της Caretta caretta) η Ελληνική Εταιρεία Προστασίας της Φύσης ως εθνικός χειριστής και του Προγράμματος «Γαλάζια Σημαία» μπορεί να προβεί ακόμα και στην υποστολή της Γαλάζιας Σημαίας της συγκεκριμένης παραλίας μέχρις ότου αντιμετωπιστούν τα προβλήματα.
Ως εκ τούτου αντιλαμβανόμαστε ότι η συγκεκριμένη εφαρμογή του LIFE NATURA THEMIS δεν είναι «γράμμα κενό», αλλά μία εφαρμογή που δίνει τη δύναμη, στον καθένα από εμάς, να συνδράμει ουσιαστικά στην αντιμετώπιση της περιβαλλοντικής υποβάθμισης, διασφαλίζοντας την ανωνυμία του, χωρίς περιττή ταλαιπωρία και χρησιμοποιώντας απλώς το κινητό του τηλέφωνο.
Η προστασία του περιβάλλοντος είναι λοιπόν στα χέρια μας, ειδικά το καλοκαίρι!

* Δικηγόρος, ΜΔΕ, Συντονίστρια Παρατηρητηρίου Περιβαλλοντικού Δικαίου Δυτικής Κρήτης,
E-mail: observatorywestcrete@gmail.com

*Περισσότερες πληροφορίες για το Πρόγραμμα LIFE NATURA THEMIS, στο οποίο συμμετέχει ο Δικηγορικός Σύλλογος Χανίων, ως εταίρος, στην ιστοσελίδα του: www.lifethemis.eu